Η Μεγάλη Σαρακοστή αρχίζει από την Καθαρά Δευτέρα. Οι τρεις εβδομάδες που προηγούνται ονομάζονται Απόκριες.
Ανάλογη με την ελληνική λέξη «Αποκριά» είναι και η λατινική λέξη «Καρναβάλι» (Carnevale, από τις λέξεις Carne = κρέας και Vale = περνάει)
Ταυτίζονται με την περίοδο του Τριωδίου, μια κινητή περίοδο στην Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυροφάγου ή Τυρινής (Μεγάλες Αποκριές).
Η πρώτη εβδομάδα των Αποκριών που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και «Προφωνή», επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι Απόκριες.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται «Κρεατινή ή της Κρεοφάγου», επειδή καταναλώνεται κρέας και δεν έχουμε νηστεία ούτε την Τετάρτη ή την Παρασκευή.
Την Πέμπτη ημέρα της εβδομάδας αυτής γιορτάζουμε την Τσικνοπέμπτη και συνεχίζει με το Ψυχοσάββατο.
Κυριακή των Απόκρεω
Είπε ο Κύριος: «Θα έρθει η μέρα που ο Βασιλέας θα τοποθετήσει δεξιά Του τους ανθρώπους που θα πάνε στον Παράδεισο. Αυτοί θα κληρονομήσουν τη Βασιλεία Του, θα απολαύσουν όλα όσα ετοίμαζε από τον καιρό που χτίστηκε ο κόσμος.» Και θα τους πει συγκεκριμένα: «Ελάτε δεξιά μου, γιατί πείνασα και μου δώσατε να φάω δίψασα και μου δώσατε να πιω νερό, ξένος ήμουν και με ντύσατε, άρρωστος ήμουν και μ’ επισκεφτήκατε.»
Και θα αποκριθούν οι άνθρωποι: «Πότε τα κάναμε όλα αυτά;»
Κι ο Βασιλέας θα τους πει: «Σας διαβεβαιώνω πως ό,τι κάνατε σ’ έναν από τους αδελφούς σας, το κάνατε σ’ εμένα»
Κι ο Κύριος σ’ όσους έχει τοποθετήσει από αριστερά του θα πει: «Πηγαίνετε κοντά στο αιώνιο πυρ, στην Κόλαση, γιατί πείνασα και δε μου δώσατε να φάω, δίψασα και δε μου δώσατε να πιω, γυμνός ήμουν και δε με ντύσατε, άρρωστος και στη φυλακή και δεν ήρθατε να με δείτε»
Κι εκείνοι θα απαντήσουν: «Κύριε, πότε σε είδαμε να υποφέρεις και δε σε βοηθήσαμε;»
Κι ο Κύριος θα τους αποκριθεί: «Σας βεβαιώνω πως ό,τι δεν κάνατε σ’ έναν από τους αδελφούς σας που υπέφερε, ήταν σαν να μην το κάνετε σ’ εμένα.
Έτσι οι άδικοι κι άσπλαχνοι θα πάνε σε κόλαση αιώνια κι οι δίκαιοι σε ζωή αιώνια!»
ΝΟΗΜΑ
Θα έρθει η μέρα που όλοι μας θα δώσουμε λόγο στο Θεό για τις πράξεις που κάναμε πάνω στη γη κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Την πρώτη φορά που ήρθε ο Θεός στη γη μάς έδωσε αγάπη τη δεύτερη φορά θα μας κρίνει με δικαιοσύνη.
Όταν προσφέρουμε στους συνανθρώπους μας αγάπη κι ό,τι άλλο μπορούμε υλικά ή ηθικά είναι σαν να το προσφέρουμε στον ίδιο το Θεό.
Η παραβολή αυτή μας καλεί όλους να αρχίσουμε από αυτή τη μέρα έργα αγάπης. Στην οικογένεια, στο σχολείο, στη γειτονιά, στο δρόμο, στην εκκλησία κι όπου αλλού βρεθούμε, όπου συναντάμε ανθρώπους που έχουν ανάγκη από τη δική μας αγάπη. Έτσι, θα προετοιμαστούμε να γιορτάσουμε την Ανάσταση του Κυρίου, η οποία παραπέμπει στην ημέρα της κρίσης, την ημέρα που θα ο Κύριος θα μας αποδώσει δικαιοσύνη.
