Ο Πρόεδρος Γιούνκερ αυτή τη φορά δεν ξέφυγε ούτε λέξη από το κείμενο που είχαν ετοιμάσει οι συνεργάτες του. Σκυφτός, μελαγχολικός, όπως δημόσια παρατήρησε μια συνάδελφος από τους σοσιαλιστές, μας παρουσίασε στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τη «Λευκή Βίβλο» δηλαδή τα πέντε σενάρια της Κομισιόν για το μέλλον της Ευρώπης, 60 χρόνια μετά τη Συνθήκη της Ρώμης. Πέντε σενάρια και εν τέλει το εξής ένας: ενισχυμένη συνεργασία , δηλαδή Ευρώπη δύο ταχυτήτων.
Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος πολιτικός επιπέδου των «πατέρων της Ευρώπης», αρκεί να ανήκει στο αποκαλούμενο ευρωπαϊκό κέντρο που συν-αποτελούμε οι χριστιανοδημοκράτες, οι φιλελεύθεροι και οι σοσιαλδημοκράτες , για να απορρίψει τα άλλα τέσσερα σενάρια με συνοπτικές διαδικασίες. Ούτε «business as usual» μπορούμε να συνεχίσουμε να κάνουμε , όπως προβλέπει το πρώτο σενάριο, αγνοώντας τις αγωνίες των πολιτών που μας ψηφίζουν. Ούτε μόνο Ενιαία αγορά μπορούμε να είμαστε, όπως προβλέπει το δεύτερο σενάριο, διότι το πλέγμα των σχέσεων μας από την ελεύθερη εγκατάσταση για εργασία μέχρι τις κοινές προδιαγραφές για τα τρόφιμα, είναι αρκετό για να παραπέμπει σε Ένωση. Ούτε λιγότερες αρμοδιότητες μπορεί να έχει η Ένωση από τις τωρινές, όπως προβλέπει το τέταρτο σενάριο, διότι αυτό προϋποθέτει μια γιγαντιαία νομοθετική προσαρμογή στα Κράτη Μέλη με απολύτως αμφίβολη αύξηση της αποτελεσματικότητας.
Το σενάριο που απομένει προς εφαρμογή είναι το τρίτο: Εκείνα τα κράτη μέλη που μπορούν περισσότερα θα κάνουν περισσότερα προτείνει η Κομισιόν. Δεν ανακαλύπτει την Αμερική. Ήδη η ενισχυμένη συνεργασία υπάρχει στην ευρωζώνη και το χώρο Σένγκεν. Τώρα η ενισχυμένη συνεργασία μπορεί να υπάρξει και στην άμυνα και σε έναν νέο προϋπολογισμό που μπορεί να οδηγήσει σε ανοιχτούς και ελεγχόμενους από τις Βρυξέλλες προϋπολογισμούς των Κρατών Μελών που θέλουν και μπορούν να προχωρήσουν σε αυτή τη συνεργασία. Μια τέτοια εξέλιξη οδηγεί τελικά στην αμοιβαιοποίηση του χρέους των χωρών που θα συμμετάσχουν στην πρώτη ταχύτητα , δηλαδή σε κοινά χαμηλά επιτόκια δανεισμού από τις αγορές. Ο Γιούνκερ μίλησε για τη «συμμαχία των προθύμων που θα λειτουργήσουν ως πρωτοπορία» και όλοι μέσα και έξω από την αίθουσα της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου πιάσαμε το υπονοούμενο…
Η ΕΕ δύο ταχυτήτων είναι ένα de facto σύστημα με την Ευρωζώνη και το χώρο Σένγκεν να το οριοθετούν. Στη νέα φάση η ΕΕ της ενισχυμένης συνεργασίας δεν εγγυάται την παρουσία όλων των μελών της Ευρωζώνης και του Σένγκεν στην πρώτη ταχύτητα. Αντίθετα φαίνεται πως όποιο Κράτος Μέλος μπορεί θα ακολουθεί την πρώτη ταχύτητα και όποιο …σκοντάφτει θα πέφτει στη δεύτερη. Είναι τόσο προφανής η ανάγκη η Γερμανία, η Ολλανδία , το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Αυστρία, οι χώρες της Βαλτικής αλλά ακόμη και η Γαλλία και η Ιταλία να δώσουν στους πολίτες τους μια νέα διάσταση της ΕΕ που τους αφορά, και εξασφαλίζει την ευημερία τους και για το λόγο αυτό η αλληλεγγύη για όσους δεν τα καταφέρνουν να κρατηθούν στην πρώτη ταχύτητα, δεν έχει ακόμη περιγραφεί με λεπτομέρειες στη «Λευκή Βίβλο».
Η καμπάνα χτυπάει πρώτα και κυρίως για την Ελλάδα και φυσικά έπονται Πορτογαλία και λοιπές χώρες με διαρθρωτικά προβλήματα. Ακούγοντας το Γιούνκερ θυμήθηκα το σύνθημα του ΓΑΠ «ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε». Ήταν οχτώ χρόνια πριν και ο εμπνευστής του συνθήματος φρόντισε να συμβάλει τα μέγιστα ώστε να βουλιάξουμε χωρίς να αλλάξουμε. Ελπίζοντας ότι όσο οι ξένοι μας κρατούν ζωντανούς με το σωληνάκι έξω από το νερό ,θα συνέλθουμε αναζητώντας λύση με επιθετικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις έφυγα από την αίθουσα της ολομέλειας με τη σκέψη πως δεν μας αξίζει η δεύτερη ταχύτητα μετά από τόσες θυσίες . Και αυτό μπορούμε να το αλλάξουμε με εκλογές και τη ΝΔ στο κορμό της κυβέρνησης. Όσο προλαβαίνουμε και πριν οι εξελίξεις μας αφήσουν πισω στη δεύτερη ταχύτητα…
