Με αφορμή τα νέα μέτρα που εξήγγειλε η Υπουργός Παιδείας και το νέο πρόγραμμα σπουδών Λυκείου, το οποίο τώρα και τους επόμενους μήνες καταρτίζεται, η εφημερίδα μας παρέχει στην επιστημονική κοινότητα της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και στην κοινότητα των Φιλολόγων ειδικότερα, την αφορμή για έναν γόνιμο διάλογο.
Ο διάλογος αυτός και τα συμπεράσματά του ενδιαφέρει όλους μας καθώς αφορά τα παιδιά μας και το μέλλον τους σε έναν κόσμο, όπου η μετακίνηση ανθρώπων και ιδεών γνωρίζει ελάχιστους περιορισμούς και η κοινή λογική αποτελεί το ύψιστο ζητούμενο.
Εναρκτήριο λάκτισμα για τον συγκεκριμένο διάλογο αποτελεί η εισήγηση του Σταύρου Αργυρίου, ιδιοκτήτη του φροντιστηρίου «Φιλολογικό» της πόλης μας, στο Σεμινάριο Διδακτικής της Ομοσπονδίας Φροντιστών Ελλάδας (ΟΕΦΕ), που έλαβε χώρα στην Αλεξανδρούπολη στην 17 Νοεμβρίου 2018.
Δημοσιεύουμε την εισήγηση σε τέσσερις ενότητες, μία κάθε μέρα, ακριβώς όπως εκφωνήθηκε, και περιμένουμε τις δικές σας τοποθετήσεις.
Σήμερα δημοσιεύουμε από τις τέσσερις ενότητες της εισήγησης την πρώτη, η οποία αφορά το μάθημα της Ιστορίας.
Αύριο θα δημοσιεύσουμε τη δεύτερη ενότητα, η οποία αφορά το μάθημα των Λατινικών.
Θα ακολουθήσει η τρίτη ενότητα που αφορά το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών.
Και την τέταρτη μέρα θα ολοκληρωθεί η παρουσίαση με το τμήμα της εισήγησης που αφορά το μάθημα της Έκθεσης.
Σημείωση του συντάκτη: πολλά από αυτά που πέρυσι θίχτηκαν ως κακώς κείμενα, φέτος άρχισαν σταδιακά να βελτιώνονται. Οι απόψεις σας θα συντελέσουν στη βελτιστοποίησή τους.
Τίτλος της εισήγησης: «Τῆς μὲν κακίας ἡ ὑπερβολὴ»
Κοινής λογικής διαπιστώσεις για την αναιδήμονα εισπήδηση της Τριτοβάθμιας
στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Εισαγωγικό σημείωμα
Αν παραλληλίσουμε τις βαθμίδες εκπαίδευσης με το γνωστό χωρίο του Αριστοτέλη, η πρωτοβάθμια εκπροσωπεί όσους δεν έχουν σκοπό να ασχοληθούν επαγγελματικά με τον αθλητισμό, η δευτεροβάθμια αντιστοιχεί με τον «αρχόμενον των γυμνασίων» και η τριτοβάθμια με τον υπερπρωταθλητή Μίλωνα.
Οι τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης απευθύνονται σε διαφορετική περίοδο σωματικής, κοινωνικής και πνευματικής ωρίμανσης του ανθρώπου, έχουν διαφορετικούς στρατηγικούς στόχους και εφαρμόζουν διαφορετικές τακτικές για να τους πετύχουν.
Όμως, ειδικά στη θεωρητική κατεύθυνση, όλο και περισσότερο οι «αλείπτες» (προπονητές) του Μύλωνα, αγνοώντας επιδεικτικά την Πρωταγόρεια αιδώ, δηλαδή την εσωτερική επιταγή που επιβάλλει να περιορίζεται ο καθένας στα του οίκου του σεβόμενος τα του οίκου των άλλων, προσπαθούν να εισπηδήσουν στη μέση εκπαίδευση και να δώσουν στους «αρχομένους των γυμνασίων» ίση μερίδα φαγητού με τους πρωταθλητές.
Τα αποτελέσματα είναι επιεικώς εγκληματικά.
Με γλώσσα που πονάει γιατί λέει αλήθειες, αλλά και με χιούμορ, βάζουμε τον δάκτυλό μας επί τον τύπον των ήλων, τεκμηριώνοντας την αντίθετη προς τη μεσότητα και αρετή συμπεριφορά των πανεπιστημιακών «αλειπτών», οι οποίοι τα τελευταία χρόνια με διαρκώς επιταχυνόμενο ρυθμό ταλανίζουν τη μέση εκπαίδευση.
Λησμονούν, όμως, ότι η φύση του ανθρώπου ακολουθεί αιώνες τώρα τη δική της εξελικτική πορεία, χωρίς να υπακούει στις διαταγές ούτε κάποιου σοφού ούτε κάποιου δικτάτορα.
Φίλοι συνάδελφοι, καλησπέρα.
Η ουσία της εισήγησής μου συνοψίζεται σε μιαν εικόνα.
Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Τριτοβάθμια εκπαίδευση
Υπάρχει στον κόσμο όλον, έστω ένας προπονητής τόσο ανόητος, που θα διανοηθεί να ζητήσει από τους εφήβους να σηκώσουν τα ίδια βάρη, με όσα σήκωσε ο Πύρρος Δήμας;
Χωρίζω την εισήγησή μου σε τέσσερις ενότητες, όσα και τα μαθήματα στα οποία εξετάζονται πανελλαδικά ακόμη και φέτος (2019) οι μαθητές μας.
1η Ενότητα:
ΙΣΤΟΡΙΑ
Διδάσκουμε στα παιδιά μας εξαιρετικά εξειδικευμένες, δηλαδή πανεπιστημιακού επιπέδου, γνώσεις, που όμως για τους μαθητές μας είναι παντελώς άχρηστες.
Πχ Τα 97 ελληνικά ατμόπλοια του 1890 έγιναν 191 το 1901 και 389 το 1912.
Από το 1870 ως το 1911 διανεμήθηκαν 2.650.000 στρέμματα με 370.000 παραχωρητήρια,
Τα εδάφη της Ελλάδας αυξήθηκαν κατά 70% περίπου (από 65.000 σε 108.800 τετρ. χλμ.) και ο πληθυσμός της κατά 80% (από 2.700.000 σε 4.800.000 κατοίκους).
