Αν κάποιος σας συμβουλέψει να βάλετε τα όρια σας απέναντι στους άλλους ίσως να το εκλάβετε ως κριτική στη συμπεριφορά σας ή την τάση σας να είστε “το καλό παιδί’. Ωστόσο, ο καθορισμός υγιών ορίων δε λύνει απλώς ένα άμεσο πρόβλημα σε σχέση με κάποιο άτομο που μπορεί να σας ζητά περισσότερα απ’ όσα μπορείτε να δώσετε, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να διαμορφώσει εκ νέου τον τρόπο που βλέπετε τον εαυτό σας, τις σχέσεις σας και τους ανθρώπους με τους οποίους έχετε δημιουργήσει αυτές τις σχέσεις. Όταν θέτουμε όρια που αντικατοπτρίζουν το ποιοι είμαστε και τι εκτιμούμε, η ζωή μας μπορεί να αλλάξει με διάφορους τρόπους.
10 θετικά της θέσπισης ορίων
- Είμαστε συμπονετικοί προς τους άλλους και αναγνωρίζουμε τους περιορισμούς τους.
- Βιώνουμε λιγότερο θυμό ή δυσαρέσκεια προς τους ανθρώπους επειδή είμαστε σε θέση να αποδεχτούμε ότι ο καθένας έχει δικαίωμα να θέσει όρια.
- Κερδίζουμε μια αίσθηση εσωτερικής γαλήνης και ασφάλειας από το να αισθανόμαστε την ανάγκη να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των άλλων που εξυπηρετούν μόνο τους ίδιους. Παρόλο που αυτό μπορεί να μη γίνει από τους άλλους σεβαστό αμέσως ή ίσως και ποτέ, με το να εκφράζετε λεκτικά τα όριά σας δημιουργείτε μια άμυνα μέσα στην οποία μπορείτε να αισθάνεστε ασφαλείς να την τηρείτε.
- Κερδίζετε τον χρόνο και την ενέργεια που χρειάζεστε για να ασχοληθείτε με τα πράγματα που αξίζουν περισσότερο για εσάς και όχι με αυτά που είναι σημαντικά για τους άλλους.
- Κατακτάτε μια αίσθηση αυτοσεβασμού αφού δεν παραμερίζετε τις ανάγκες σας για να εκπληρώσετε τις ανάγκες των άλλων. Και οι άλλοι, θα σας σεβαστούν που θέσατε αυτή την γραμμή.
- Όταν ξεκαθαρίζετε τι είναι και τι δεν είναι λογικό να περιμένουν οι άλλοι από εσάς, οι συγκρούσεις με τους άλλους μειώνονται. Εάν δηλώσετε αυστηρά τα όρια σας και γίνουν τρόπος ζωής, οι άλλοι χάνουν τα πολεμοφόδια που ενδεχομένως να φυλάττουν για να σας δημιουργήσουν τύψεις για να συμφωνήσετε σε κάτι που θα ευχόσασταν να μην είχατε συμφωνήσει.
- Τα όρια συμβάλλουν στη βελτίωση της επικοινωνίας. Καθορίζετε βασικούς κανόνες και δείχνετε μ’ αυτό τον τρόπο στους άλλους που οριοθετήστε. Έτσι, υποδεικνύετε στους άλλους να κάνουν το ίδιο στη σχέση σας μαζί τους και τις σχέσεις τους με τους άλλους.
- Καθώς κτίζετε υγιή όρια, κτίζετε παράλληλα και την αυτοεκτίμησή σας. Θα αρχίσετε να συνειδητοποιείτε ότι η αυτοεκτίμηση σας δεν πρέπει να βασίζεται στο πώς σας χρησιμοποιούν οι άλλοι, αλλά στο πώς χρησιμοποιείτε εσείς τα ταλέντα και τα χαρίσματα σας. Καθώς επικοινωνείτε τα όριά σας, θα αποκτήσετε παράλληλα εμπιστοσύνη στον εαυτό σας.
- Όταν υπερασπίζεστε ή ξεκαθαρίζετε τα όριά σας τότε μένουν λιγότερα περιθώρια για παρεξηγήσεις και ενοχές κι έτσι μειώνεται το στρες και η ανησυχία σας. Μπορεί στην αρχή να δυσκολευτείτε να επικοινωνήσετε το σημείο των ορίων σας ωστόσο όταν τα εφαρμόζετε και τα τιμάτε το άγχος μειώνεται.
- Τέλος, τα ξεκάθαρα όρια έχουν ως αποτέλεσμα οι άλλοι να σας κατανοούν και να σας αποδέχονται περισσότερο. Τα όρια αντικατοπτρίζουν τις αξίες μας και όταν βλέπουμε τι αξίζει για τους άλλους, βοηθά στο να καταλάβουμε ποιοι είναι.
