Ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση ενός φίλου να παρακολουθήσω τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Βισαλτίας στις 25/5/2016, ήρθα αντιμέτωπος με μια δυσάρεστη έκπληξη. Στη διάρκεια της συνεδρίασης συζητήθηκε η διαχείριση των απορριμμάτων και μεταξύ αυτών η ανεξέλεγκτη ρίψη των αγροχημικών συσκευασιών ( πλαστικά μπουκάλια τα οποία χαρακτηρίζονται τοξικά απόβλητα). ‘Έκπληκτος άκουσα τον πρώην Δήμαρχο κ. Καλαϊτζή να λέει ότι θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος διαχείρισης διότι η κατάσταση στην ύπαιθρο είναι ανεξέλεγκτη και τη σημερινή δήμαρχο κ. Δουβίτσα να εξηγεί ότι το θέμα την απασχολεί και έχει κάνει συσκέψεις και με άλλους Δημάρχους για να βρούνε λύσεις!!!
Είχα την αυταπάτη ότι όσοι ασχολούνται με την τοπική αυτοδιοίκηση το κάνουν από πραγματικό ενδιαφέρον, αλλά για άλλη μια φορά διαψεύστηκα αλλιώς πώς να εξηγήσω την άγνοια της σημερινής Δημάρχου κ. Δουβίτσα ότι στο Δήμο της έχουν κατασκευαστεί δυο πιλοτικοί σταθμοί – στο Φλάμπουρο και στο Πατρίκι - για τη διαχείριση των αγροχημικών συσκευασιών και ότι έχει την ευθύνη της λειτουργίας τους; Πώς να εξηγήσω ότι ο κ. Καλαϊτζής ξέχασε τις δεξιώσεις μετά μουσικής σε κεντρικό ξενοδοχείο των Σερρών τον Απρίλιο του 2013 που ο ίδιος διοργάνωσε για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του έργου «διαχείρισηαγροχημικών συσκευασιών ( Agrochepack)» το οποίο εντάχθηκε το 2010 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα διασυνοριακής συνεργασίας μεσογειακών χωρών MED, μετά από προσπάθειες του Δήμου Νιγρίτας επί θητείας της πρώην δημάρχου Αγγελικής Μήκα και υλοποιήθηκε την περίοδο 2010-2013, βάσει του οποίου κατασκευάστηκαν και λειτούργησαν δύο (2) πιλοτικοί σταθμοί απορρύπανσης όπου εφαρμόστηκε στη διάρκεια του προγράμματος - έως τον Απρίλιο του 2013, η μέθοδος του τριπλού ξεπλύματος των συσκευασιών, οι οποίες στη συνέχεια μεταφερόταν, τα μεν ανακυκλώσιμα σε βιομηχανία ανακύκλωσης και τα υπόλοιπα (μη ανακυκλώσιμα) σε βιομηχανία για χρήση ως εναλλακτικά καύσιμα για ανάκτηση ενέργειας.
Στους λίγους μήνες λειτουργίας του η ανταπόκριση των αγροτών ήταν θεαματική, δυστυχώς όμως τα καλά νέα στη χώρα μας δεν κρατούν πολύ. Μετά τη λήξη του προγράμματος τον Απρίλιο του 2013 , οι σταθμοί σταμάτησαν να λειτουργούν ενώ τα σημάδια εγκατάλειψης άρχισαν να γίνονται ορατά από τους πρώτους μήνες ολοκλήρωσης του προγράμματος και ενώ συνεχιζόταν η θητεία του Δημάρχου κ. Καλαϊτζή που τώρα δυσανασχετεί και απαιτεί λύσεις. Δυστυχώς μέχρι και σήμερα οι σταθμοί παραμένουν ανενεργοί και οι αγροχημικές συσκευασίες απορρίπτονται ανεξέλεγκτα στα χωράφια, δίπλα σε ρέματα κ.λ.π. συνεχίζοντας να προκαλούν ρύπανση του εδάφους, των υδάτινων πόρων και του αέρα μιας και πολλά απ’ αυτά καίγονται μέσα σε αυτοσχέδιους μεταλλικούς κάδους.
Είχα την ευκαιρία ως πρόεδρος του ΤΟΕΒ, να παρακολουθήσω την πρωτοβουλία για συστηματική και ολοκληρωμένη διαχείριση των αγροχημικών συσκευασιών από το 2008 όταν μαζί με τη πρώην Δήμαρχο Νιγρίτας Αγγελική Μήκα αναζητούσαμε λύσεις. Και τότε είχαμε συμμετάσχει σε συσκέψεις με φορείς εφαρμογής αγροτικής πολιτικής ( Διευθύνσεις Γεωργίας) , με την ηγεσία της πρώην Νομαρχίας Σερρών, με δημάρχους άλλων περιοχών. Οι λύσεις όμως δεν έρχονται μόνο με συσκέψεις. Απαιτούν σχέδιο , μεθοδική και σκληρή δουλειά, έτσι ένας μικρός Δήμος έκανε τότε το «θαύμα», συντόνισε μια ομάδα ειδικών εμπειρογνωμόνων από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος) και υπέβαλαν από κοινού το 2009 μια πρόταση καινοτόμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο διασυνοριακό πρόγραμμα ΜΕD, υπό την επιστημονική ευθύνη του καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημήτρη Μπριασούλη, για τη διαχείριση των αγροχημικών συσκευασιώνη οποία εγκρίθηκε και υλοποιήθηκε παράγοντας απτά αποτελέσματα.