(Ερμηνευτική σημείωση. Άχρηστος: είναι αυτός του οποίου η χρησιμοποίηση δεν εξυπηρετεί κανέναν σκοπό, δεν ικανοποιεί καμία ανάγκη).
Και γίνομαι συγκεκριμένος
Αγαπητοί συνάδελφοι,
η Ελλάδα δεν υπήρξε σπουδαία ούτε
- για την ελάχιστη ανάπτυξη και την πενέστατη οικονομία της από το 1800 μέχρι το 1920.
Ούτε υπήρξε σπουδαία
- για τους διπλωματικούς ελιγμούς, τις ένοπλες αψιμαχίες και τις απαραίτητες διχόνοιες για την προσάρτηση ενός στον παγκόσμιο χάρτη εξαιρετικά μικρού νησιού, της Κρήτης. (Η Κρήτη έχει συνολικά 8.312 τετ χιλ, και είναι 257 φορές μικρότερη από την Γροιλανδία, 93 φορές μικρότερη από τη Νέα Γουινέα, 88 φορές μικρότερη από τη Βόρνεο, 69 φορές μικρότερη από τη Μαδαγασκάρη, 10 φορές μικρότερη από την Ιρλανδία. Είναι το 89 νησί σε έκταση, παγκόσμια.).
Ούτε υπήρξε η Ελλάδα σπουδαία
- για τις ΕΑΠ, ΕΥΠ και τις λοιπές επιτροπές για την αποκατάσταση 1,2 εκατομμυρίου Ελλήνων προσφύγων, οι οποίες ωχριούν μέχρι ανυπαρξίας σε σύγκριση προς τις αντίστοιχες μετακινήσεις και προσπάθειες αποκατάστασης την ίδια εποχή στη Ρωσία (30 εκατομμύρια προσφύγων Πολωνών, Λιθουανών, Λετονών και Ουκρανών), ή στη Γερμανία (13 εκατομμύρια εκτοπισθέντων από Πολωνία, Τσεχία και ανατολική Πρωσία) και πάει λέγοντας.
Ούτε υπήρξε σπουδαία η Ελλάδα
- για τις καρκινοβατούσες προσπάθειές της να δημιουργήσει ένα θαμπό αντίγραφο των αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών της Δύσης, οι οποίες με τη σειρά τους υιοθέτησαν ένα κακέκτυπο και ολιγαρχικής εμπνεύσεως αντίγραφο της αρχαίας Ελληνική δημοκρατίας.
Η Ελλάδα όμως, υπήρξε εξαιρετικά σπουδαία ως θεμέλιο και υπερδομή της παγκόσμιας Ιστορίας και μπορεί να συγκριθεί μόνον με το πολυτελέστερο στον κόσμο ανάκτορο, το ανάκτορο των Βερσαλλιών, και αυτό μάλιστα πολλαπλασιαζόμενο τουλάχιστον επί 10 χιλιάδες φορές.
Όμως, εμείς, οι φιλόλογοι, αντί να εξοικειώνουμε τους μαθητές μας και να τους ξεναγούμε σ’ αυτό το ανεπανάληπτο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, του οποίου το DNA φωλιάζει αποκλειστικά και μόνον στα δικά τους κύτταρα,
από ολόκληρες τις Βερσαλλίες-Ελλάδα με τα 700 δωμάτια,]
τις απαράμιλλες τοχογραφίες
και τους πίνακες ζωγραφικής, τους εμπνευσμένους από την Ελληνική μυθολογία, πχ Δωμάτιο του Ηρακλή, Σαλόνι της Αφροδίτης κτλ.,
αλλά και τα αγάλματα
βάζουμε τους μαθητές μας να μελετούν αυτό:
την δήθεν απαράμιλλης φινέτσας ξύλινη επένδυση της τουαλέτας της Μαρίας Αντουανέτας.
Εδώ όμως προσοχή! Ας μην απαξιώνουμε το βιβλίο της Ιστορίας: Οι μαθητές μας μελετούν επιμελώς και την πλακόστρωση τού «αναγκαίου»!
(Και ας σημειωθεί πως από τους 10 χιλιάδες ανθρώπους, που διαβίωναν στις Βερσαλλίες, μόνον 2 είχαν τουαλέτα με γιογιό, ο βασιλιάς και η βασίλισσα.) Σημαντικότατο!!!
Ερωτώ λοιπόν: τι θεωρείτε σωστό να κάνουμε ως φιλόλογοι-ξεναγοί των μαθητών μας στην Ελληνική ιστορία, δηλαδή στο Ανάκτορο Πολιτισμού των Βερσαλλιών πολλαπλασιαζόμενο επί μία μυριάδα; Να τους βάλουμε να πηγαίνουν πάνω κάτω έναν ολόκληρο χρόνο και για αναρίθμητες ώρες μέσα στην θαυμάσια «χρεία»;
Να τους ενημερώσουμε ως φιλόλογοι-συμβολαιογράφοι πως οι πρόγονοί τους τούς κληροδότησαν από ολόκληρο το παλάτι μόνον την τουαλέτα της Μαρίας Αντουανέτας, απλά γιατί κάποιος πανεπιστημιακός εντρύφησε σ’ αυτή, ή άραγε ότι τούς κληροδότησαν, όπως και πράγματι έκαναν, ολόκληρες τις Βερσαλλίες;
Και για να κάνω το παράδειγμα απτό, με αφορμή την Κρήτη.
Για ποιο πράγμα είναι φημισμένη η Κρήτη και γνωστή σε όλον τον κόσμο;
Μήπως για την επανάσταση του Θερίσου, το οποίο δεν ξέρουμε καν που βρίσκεται εμείς οι ίδιοι; (Για ενημέρωσή σας βρίσκεται 16 χιλιόμετρα νότια και λίγο δυτικά από τα Χανιά, σε υψόμετρο 500 περίπου μέτρων, είχε τότε 90 οικογένειες και, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, έχει 113 κατοίκους και ονομάζεται Θέρισο.)
Ή αντίθετα είναι φημισμένη η Κρήτη και γνωστή σε όλον τον κόσμο για τον παγκόσμια πρωτοποριακό Μινωικό πολιτισμό της; (Ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδῳ, 4.989 χρόνια, δηλαδή 5 χιλιάδες χρόνια πλην έντεκα, ή αλλιώς 50 περίπου αιώνες πριν από τη Μαρία Αντουανέτα είχε αποχετευτικό σύστημα ανώτερο από τα σημερινά, καθώς συν-προνοούσε αλλά και εκμεταλλευόταν τα όμβρια ύδατα. Εκτός αυτού, διέθετε και τουαλέτα και με καζανάκι, παρακαλώ!).
