Αστάθεια, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων και της έντασης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως, τιμές που δεν ικανοποιούν κανένα σε όλη την αλυσίδα συνεπεία των συνθηκών που επικρατούν και άνοδο κρατών του Νοτίου Ημισφαιρίου σε ό,τι αφορά τη δύναμή τους στη διεθνή σκακιέρα της αγοράς βάμβακος, είναι τα κύρια συστατικά που συνθέτουν την εικόνα του κλάδου σήμερα. 

Τα προαναφερόμενα επισημάνθηκαν στη διάρκεια της έκτης ετήσιας εκδήλωσης «Μεσογειακοί Δρόμοι Βαμβακιού», που διοργανώθηκε σήμερα στη Θεσσαλονίκη, με τη συμμετοχή 300 συνέδρων, ενώ το 2024 θα λάβει χώρα στη Σμύρνη, όπως ανακοινώθηκε απόψε. Υπενθυμίζεται ότι η εκδήλωση, έχει λάβει χώρα στη Σμύρνη και στην Βαρκελώνη και αποτελεί μια πρωτοβουλία της Πανελλήνιας Ένωσης Εκκοκκιστών και Εξαγωγέων Βάμβακος (ΠΕΕΕΒ) που ξεκίνησε το 2014. Η φετινή εκδήλωση γίνεται με τη συνδιοργάνωση των Izmir Commodity Exchange της Τουρκίας και Centro Algodonero Nacional της Ισπανίας.   

«Οι προοπτικές είναι ιδιαίτερα ευοίωνες, καθώς η αγορά έχει ανάγκη από περιβαλλοντικά προϊόντα και ο περιορισμός της πλαστικής ίνας "γεννά" νέο πεδίο για το ελληνικό βαμβάκι», σημείωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, σε χαιρετισμό του που διαβάστηκε στην εκδήλωση, καθώς ο ίδιος λείπει στο εξωτερικό. 

Υπογραμμίζοντας ότι στόχος του υπουργείου είναι το βαμβάκι να τυγχάνει της υπεραξίας που του αναλογεί, ο κ. Αυγενάκης σημείωσε ότι η ανοδική πορεία της βαμβακοκαλλιέργειας στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια σταθεροποιήθηκε στα 3 εκατ. στρέμματα, και αποτελεί έτσι την πιο σημαντική βιομηχανική καλλιέργεια της χώρας. 

Υπογράμμισε δε, ότι η Ελλάδα αποτελεί την κύρια χώρα βαμβακοκαλλιέργειας μεταξύ των κρατών της ΕΕ, καθώς διαθέτει το 80% των ευρωπαϊκών εκτάσεων και ακολουθούν οι Ισπανία και Βουλγαρία. Στην βαμβακοκαλλιέργεια απασχολούνται 45.000 οικογένειες, ενώ προσφέρονται θέσεις εργασίας σε περισσότερα από 100.000 άτομα, σύμφωνα με τον ίδιο. 

Σχετικά με την κακοκαιρία Ντάνιελ που έπληξε τον Θεσσαλικό κάμπο, με αποτέλεσμα βαμβακοκαλλιεργητές να χάσουν τη σοδειά τους 20 ημέρες πριν την συγκομιδή, ο κ. Αυγενάκης τόνισε ότι το κράτος αποζημίωσε πλήρως τους πληγέντες και καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια αποκατάστασης, προκειμένου να καταστεί η θεσσαλική γη και πάλι καλλιεργήσιμη.  

«Το ελληνικό βαμβάκι, ο λευκός χρυσός της Ελλάδας, αποτελεί ένα εθνικό και εμβληματικό προϊόν και μέσα από τη συνεργασία όλων μας, μπορούμε να το καταστήσουμε πιο ανταγωνιστικό στη διεθνή σκακιέρα, να προσελκύσουμε νέους παραγωγούς και να αναπτύξουμε ακόμη περισσότερο την καλλιέργεια», επισήμανε από το βήμα της εκδήλωσης ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης. 