Χρέος κάθε δημόσιας αρχής κατά συνέπεια και της τοπικής αυτοδιοίκησης, της οποίας κύρια αρμοδιότητα και από την κείμενη νομοθεσία είναι η διαχείριση των απορριμμάτων είναι να αξιοποιήσει τα αποτελέσματα των προγραμμάτων για τα οποία χρηματοδοτήθηκε από ευρωπαϊκούς πόρους. Δυστυχώς αυτό στην Ελλάδα δεν συμβαίνει συχνά. Από το 2013 ως πρόεδρος του ΤΟΕΒ έχω προτείνει πολλές φορές την ανάγκη συνέχισης λειτουργίας του προγράμματος διαχείρισης αγροχημικών συσκευασιών και την επέκταση του με την κατασκευή και λειτουργία τουλάχιστον άλλων δύο σταθμών για να καλυφθεί όλη η περιοχή του Δήμου Βισαλτίας. Μη φανταστείτε ότι τα κόστη είναι τεράστια , απαιτείται η λειτουργία των σταθμών για τουλάχιστον 4 μήνες ( κρίσιμοι περίοδοι λίπανσης καλλιεργειών)κατά έτος με δύο εργαζόμενους ανά σταθμό και σύναψη συμφωνίας για την μεταφορά των αγροχημικών συσκευασιών σε βιομηχανίες για ανακύκλωση ή για καύση ως εναλλακτικό καύσιμο. Ενώ το κόστος κατασκευής για κάθε πρόσθετο σταθμό διαχείρισης δεν ξεπερνά τις 12.000,00 €.
Είναι λυπηρό, να είμαστε αυτοί που συμμετείχαμε στην παραγωγή γνώσης η οποία μπορεί να επεκταθεί με τροποποιήσεις σε όλη την Ελλάδα και διαθέτουμε μια minimumυποδομή σε Φλάμπουρο και Πατρίκι, για τη διαχείριση των αγροχημικών συσκευασιών τουλάχιστον στην περιοχή του τομέα του ΤΟΕΒ Νιγρίτας η οποία αφορά μια έκταση 64500 στρεμμάτων από Αγία Παρασκευή ως Αχινό και να επιτρέπουμε την άναρχη και ανεξέλεγκτη ρίψη των αγροχημικών συσκευασιών η οποία ευθύνεται για τη ρύπανση του εδάφους, του αέρα και των υδάτινων πόρων καθώς και την αισθητική υποβάθμιση της υπαίθρου.
Είναι λυπηρό να κρυβόμαστε πίσω από επιχειρήματα αδυναμίας κάλυψης του κόστους. Δυστυχώς μπορεί η κεντρική διοίκηση του κράτους να καθυστερεί στην εφαρμογή των υποχρεώσεων μας για την ορθολογική διαχείριση των αγροχημικών συσκευασιών και των γεωργικών φαρμάκων και να περιορίζεται στις υποχρεώσεις των αγροτών όπως π.χ. η πιστοποίηση των γνώσεων των αγροτών στην ορθολογική διαχείριση των γεωργικών φαρμάκων. Μπορεί η κεντρική διοίκηση να «ξεχνά» να χρησιμοποιήσει το τέλος ανακύκλωσης που παρακρατά από τις βιομηχανίες παραγωγής αγροχημικώνγια το σκοπό που παρακρατείται, εμείς όμως έχουμε χρέος να προστατεύσουμε το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία.
Γι αυτό και σήμερα επανέρχομαι με μια ολοκληρωμένη πρόταση την οποία είχα διατυπώσει και στην προηγούμενη δημοτική αρχή του κ. Καλαϊτζή.
Αν η δημοτική αρχή του Δήμου Βισαλτίας δηλώνει αδυναμία να διαχειριστεί ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά τη ρύπανση από τις αγροχημικές συσκευασίες , ο ΤΟΕΒ Νιγρίτας σε συνεργασία με τον ΤΟΕΒ Δημητριτσίου και τον ΓΟΕΒ Πεδιάδας Σερρών ( για την περιοχή από Αχινό – Μαυροθάλασσα) είναι σε θέση να αναλάβουν την ολοκληρωμένη διαχείριση, τουλάχιστον για την αρδευόμενες εκτάσεις για τις οποίες έχουν την ευθύνη διαχείρισης και ανέρχονται περίπου σε 150.000 στρέμματα, καλύπτοντας το κόστος από τέλος που θα επιβληθεί στους χρήστες, στη βάση «ο ρυπαίνωνπληρώνει» και το οποίο θα προσδιοριστεί με ακρίβεια μετά από την οικονομοτεχνική μελέτη που θα προσδιορίζει το ετήσιο κόστος λειτουργίας των υφιστάμενων σταθμών καθώς και των νέων που απαιτείται να κατασκευαστούν ( το οποίο με μια πρώτη εκτίμηση μπορεί να κυμαίνεται από 0,50-1,00 €/ στρέμμα).
Η ευθύνη για την προστασία του περιβάλλοντος είναι όλων μας, έχουμε χρέος να λαμβάνουμε μέτρα πρόληψης και καμία δικαιολογία δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή όταν γνωρίζουμε τις ζημιές που προκαλούνται στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία από τη συγκεκριμένη χρήση και πολύ περισσότερο όταν γνωρίζουμε τον τρόπο και έχουμε την τεχνογνωσία να δώσουμε λύσεις.