Ή μήπως δεν είναι γνωστή η Κρήτη για τη θυμοσοφία του Αλέξη Ζορμπά;
Ή μήπως δεν είναι γνωστή η Κρήτη για το πανάκριβο ελαιόλαδό της; (150 Ευρώ κοστίζει το λίτρο για το κρητικό ελαιόλαδο «λ» του Γιώργου Κολιόπουλου. Πληροφορία από το iefimerida.gr.)
Τα παιδιά μας, λοιπόν, όταν μεγαλώσουν και ανοίξουν τα φτερά τους στην παγκόσμια κοινωνία, θα παραμείνουν Έλληνες και θα μεταδώσουν στα παιδιά τους τον ζήλο να παραμείνουν Έλληνες, γιατί στα ξένα, όταν συζητούν μετά το φαγητό με τους μη Έλληνες φίλους τους, θα επαίρονται αναμηρυκάζοντας τις ίντριγκες και τα πισώπλατα μαχαιρώματα ανάμεσα στον Βενιζέλο και τον Ύπατο Αρμοστή;
Ή οι ίδιοι και τα παιδιά τους θα παραμείνουν Έλληνες, γιατί πολλές φορές μεταξύ τυρού και αχλαδιού πέταξαν παρέα με τον Δαίδαλο και τον Ίκαρο, πάνω από το παλάτι του Μίνωα, ανατρίχιασαν από τα μουγκρητά του Μινώταυρου και αναγάλλιασαν από την σωστική δύναμη του αγαπητικού μίτου της Αριάδνης;
Δεν θα παραμείνουν Έλληνες, αφού θα έχουν μετεωριστεί, αντάμα με τους ξένους φίλους τους, έξω από το Ιδαίο άντρο, κλεφτοκοιτάζοντας ανάμεσα στους φασαριόζους Κουρήτες το λαίμαργο βρέφος του Δία, που μπουκωμένο από το πολύ φαγί αποκολλιέται από τον μαστό της Ρέας και το γάλα της πετάγεται στον ουρανό, και σχηματίζει τον άξονα του γάλακτος, τον Γαλαξία ή Galaxy; (Το τελευταίο αποτελεί προσωπική μου εικαστική παρέμβαση!)
Δεν θα παραμείνουν Ελληνόπουλα καθώς φτεροκοπώντας πάνω από την Κρήτη θα έχουν διακρίνει στο βάθος του ορίζοντα το Σούνιο και τον Θησέα να καταφτάνει με τα μαυροστόλιστα καράβια του, αλλά και τον Αιγαία να βαφτίζει με το όνομά του μέχρι σήμερα το πέλαγος, απελπισμένος από την απώλεια του γιου του;
Άραγε, δεν θα ξαφνιάσουν τους συνδαιτυμόνες τους που αντικρίζουν ζωντανούς απέναντί τους πολλούς Αλέξηδες Ζορμπάδες, όταν οι ίδιοι ή οι γονείς τους λένε ένα απλό «όχι» στην ελληνική μιμόγλωσσα;
Δεν θα χαρίζουν στους φίλους τους απλόχερα προοπτικές ευζωίας προσφέροντάς τους άμεσα εφαρμόσιμα μυστικά για το ελαιόλαδο και την Ελληνική κουζίνα, που αποτελεί το παγκόσμια διατροφικό Number 1;
Πιστεύω να κατανοήσατε όλοι σας, αγαπητοί συνάδελφοι, το μεγάλο έγκλημα που επιτρέπουμε να διαπράττεται προς τα ίδια τα παιδιά μας εμείς οι φιλόλογοι, με την σιωπηρή ανοχή μας απέναντι στην πανεπιστημιακής νοοτροπίας υπερ-εξειδικευμένη ύλη της διδασκόμενης και κατά συνέπεια εξεταζόμενης Ιστορίας, την οποία μαθαίνουν αποστήθιση κάθε χρόνο 40.000 υποψήφιοι ή αλλιώς 1 εκατομμύριο Ελληνόπουλα τα τελευταία 25 χρόνια.
Γιατί δεν μπορεί οι μαθητές του Ήτον, του μεγαλύτερου ιδιωτικού εκπαιδευτηρίου αρρένων παίδων και εφήβων, από το οποίο προέρχονται οι περισσότεροι υπουργοί και πρωθυπουργοί, αλλά και οι αρχιεπίσκοποι της Αγγλίας, στην ερώτηση «Ποια υπήρξε η ενδοξότερη μάχη που έδωσε ποτέ η Μεγάλη Βρετανία;» να απαντούν: «Η μάχη των Θερμοπυλών!» και οι δικοί μας μαθητές, πραγματικοί απόγονοι εκείνων των μαχητών, όπως τεκμηρίωσε η πρόσφατη εποποιία του ’40 και η μάχη της Κρήτης, να μην έχουν την παραμικρή ιδέα για αυτήν.
Γιατί δεν μπορεί ο γείτονάς μου ο Κούρδος στο πανεπιστήμιο του Αμβούργου το 1975 να περηφανευόταν ότι είναι ξάδερφός μου, γιατί οι Μακεδόνες στρατιώτες του Μέγα Αλέξανδρου παντρεύτηκαν τις νεαρές Κούρδισσες.
Ούτε μπορεί οι Ταλιμπάν Αφγανοί να απάγουν τον γιατρό από τη Θεσσαλονίκη, τον Δημήτρη Αλεξάνδρου, και μετά από ώρες οδήγησης να τον φέρνουν καταμεσής στον ερημότοπο σε ένα τεράστιο περιφραγμένο κήπο με κελαριστά νερά και εξωτικά κτίρια, όπου τον υποδέχεται ο ψηλός, ξανθός και γαλανομάτης Αφρίντι Πατάν, που τον αγκαλιάζει σφιχτά και τον φιλοξενεί με κάθε πολυτέλεια, γιατί όπως ισχυρίζεται είναι κατ’ ευθεία γραμμή απόγονος αξιωματικών του Αλεξάνδρου, και την ίδια στιγμή οι δικοί μας μαθητές να μην έχουν την παραμικρή ιδέα για τα μεγαλειώδη επιτεύγματα αυτού του σπουδαίου Έλληνα!