Τόνισε ότι για το ΥΠΑΑΤ η επένδυση στα ποιοτικά στοιχεία της καλλιέργειας είναι σταθερά ένας από τους κεντρικούς στόχους, ενώ υπογράμμισε τη σημασία που δίνει η ελληνική κυβέρνηση στη στήριξη της λειτουργίας της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος, στο πλαίσιο προώθησης συνεργατικών σχημάτων. «Πιστεύουμε ότι μέσα από τα συνεργατικά σχήματα, τόσο το βαμβάκι όσο και γενικώς όλα τα ελληνικά προϊόντα, μπορούν να προωθηθούν με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία παγκοσμίως», είπε χαρακτηριστικά. 

Υπογράμμισε την «πρωτοφανή», όπως χαρακτήρισε, ανθεκτικότητα που επέδειξε το ελληνικό βαμβάκι στο ασταθές και αβέβαιο περιβάλλον που δημιούργησαν η πανδημία του κορονοϊού και ο πόλεμος στην Ουκρανία και εξήρε τον επαγγελματισμό των Ελλήνων που απασχολούνται σε όλη την αλυσίδα του προϊόντος. 

Αναγνωρίζοντας δε τα προβλήματα που απασχολούν τον κλάδο, όπως ζητήματα άρδευσης και το υψηλό κόστος παραγωγής, ο κ. Σταμενίτης αναφέρθηκε στη νέα ΚΑΠ 2023-2027 και μεταξύ άλλων είπε ότι το βαμβάκι θα πάρει στην 5ετία ειδική συνδεδεμένη ενίσχυση ύψους 219 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, όπως είπε, στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ δίνεται η δυνατότητα ένταξης των αγροτεμαχίων που καλλιεργούνται με βαμβάκι σε νέα οικολογικά σχήματα προκειμένου οι παραγωγοί  να εφαρμόσουν βιολογικές πρακτικές, ενώ σημείωσε ότι προβλέπεται και η διάθεση κονδυλίων για υποδομές και εκσυγχρονισμό.
Στα προβλήματα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή στον κλάδο του βάμβακος, αναφέρθηκε στο χαιρετισμό του ο επικεφαλής του Izmir Commodity Exchange της Τουρκίας, Baris Kocagoz, σημειώνοντας ότι «η φετινή αποτελεί ίσως την πιο δύσκολη χρονιά που έχει βιώσει ποτέ ο κλάδος». \

Υπογραμμίζοντας την ανάγκη προσαρμογής των καλλιεργητών στα νέα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η κλιματική αλλαγή, τόνισε ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι στην αλυσίδα βάμβακος πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να μην πληγεί η ποιότητα του προϊόντος.

Μειωμένη έως και 40% η φετινή βαμβακοπαραγωγή στην Ελλάδα 

Μειωμένη σε ποσοστό 35% με 40% αναμένεται τελικά φέτος η ελληνική παραγωγή εκκοκκισμένου βάμβακος, αφού ενώ η χρονιά ξεκίνησε με αναμενόμενη πτώση 10% λόγω εγκατάλειψης της καλλιέργειας, η κακοκαιρία Ντάνιελ είχε ως αποτέλεσμα της αύξησης της ζημίας για τον κλάδο στη χώρα μας. Αυτό σημείωσε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Εκκοκκιστών και Εξαγωγέων Βάμβακος (ΠΕΕΕΒ), Αντώνης Σιάρκος, λέγοντας ότι η φετινή βαμβακοπαραγωγή αναμένεται σε 200.000 τόνους, έναντι των 320.000 τόνων πέρυσι.

Σε κάθε περίπτωση όμως, όπως σημείωσε, οι Έλληνες επαγγελματίες του κλάδου θα είναι συνεπείς απέναντι στα συμβόλαια με τους πελάτες τους, αφού όπως διευκρίνισε χαρακτηριστικά «οι συμφωνίες που κάνουμε είναι πάντα αναλογικές με τις ποσότητες που έχουμε παράξει και έχουμε για διάθεση», ενώ συμπλήρωσε ότι το 2023 ξεκίνησε με απόθεμα 20.000 τόνων. 