Όταν σκέφτεστε τα όρια, ποιοι τύποι αυτών έρχονται πρώτα στο μυαλό σας;
ΕΝΩ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΘΕΣΕΤΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΣΤΟ ΤΙ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΑΠΟ ΕΣΑΣ, ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΛΑ ΕΙΔΗ ΟΡΙΩΝ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ.
Παρακάτω αναφέρονται κάποιες κατηγορίες που συνήθως παραβιάζονται εκτός και αν τις αναγνωρίσουμε, επικοινωνήσουμε και τις διατηρήσουμε.
8 τύποι ορίων και πώς τους αναγνωρίζουμε
- Σωματικός: «Μην με πλησιάζεις». «Μην μπαίνεις στο δωμάτιο μου χωρίς να με ρωτήσεις.»
- Συναισθηματικός: «Σε παρακαλώ μη με κρίνεις καθώς μοιράζομαι τα συναισθήματα μου.»
- Χρονικός: «Μπορώ να μείνω για μία ώρα.» «Έχεις χρόνο να με βοηθήσεις να λύσω αυτό το θέμα;»
- Σεξουαλικός: «Θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε αντισύλληψη αν θα κοιμηθούμε μαζί.»
- Ηθικός: «Δεν μπορώ να πω ψέματα εκ μέρους σου. Λυπάμαι.»
- Διανοητικός: «Είναι εντάξει να διαφωνείς.»
- Οικονομικός: «Δεν μπορούμε να το αντέξουμε οικονομικά αυτή τη στιγμή και δεν θα σε αφήσω να το χρεώσεις στην κάρτα μας.»
- Πνευματικός: «Δεν μπορώ να σε αφήσω να προσβάλεις την πίστη μου απλά και μόνο επειδή δεν μπορείς να μοιραστείς τα πιστεύω μου.»
Όταν κάποιος που σε νοιάζεται ξεπερνά κάποιο όριο συνειδητά, μπορεί να είναι και μια μορφή κακοποίησης καθώς η κακοποίηση μπορεί να διαμορφωθεί με όλους τους πιο πάνω τρόπους. Όταν κάποιος παραβιάζει ένα από τα όρια σας, είναι σημαντικό να του το υπενθυμίζεται και να μοιράζεστε μαζί του πώς σας κάνει να νιώθετε η έλλειψη σεβασμού του προς αυτό το όριο.
Εξάσκηση των ορίων
Μπορεί να χρειαστεί λίγος περισσότερος χρόνος και σκέψη για να προσδιορίσετε τα ακριβή όριά σας. Μερικές φορές βοηθά το να βγείτε έξω από την κατάσταση και να φανταστείτε τις συμβουλές που θα δίνατε στον εαυτό σας αν ήσασταν φίλος ή σύμβουλός σας. Όταν είστε έτοιμοι/-ες να δηλώσετε και να μοιραστείτε ένα συγκεκριμένο όριο με τους άλλους, φροντίστε να χρησιμοποιήσετε το «Εγώ» (I-statements) για να τονίσετε ότι τα όρια είναι δικά σας να τα ορίσετε και να τα διατηρήσετε. Ακολουθούν ορισμένες προτάσεις για τρόπους για να ανοίξετε τη συζήτηση:
- Έχω πρόβλημα όταν…
- Δεν θέλω πραγματικά να…
- Πραγματικά δεν έχω χρόνο για…
- Χρειάζομαι από εσένα να…
- Στην πραγματικότητα με ενοχλεί αν ή όταν …
- Είναι δύσκολο για εμένα να το πω αλλά…
- Νιώθω άβολα με…
- Είναι σημαντικό για εμένα να…
Αυτά τα είδη προτάσεων σας επιτρέπουν να έχετε την κυριότητα των ορίων που θέτετε χωρίς να χρειαστεί το απέναντι άτομο να αμυνθεί ή χειρότερα, να επιτεθεί. Καθώς δηλώνετε τι χρειάζεστε από τους άλλους, καθιστάτε τον εαυτό σας ως κάποιον που αξίζει να ερωτηθεί τι χρειάζεται και διαμορφώνετε το σεβασμό που περιμένετε από τον εαυτό και τους άλλους.
Ο καθορισμός ορίων είναι μία από τις πρακτικές που ενδεχομένως να χρειαστεί να κάνετε περισσότερες από μία φορές με τα ίδια άτομα μέχρι να καταλάβουν ότι εννοείτε αυτό που λέτε. Ωστόσο, τα οφέλη που αποκτάτε αξίζουν όλη τη δουλειά που έχει γίνει μέχρι τότε.
Πηγή: psychologytoday.com