Του ίδιου που οι στρατηγικές σήμερα διδάσκονται σε όλες ανεξαιρέτως τις σχολές πολέμου παγκόσμια, και των «Εφημερίδων» του οποίου απότοκο αποτελούν οι σημερινές καθημερινές εφημερίδες.
Ούτε μπορεί οι ιστορικοί να παραδέχονται, όπως είναι και η αλήθεια, ότι το μακροβιότερο κράτος στους ιστορικούς χρόνους υπήρξε το Βυζάντιο, (χίλια χρόνια συνεχούς ύπαρξης) και οι μαθητές μας να ακούν Βυζάντιο και να νομίζουν ότι πρόκειται για καφετέρια ή για εξωπλανήτη!
Αγαπητοί συνάδελφοι,
αν η Ελλάδα ήταν ένα κράτος νήπιο, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Νότια Αμερική, ή η Αυστραλία, δηλαδή με βάθος ιστορίας τριών ή τεσσάρων μόλις αιώνων, λιγότερων από τα δάχτυλα του ενός χεριού, θα ήταν λογικό και τίμιο οι μαθητές μας να διδάσκονται την πιο πρόσφατη και πιο ένδοξη ιστορία μας, δηλαδή των 2 τελευταίων αιώνων, ή αλλιώς δύο δάχτυλα Ιστορίας.
Δεν μπορεί όμως στους εφήβους της, δηλαδή στις ηλικίες που και μπορούν να θυμούνται εφ’ όρου ζωής και μπορούν ώριμα να προβληματιστούν, να διδάσκει η Ελλάδα δύο μόνον δάχτυλα Ιστορίας, όταν η Ελληνική Ιστορία εκτείνεται απολύτως τεκμηριωμένα σε τόσους αιώνες, που για να μετρηθούν απαιτούνται και τα δέκα δάχτυλα τεσσάρων ανθρώπων και άνω.
Κι εμείς διδάσκουμε σε όλους τους μαθητές Λυκείου ιστορικό υλικό κατάλληλο μόνον για υπέρ-εξειδικευμένο πανεπιστημιακό σεμινάριο 3 ή 4 το πολύ φοιτητών, το οποίο προϋποθέτει ευρύτερες γνώσεις στο πιστοληπτικό σύστημα για παράδειγμα, ή στον κοινοβουλευτισμό, γνώσεις που δεν κατέχουν ακόμα οι μαθητές μας και που ενδεχομένως κάποιοι ποτέ στη ζωή τους δεν θα χρειαστεί να τις αποκτήσουν.
Άλλα έχουν αδήριτη ανάγκη οι μαθητές μας και άλλα τους επιβάλλουν να παπαγαλίζουν οι πανεπιστημιακοί μας.
Αυτά όσον αφορά την εισπήδηση των καθηγητών του Πανεπιστημίου στην διδασκόμενη και εξεταζόμενη ύλη Ιστορίας της Μέσης εκπαίδευσης.
2η Ενότητα:
ΛΑΤΙΝΙΚΑ
Όταν ήμουν υποψήφιος Πανελλαδικών, εξεταζόμασταν μόνον στο άγνωστο κείμενο. Βέβαια από συγκεκριμένη ύλη. Εξεταζόμασταν κείμενο 12 σειρών ή περίπου 88 λέξεων από τα βιβλία de Bello Gallico και de Bello Civili του Ιούλιου Καίσαρα, και από το Vitae του Κορνήλιου Νέπωτα. Για ενημέρωσή σας: τα βιβλία αυτά, αν διαιρεθούν σε κείμενα των 88 λέξεων, όπως είναι το κείμενο 36 με τον Μάνιο Κούριο Δεντάτο, μας δίνουν 1286 κείμενα. Ας σημειωθεί εδώ ότι Λατινικά διδασκόμασταν στις 3 τάξεις του Λυκείου από δύο ώρες την εβδομάδα.
Στο πανεπιστήμιο τώρα, την πρώτη μέρα που μπήκαμε στο μάθημα των Λατινικών, στο αμφιθέατρο Παπαρρηγόπουλου, που ήταν ασφυκτικά γεμάτο με περίπου 500 φοιτητές, ο καθηγητής σήκωσε στον πίνακα ένα φοιτητή και μία φοιτήτρια. Υπαγόρευσε στον φοιτητή ένα κείμενο της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Γράφαμε κι εμείς. Αυτό κράτησε περίπου 15 λεπτά. Και όλοι αναρωτιόμασταν αν ως πρωτάκια πληροφορηθήκαμε λάθος και ο συγκεκριμένος καθηγητής δεν δίδασκε Λατινικά αλλά Αρχαία Ελληνικά. Όταν, όμως, η υπαγόρευση ολοκληρώθηκε, στράφηκε ο καθηγητής Ηλιόπουλος, από τον Πύργο της Ηλείας, στη φοιτήτρια και της είπε: «Μετάφρασε το στα Λατινικά.» Παγωτό εμείς!
Καταλαβαίνετε επί τέσσερα χρόνια πόσο μπήκαν τα Λατινικά στο αίμα μας. Είχαμε εξεταστεί και αναλύσει ενδελεχώς πάρα πολλά έργα Λατίνων συγγραφέων, το ένα εικοστό από τα οποία, δηλαδή το 5% , αποτελούσε ολόκληρη η Αινειάδα του Βιργιλίου, με πλήρη σύνταξη, μετάφραση, νοηματικά, αισθητικά και πολιτιστικά σχόλια. Και βεβαίως ελάχιστα μετρούσε αν το solus ήταν Επιθετικός ή Κατηγορηματικός προσδιορισμός. (Κατηγορηματικός σύμφωνα με το συντακτικό του Φάνη Κακριδή.)
Όπως αντιλαμβάνεστε είχαμε αποκτήσει εξαιρετική ευχέρεια στο να μεταφράζουμε κείμενο αρχαίο ελληνικό σε λατινικό και αντίστροφα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: όταν δίναμε Λατινικά επί πτυχίω και η αγωνία μας χτυπούσε κόκκινο, ένας συμφοιτητής μας, ο Κομνηνός από τη Μυτιλήνη, τραγούδησε το τραγούδι που όλους μας χαλάρωσε. Cum venires quiquaginta antiquis temboribus, te vocabant omnes senex, senex, bona anima! (Όταν έφτανες πενήντα στην παλιά την εποχή, σε φωνάζαν όλοι: γέρο, άντε και καλή ψυχή. – Ζαμπέτας.) https://www.youtube.com/watch?v=ImHxtfDQxA4
Κατόπιν εισπήδησαν τα Λατινικά του πανεπιστημιακού Σαββαντίδη με τα 50 κείμενα. Και εκεί είδα για πρώτη φορά τους συναδέλφους να προβαίνουν στην καταστροφική αποδοχή αυτού, που οδήγησε τα Λατινικά σε απαξίωση και τελικά σε εξοβελισμό: Αιτιατική του προσώπου που μετανιώνει στο paenitet. !!!!! (neque id me sane paenitet;). Γενική του Ενδιαφερομένου Προσώπου στο interfuit. (Caesaris multum interfuit corvum emere;).