Βέβαια, αναφερόμενος στη ζημία που υπέστησαν οι βαμβακοκαλλιεργητές λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, ο κ. Σιάρκος υπογράμμισε την ανάγκη γενναίας στήριξής τους από την πολιτεία «για τη διασφάλιση της επιβίωσης και της παραμονής τους στην καλλιέργεια», τόνισε χαρακτηριστικά. Με το κόστος παραγωγής στην βαμβακοκαλλιέργεια να κυμαίνεται σε 120-180 ευρώ ανά στρέμμα, «μπορεί κάποιος να αντιληφθεί τη ζημιά που υπέστησαν οι βαμβακοκαλλιεργητές 20 ημέρες πριν την συγκομιδή», τόνισε.  

Στον σύντομο χαιρετισμό του στην εκδήλωση, ο κ. Σιάρκος εξήρε την ποιότητα του ελληνικού βαμβακιού, λέγοντας ότι  συγκαταλέγεται μεταξύ των οκτώ πιο εξαγώγιμων προελεύσεων ανά τον κόσμο. «Παίζουμε πολύ σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο», σημείωσε ο ίδιος και αναφερόμενος στις τιμές που επικρατούν, τόνισε ότι «δεν είναι στην καλύτερή τους φάση. Υπάρχει μια περίοδος υψηλών επιτοκίων που ασκεί μεγάλη πίεση».

Για τους Μεσογειακούς Δρόμους του Βαμβακιού, ο κ. Σιάρκος σημείωσε ότι πέραν του ότι τίθεται επί τάπητος όλες οι τελευταίες εξελίξεις σε ό,τι αφορά το προϊόν, η εκδήλωση έχει ως κύριο σκοπό να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για εμπορικές συμφωνίες και καινούριες δουλειές, αλλά και δικτύωση. 

Τη θέση του ότι ο κλάδος του βαμβακιού παγκοσμίως βρίσκεται σε επισφαλή ισορροπία, διατύπωσε από την πλευρά του ο επικεφαλής του τομέα Βάμβακος στην VITERRA, Colin Iles, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «η δυσαρέσκεια των ανθρώπων του κλάδου είναι έκδηλη και πολυεπίπεδη». 
Στην τοποθέτησή του ανέφερε ότι οι τιμές όπως διαμορφώνονται στην παρούσα φάση δεν ικανοποιούν ούτε τους εμπόρους, ούτε τους βιομηχάνους, ούτε τους παραγωγούς βάμβακος, η κατανάλωση βρίσκεται σε επίπεδα χαμηλότερα του 2021, ενώ ο κλάδος είναι σημαντικά εκτεθειμένος έναντι της κλιματικής αλλαγής. 

Τόνισε ότι οι άνθρωποι του κλάδου δεν είναι όσο προνοητικοί θα έπρεπε και στο πλαίσιο αυτό σημείωσε ότι το Νότιο Ημισφαίριο διατηρεί πλέον το 50% του παγκόσμιου εμπορίου βάμβακος, με τα ποσοστά των Αυστραλία και Βραζιλία να ανέρχονται σε 17% από 8% πριν από εννέα χρόνια και με τα μερίδια αγοράς τους στο παγκόσμιο γίγνεσθαι να διαμορφώνονται στο 40%, από 16%. «Η Βραζιλία για πρώτη φορά στην ιστορία του βάμβακος, συναγωνίζεται φέτος στις εξαγωγές την πρώτη δύναμη των ΗΠΑ», τόνισε χαρακτηριστικά.

Στην εκδήλωση, το παρών έδωσε ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη, Εφέ Τσεϊλάν και βουλευτές των ελληνικών κομμάτων, ενώ συμμετείχε το σύνολο των εκπροσώπων της αλυσίδας βάμβακος-μεταξύ άλλων-παραγωγοί, εκκοκκιστές, κλωστοϋφαντουργοί, έμποροι εκκοκκισμένου βάμβακος και μεταφορείς.