Σαν να λέμε στη φράση: Ο σκύλος έφαγε το περιστέρι,
ο σκύλος = όχι Υποκείμενο, αλλά Ονομαστική του υλακτούντος τετραπόδου.
Kαι το περιστέρι = όχι Αντικείμενο, αλλά Αιτιατική του ειρηνηφόρου πτηνού.
Και μιας και δεν έφταναν όλα αυτά τα ευτράπελα στα Λατινικά, που οι βετεράνοι φιλόλογοι τα συντάσσαμε εντελώς διαφορετικά βασιζόμενοι στην εμπειρία και στην κοινή λογική, εδώ και 3 χρόνια ενέσκηψε και η απόλυτη εξαθλίωση με τις πανεπιστημιακής ασαφούς λογικής σημειώσεις του study4exams. Ο θρίαμβος της πλέον άχρηστης λεπτομέρειας.
- «ut eo uteretur: δηλώνει το σύγχρονο στο παρελθόν.» (Από πότε οι Τελικές προτάσεις, δηλαδή αυτά που σκοπεύω να κάνω, όσα δηλαδή δεν έχω κάνει ήδη και δεν κάνω ακόμη, δεν αφορούν το μέλλον και μόνον αυτό;)
- «ut singularis proelii eventu cernatur: Τελική πρόταση. Δηλώνει αναφορά στο παρόν.» (Άλλο πάλι και τούτο!).
Και έπεται η επική συνέχεια: «Υπάρχει ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων, γιατί ο σκοπός είναι ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής του. (Συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση).
Σχόλιο δικό μου: Μπαρ.....!
Αρκετά, κύριε ή κυρία!
Εσείς δεν είστε απλά υψιπετείς φιλόλογοι, είστε υπερ-εξελιγμένοι εγκεφαλογράφοι
15ης γενιάς!
Αυτά, συνάδελφοι, δεν είναι Λατινικά για μαθητές! Αυτά είναι απωθημένα μυωπικώς αιθεροβατούντων φιλολόγων, οι οποίοι έχασαν το δάσος, όχι γιατί έβλεπαν απλά και μόνον ένα δένδρο, αλλά γιατί εντρύφησαν σε κάποιες φλούδες του κορμού του, προτείνοντας ερμηνείες που δεν αντέχουν στην επιστημονική βάσανο, και που συχνά οι ίδιοι σε επόμενο χρόνο αναιρούν.
Και ερωτώ από τη μεριά της Μέσης εκπαίδευσης: Πότε είχαν επιστημονικά, δηλαδή αταλάντευτα και με αντικειμενικά τεκμηριωμένες αποδείξεις, οι περινούστατοι δίκαιο; Την πρώτη φορά που ένα φαινόμενο το ερμήνευσαν με τον τάδε τρόπο και όλοι, μαθητές και καθηγητές της Μέσης επί χρόνια το αποστήθιζαν πιστά σαν εντολή της Αγίας Γραφής, ή τη δεύτερη φορά που το ίδιο φαινόμενο το ερμήνευσαν με εντελώς αντίθετο τρόπο και έπρεπε πάλι μαθητές και καθηγητές της Μέσης να το ακολουθούν τυφλά με Ισλαμική αφοσίωση;
(πχ. Κείμενο 36: quo facilius divitias contemnere posset... μέχρι τον Δεκέμβριο πέρυσι: δηλώνει το Σύγχρονο στο παρελθόν. Κατόπιν μέχρι σήμερα: δηλώνει Αναφορά στο παρελθόν. acie μέχρι πριν ένα μήνα: Αφαιρετική οργανική του Τρόπου. Εδώ και ένα μήνα: Αφαιρετική οργανική του Μέσου.)
Και απαντώ από τη μεριά της Ανωτάτης: καθήκον μας είναι να ερευνήσουμε και να προτείνουμε νέες και συχνά αυτοαναιρούμενες ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Αυτές θα υποβληθούν σε βάσανο. Και όποιες επικρατήσουν, γιατί ευρύτερα θα επικροτηθούν από την πανεπιστημιακή κοινότητα, να αποτελούν τα νέα βήματα της επιστήμης. Γι’ αυτό και απευθυνόμαστε μόνον σε ειδικούς του τομέα μας, η παρακολούθηση των μαθημάτων μας είναι προαιρετική και ο χρόνος σπουδών σύμφωνος με τις ανάγκες των φοιτητών μας, έως απεριόριστος.
Και πανικόβλητος πλέον ξαναρωτώ από τη μεριά της Μέσης: Δηλαδή, αν όχι το μερικό αλλά το συνολικό πακέτο της Ανώτατης εκπαίδευσης εφαρμοστεί στη Μέση, ποιοι μαθητές από 13 έως 18 χρονών θα βρίσκονται στην τάξη και όχι στις πλατείες ή στα ηλεκτρονικά; Πώς θα αποφύγουμε το ξύλο από τους γονείς;
Με αυτή, λοιπόν, την ετεροβαρή εισπήδηση της πανεπιστημιακής λογικής στη Μέση εκπαίδευση, φτάσαμε με τα Λατινικά, όπως ήταν αναμενόμενο, στο ά-τοπον, δηλαδή τα Λατινικά δεν έχουν τόπο πλέον να σταθούν στη Μέση εκπαίδευση.
Όσο για τις θρηνητικές κραυγές των φιλολογικών συνδέσμων, αυτές πλέον δεν μπορούν να αναστήσουν ένα μάθημα, που εξαιτίας της ανοχής μας στο ρεσάλτο των πανεπιστημιακών δασκάλων και εξαιτίας του φόβου μας μήπως άλλοι, απερίσκεπτοι συνάδελφοι, μάς χαρακτηρίσουν λιγότερο επιστήμονες, κατέληξε ήδη προ πολλού κλινικά νεκρό.
«Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα και υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη!
…. Α, όταν έκτιζαν τα τείχη, πώς να μην τα προσέξω!» Καβάφης, Τα τείχη.
Δυστυχώς, όσο η Τριτοβάθμια εκπαίδευση εισπηδά στη Μέση, η ίδια τύχη προδιαγράφεται με μαθηματική ακρίβεια και για τα Αρχαία Ελληνικά.
3η Ενότητα:
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Εδώ, αγαπητοί συνάδελφοι, επιβάλλεται πλέον να υπακούσουμε στη επιταγή «φύλακες γρηγορείτε!» και να δράσουμε εγκαίρως! Να δώσουμε τη μεγαλύτερη μάχη στο τελευταίο μας μετερίζι, η οποία είναι σε θέση να ανατρέψει τις προηγηθείσες ήττες. Μια μάχη όχι μόνον για τα Αρχαία, αλλά συνάμα και για την Ιστορία, για τα Λατινικά και για την Έκθεση.
Όχι άλλο «..πώς να μην τα προσέξω!» τα τείχη.
Αντίθετα, εγώ, ο κάθε μεμονωμένος φιλόλογος, τα προσέχω με ύψιστη οξυδέρκεια και λαμβάνω έγκαιρα τα αντίμετρα.
Για να επιλέξουμε, όμως, τη νικηφόρα αντίδραση, χρειάζεται προηγουμένως να εντοπίσουμε τα σημεία, όπου εμφανίζονται οι ολεθρογόνες δράσεις.
1ο πρόβλημα: Τα ίδια τα διδασκόμενα κείμενα.
Διδάσκουμε φιλοσοφικά κείμενα σε δεκαεπτάχρονα παιδιά, τα περισσότερα από τα οποία δεν μπορούν να αναγνώσουν ομαλά ένα απλό νεοελληνικό κείμενο, παρά μόνον να το συλλαβίσουν.
Τα φιλοσοφικά κείμενα, όμως, εκτός από ευχέρεια στην ανάγνωση απαιτούν ανεπτυγμένη ικανότητα στον προτασιακό και κατηγορικό λογισμό, αλλά και ευχέρεια στην υποθετικο-παραγωγική σκέψη. Με λίγα λόγια απαιτούν ωριμασμένη τυπική λογική σκέψη.
Αλλά, την τυπική λογική σκέψη οι περισσότεροι άνθρωποι την πρωτοκατακτούν στα 16 τους και αρκετοί αρκετά χρόνια αργότερα.
Για αυτό, τα φιλοσοφικά κείμενα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη είναι σωστό να διδάσκονται μόνον στο πανεπιστήμιο, όπως και μέχρι πριν κάποια χρόνια ήταν η συνήθεια. Και η συνήθεια αυτή δεν είχε επικρατήσει κατά τύχη, αλλά από τον λόγῳ και ἔργῳ σεβασμό των τότε πανεπιστημιακών δασκάλων στις παρατηρήσεις και στα συμπεράσματα των ανωτέρω φιλοσόφων.
Συγκεκριμένα, ο ίδιος ο Πλάτωνας, (σύμφωνα και με την εισαγωγή του σχολικού βιβλίου) θεωρούσε τη σπουδή της διαλεκτικής, δηλαδή της φιλοσοφίας, Κορωνίδα της εκπαιδευτικής πορείας και την επέτρεπε μόνον σε ανθρώπους που ήδη είχαν σπουδάσει μαθηματικά επί δέκα χρόνια (με σημερινούς όρους: είχαν εντελώς αποδεδειγμένα κατακτήσει την τυπική λογική σκέψη) και βρίσκονταν πλέον στο 30ο έτος της ηλικίας τους.
Και ερωτώ: Το γεγονός ότι οι νέοι μας στα δεκαεφτά τους χρόνια διδάσκονται φιλοσοφία, δεν συνιστά ἔργῳ ασέβεια των σημερινών πανεπιστημιακών προς τον ίδιο τον Πλάτωνα;
Δεν αποτελεί ανακολουθία ανάμεσα σε λόγια και πράξεις, όταν οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι θαυμάζουν και «πιστά» ακολουθούν τον Πλάτωνα, αλλά στην πράξη τον γράφουν εις τους παλαιοτέρους των κοθόρνων τους οι σημερινοί πανεπιστημιακοί, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν έχουν να καταθέσουν δική τους φιλοσοφική πρόταση, αλλά εναβρύνονται για τα δήθεν υψιπετή τους σχόλια σε κάποιο υπο-πολλοστημόριο του συνολικού έργου του Πλάτωνα;
Τα συμπεράσματα δικά σας...
Έστω όμως ότι έπρεπε (Ποιος άραγε πανεπιστημιακός θεός το επέβαλε;) να διδάξουμε φιλοσοφικά κείμενα. Και το κάναμε επιτυχώς στην πράξη. (Απόδειξη, το γεγονός ότι είμαστε σήμερα συγκεντρωμένοι εδώ.)
Διδάσκαμε στους μαθητές μας τη μετάφραση του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συνάφεια προς την Νέα Ελληνική, και τους μυούσαμε στην επιστημονική παρατήρηση, εξασκώντας τους να εντρυφούν στο πρωτότυπο κείμενο και να εξάγουν από αυτό τα προσωπικά τους συμπεράσματα, τα οποία κατόπιν τεκμηριωμένα να αιτιολογούν.
Ακόμη και με αφορμή τα φιλοσοφικά κείμενα, οι μαθητές μας διατηρούσαν την επαφή με την αρχαία γλώσσα, διαπίστωναν στην πράξη ότι η απόκλιση της παλιάς μορφής της σε σχέση προς τη σημερινή είναι μικρότερη από το 30%, και μπορούσαν να εξασκηθούν στην επιστημονική παρατήρηση και εξαγωγή συμπερασμάτων.
Για τα δύο τελευταία πολλοί παλιοί μαθητές μου, σήμερα ικανότατοι δικηγόροι και αξιοσέβαστοι δικαστές, με ευγνωμονούν συχνά πυκνά και μάλιστα εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους δημόσια.
Ανάλογες εμπειρίες σίγουρα έχετε να αφηγηθείτε πολλοί εδώ μέσα.
2ο πρόβλημα: Τα σχόλια του σχολικού βιβλίου.
Τα σχόλια του σχολικού βιβλίου είναι γραμμένα στο γόνατο και αυτό μπορεί ο κάθε καλοπροαίρετος να το διαπιστώσει. Άλλα αναφέρονται στο «αγαθό», παντελώς εκτός του διδασκόμενου πρωτότυπου κειμένου, το οποίο όμως «αγαθό» είναι απολύτως απαιτητό από τους μαθητές, και άλλα σε νοηματοσυντακτικές διευκρινίσεις, όπως το «ὁρῶ ἔφη»: Υποκ. ο Γλαύκων.
Τα σχόλια θυμίζουν σημειώσεις παραδόσεων που παίρναμε από τσαπατσούληδες συμφοιτητές μας και πασχίζαμε να τις καταλάβουμε, ώστε να πετύχουμε το σωτήριο πεντάρι.
Στη μέση εκπαίδευση, όμως, δεν απαιτείται να περάσεις απλά ένα μάθημα, αλλά να γράψεις σ’ αυτό άριστα!
Διανοείστε ποτέ να δίνατε έτσι, όπως είναι, τα σχόλια του σχολικού βιβλίου στους μαθητές σας και να περιμένατε να καταλάβουν ή να θυμούνται κάτι, πολλώ μάλλον να αριστεύσουν;
Ευτυχώς, ερχόμαστε εμείς οι μάχιμοι φιλόλογοι της πρώτης γραμμής και τα εξομαλύνουμε κάνοντάς τα με λογικό συνειρμό κατανοητά, αλλά και ευμνημόνευτα, μερικές φορές δυστυχώς απαιτώντας και αποστήθιση.
Αυτά μέχρι πριν τρία χρόνια.
Και ξαφνικά σάλπιγξαν επέλαση οι κλιβανοφόροι, το κατάφρακτο ιππικό των πανεπιστημιακών με το study4exams.
3ο πρόβλημα: Τα σχόλια του study4exams.
Αυτά τα σχόλια:
- αποτελούν ξεκάθαρα πανεπιστημιακές σημειώσεις.
- προϋποθέτουν ήδη προϋπάρχουσες ευρύτερες γνώσεις στη φιλοσοφία.
- έχουν γραφεί για φοιτητές που πολλά θα διαβάσουν και λίγα θα συγκρατήσουν, ώστε απλά να περάσουν το μάθημα.
- πολλές φορές αυτοαναιρούνται.
- εμπεριέχουν πληθώρα πληροφοριών παντελώς άσχετων προς το διδασκόμενο κείμενο. Άραγε θέλει ο συγγραφέας τους να κάνει επίδειξη της ευρυμάθειάς του;
- Κι όμως, απευθύνονται σε 17χρονους εφήβους, που ούτε κάνουν μεταπτυχιακό στη φιλοσοφία, ούτε έχουν διαμορφώσει πλήρως την τυπική λογική σκέψη, ούτε καν ξέρουν οι περισσότεροι να διαβάζουν, ώστε να κατανοούν, παρά μόνον να συλλαβίζουν με πληθώρα παρατονισμών.
- Κι όμως, αν αυτοί οι ταλαιπωρημένοι από τις αμέτρητες ώρες καθημερινού διαβάσματος μαθητές-πυγμάχοι και καταματωμένοι από τα απανωτά, αλλά «τρυφερά» κροσέ και άπερκατ των υψίνοων πανεπιστημιακών δασκάλων, τολμήσουν όπως φέτος και δεν γράψουν 2 συγκεκριμένες σειρές από τα σχόλια του study4exams, οι οποίες σημειωτέον όχι μόνον δεν έχουν την παραμικρή σχέση προς το εξεταζόμενο κείμενο, αλλά μάλιστα με τον ασαφή τρόπο που έχουν διατυπωθεί αυτοαναιρούνται, χάνουν αυτόματα 5 μονάδες στις 100.
[ Σύντομη παρέκβαση, σχόλια του study4exams:
Α. «Με τον όρο «μέγιστον μάθημα» ο Πλάτων εννοεί τη θέαση της Ιδέας του αγαθού, την ύψιστη γνώση, που τελικά συμπίπτει με το αγαθό.»
Ποιος κρύβεται πίσω από το ασαφές που;
- Η ύψιστη γνώση συμπίπτει τελικά με το αγαθό; ή
- Το αγαθό συμπίπτει τελικά με το αγαθό; (ταυτολογία) ή
- Η Ιδέα του αγαθού συμπίπτει τελικά με το αγαθό; ή
- Η θέαση της Ιδέας του αγαθού συμπίπτει τελικά με το αγαθό; Σοφόν το σαφές!
Β. «Η γνώση της αλήθειας δεν μπορεί παρά να οδηγεί κατά αναγκαιότητα σε ηθική πράξη, στην πραγμάτωση του αγαθού.
Και αμέσως παρακάτω:
«Ἀγαθὸν» πάντως είναι: το «εἶναι» και ό,τι διατηρεί το «εἶναι».
- Πώς είναι δυνατό να πραγματώνεται το αγαθό, όταν το αγαθό συνιστά το ίδιο το «είναι»; Das Sein;
- Πώς μπορεί η ηθική πράξη, δηλαδή η ενέργεια ενός όντος που ήδη υπάρχει, να πραγματώσει την ύπαρξη όλων των όντων;
- Πώς μπορεί το εγγόνι να γεννήσει τη γιαγιά του; Παπαγάλιζε και μη ερεύνα! ]
Συμπέρασμα: Οι αλείπτες του Μύλωνα χωρίς αιδώ και δίχως αρετή καταστρέφουν όχι πλέον το μυοσκελετικό, αλλά το ηθικονοητικό σύστημα των εφήβων.
Οι σημειώσεις του study4exams αποτελούν ΥΒΡΗ της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης απέναντι στη Δευτεροβάθμια.
Γράφτηκαν από πανεπιστημιακούς, που ή δεν γνωρίζουν καθόλου ή, αν γνωρίζουν, δε νοιάζονται καθόλου για τους έφηβους μαθητές.
Κι όσο δεν αναχαιτίζουμε αυτή την ύβρη ενωμένοι σε μια φωνή, οι φιλόλογοι της ιδιωτικής μέσης εκπαίδευσης σήμερα, οι φιλόλογοι της δημόσιας μέσης εκπαίδευσης αύριο, από κοινού με τους φιλολόγους των ιδιαιτέρων μαθημάτων μέσης εκπαίδευσης μεθαύριο, είναι αναπόφευκτο να ακολουθήσει η Νέμεσις και η Τίσις.
Κοντολογίς θα την πληρώσουμε όλοι μας, κι εμείς οι φιλόλογοι της Μέσης και οι φιλόλογοι της Τριτοβάθμιας. Και κυρίως τα σημερινά τρυφερά παιδιά μας που αύριο θα χαθούν για την Ελλάδα, ή θα παραμείνουν Έλληνες από δική μας αποκλειστικά υπαιτιότητα και ευθύνη.
Η Άτη, η τύφλωση του νου, ήδη σπρώχνει την Ύβρη να υπερβεί τα όρια. Έτσι, από τα γνήσια κείμενα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, που από όλον τον κόσμο μόνον στα Ελληνόπουλα είναι οικεία, καθώς είναι γραμμένα στη γλώσσα μας και εμπεριέχουν πλείστες καθημερινές μας λέξεις και φράσεις, η Άτη, αφού πρώτα απομάκρυνε τη μετάφραση παρασάγγας από το πρωτότυπο, τελικά την αφαίρεσε και απαιτεί να δίνεται περισσότερη βαρύτητα στα σχόλια του study4exams, δηλαδή στις συχνά πυκνά αυτοαναιρούμενες πανεπιστημιακές σημειώσεις. (Αυτό βέβαια τώρα τελευταία με τις πρόσφατες οδηγίες για την εξέταση των Αρχαίων στις πανελλαδικές τείνει να περιοριστεί.)
4η Ενότητα:
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Ο παραγωγικός ή επαγωγικός συλλογισμός μπορεί αντικειμενικά να διαπιστωθεί μόνον σε ξεκάθαρες ασκήσεις λογικής, οι οποίες έχουν σαφείς προκείμενες και συγκεκριμένο συμπέρασμα.
Στην πραγματική ζωή ο παραγωγικός συλλογισμός υλοποιείται μόνο στους νόμους και τις επιμέρους εφαρμοστικές τους διατάξεις.
Σε ένα κείμενο, όμως, όπου ο συγγραφέας επιδιώκει να πετύχει πολλαπλούς στόχους συγχρόνως, δηλαδή να ενημερώσει, να εντυπωσιάσει, να προκαλέσει θυμηδία, να πείσει, να ευχαριστήσει, να προβληματίσει, ή να ανοίξει παράθυρο για περαιτέρω συζήτηση, ελάχιστη δίνει προσοχή στο είδος, παραγωγικό ή επαγωγικό, του συλλογισμού που θα χρησιμοποιήσει. Συχνά μάλιστα στην ίδια παράγραφο τους χρησιμοποιεί εναλλάξ.
Δεν παρατηρήσατε ότι σε ερωτήσεις Πανελλαδικών σχετικά με το είδος του συλλογισμού σε μια παράγραφο οι ίδιοι οι καθηγητές έκθεσης στο φροντιστήριό σας είχαν αντικρουόμενες απόψεις, και μάλιστα και οι με και οι δε τεκμηριωμένες;
Περίμεναν λοιπόν να εμφανιστούν ως από μηχανής θεός οι θεόσταλτες τελικές απαντήσεις από τους πανεπιστημιακούς, για να οριστικοποιήσουν τη «σωστή» απάντηση.
Μα σε ένα γνωστικό αντικείμενο όπου έμπειροι επιστήμονες 30, 40 ή και 50 χρονών δίνουν διαφορετικές, αλλά τεκμηριωμένες ερμηνείες, δεν μπορεί κανείς εχέφρων νους να απαιτεί να ξέρουν τη μία και μοναδική σωστή απάντηση οι έφηβοι.
Και πού καταφεύγουμε για να διδάξουμε τους μαθητές μας πώς να διακρίνουν σε μια παράγραφο την παραγωγή ή την επαγωγή; Σε εξωτερικά, φτηνά και οπωσδήποτε αντιεπιστημονικά τρικ.
πχ. Αν ξεκινάει έτσι.... είναι: Επαγωγή.
Αν ξεκινάει αλλιώς..... είναι: Παραγωγή.
Τελική διαπίστωση: Ασαφές και ολισθηρό αντικείμενο για διδασκαλία.
Εγκληματικά επικίνδυνο (γιατί μπορεί να κρίνει την πορεία
ολόκληρης της ζωής ενός σημερινού εφήβου) και ανέντιμο
γνωστικό αντικείμενο για εξέταση.
Και ολοκληρώνω με τη δομή της παραγράφου μέσα στην ίδια την έκθεση, δηλαδή την παραγωγή λόγου.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
πώς θα πείσουμε τον έφηβο να γράψει μια πειστική παράγραφο με τον πανεπιστημιακά μοναδικό ορθό τρόπο; Πώς θα τον πείσουμε να γράψει με έναν τρόπο, που σύμφωνα με τη δεκαεπταετή εμπειρία του αντίκειται στην πραγματικότητα, που βιώνει καθημερινά;
Πώς θα πείσουμε το παιδί, που ξέρει ότι για να πάρει λεφτά από τον μπαμπά ή άδεια εξόδου από τη μαμά, και να μην εισπράξει ευθύς εξαρχής ένα κατάξερο ΟΧΙ, πρέπει να μιλήσει σύμφωνα με την ορθή πανεπιστημιακά σειρά:
1ο Μπαμπά, δος μου λεφτά,
2ο γιατί....,
3ο γιατί επίσης.....,
4ο καθώς τελικά...,
τη στιγμή που η πείρα το έχει διδάξει ότι η σειρά για την Πειθώ είναι διαφορετική:
1ο κουράστηκα από το πολύ διάβασμα,
2ο πονάει και το κεφάλι μου,
3ο η φίλη μου η Λίτσα θα πάει στα Goody’s,
4ο μπαμπάάάάάά.....
και ο μπαμπάς, εσωτερικά τρισευτυχισμένος, εξωτερικά δήθεν αυστηρός, αλλά οπωσδήποτε πεπεισμένος από το ατράνταχτο μετ’ ενθυμήματος επιχείρημα, βάζει κατευθείαν το χέρι στην τσέπη;
Ακόμη πιο δύσκολο: πώς θα πείσουμε την Ορθόδοξη εκκλησία να αλλάξει το «Πάτερ ημών» σύμφωνα με τις Ορθόδοξες πανεπιστημιακά προδιαγραφές;
«Δός ἡμῖν σήμερον τόν ἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιον, καί ἄφες ἡμῖν.. καί ῥῦσαι ἡμᾶς.., πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἀγιασθήτω τό ὄνομά σου»;