Η Κυριακή της δεύτερης εβδομάδας (Μικρές Αποκριές) ονομάστηκε «της Απόκρεω», επειδή είναι η τελευταία ημέρα κρεοφαγίας για τους Χριστιανούς.
Η τρίτη εβδομάδα λέγεται «Τυρινή ή της Τυροφάγου», επειδή γίνεται κατάλυση σε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, του αβγού, των ψαριών και φυσικά του ελαιολάδου, απαγορεύεται όμως η κρεοφαγία.
Την Κυριακή της Τυροφάγου (Μεγάλες Αποκριές) κορυφώνονται οι καρναβαλικές εκδηλώσεις και αναβιώνουν παραδοσιακά αποκριάτικα έθιμα σε όλη την Ελλάδα.
Από την τέταρτη εβδομάδα, που ξεκινά με την Καθαρά Δευτέρα, αρχίζει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή με την αυστηρότατη νηστεία της.
Οι Απόκριες 2024 είναι από τις 25 Φεβρουαρίου έως τις 17 Μαρτίου.
Η Κυριακή Μεγάλων Αποκριών (Κυριακή της Τυροφάγου ή Μεγάλες Αποκρές) είναι η τελευταία ημέρα του Τριωδίου όπου την επόμενη ημέρα ξεκινά η Σαρακοστή (Καθαρά Δευτέρα).
Πριν από την Κυριακή των Μεγάλων Αποκριών έχει προηγηθεί η κρεατοφαγία της Τσικνοπέμπτης.
Η Κυριακή της Αποκριάς πέφτει την Κυριακή 17 Μαρτίου 2024
Η γιορτή της Κυριακής της Τυρινής είναι από τις πιο γνωστές «κινητές εορτές» της ορθοδοξίας.
Δεν ανήκει στις Δεσποτικές (εορτές του ορθόδοξου εορτολογίου που σχετίζονται με τον Ιησού Χριστό) ή Θεομητορικές (οι χριστιανικές εορτές που είναι αφιερωμένες στην ανάμνηση της Θεοτόκου Παναγίας) κινητές εορτές της Ορθοδοξίας.
Κυριακή της Τυροφάγου/Τυρινής
Είπε ο Κύριος:
«Αν συγχωρείτε στους ανθρώπους τα παραπτώματά τους, θα τα συγχωρήσει και σ’ εσάς ο Πατέρας ο ουράνιος. Αν δε συγχωρείτε τα λάθη και τα παραπτώματα των συνανθρώπων σας δε θα συγχωρήσει κι ο Πατέρας τα δικά σας παραπτώματα.»
«Όταν νηστεύετε, μη γίνεστε περίλυποι, σαν υποκριτές. Μην παίρνετε ύφος λυπημένο δείχνοντας πόσο υποφέρετε που νηστεύετε.»
«Αλλά, όταν νηστεύετε, να χτενιστείτε, να πλυθείτε έτσι που να μη φανερωθείτε στους ανθρώπους ότι νηστεύετε, αλλά να το γνωρίζει μόνο ο Πατέρας σας που είναι κρυμμένος παντού.»
ΝΟΗΜΑ
Όσο περισσότερο συγχωρούμε εμείς τις αμαρτίες των συνανθρώπων μας, τόσο πιο πολύ θα συγχωρήσει κι ο Θεός τις δικές μας αμαρτίες. Άμα συγχωρήσουμε έναν άνθρωπο από την καρδιά μας, τότε θα νιώσουμε μέσα μας ειρήνη και γαλήνη, συναισθήματα που μας βεβαιώνουν ότι έχουμε συμφιλιωθεί με το Θεό αλλά και με τους άλλους ανθρώπους, τους αδερφούς μας.
Ο Κύριος μας μιλάει για την αληθινή νηστεία. Η περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής είναι περίοδος νηστείας και προσευχής. Αληθινή νηστεία δεν είναι μόνο να μην τρώμε ορισμένες τροφές, αλλά και να απομακρυνόμαστε από κακές πράξεις.
Η νηστεία μας πρέπει να συνοδεύεται από μετάνοια, προσευχή και αγάπη!
Αν το μυαλό μας είναι στα πολλά λεφτά και στην καλοπέραση, πώς θα σκεφτούμε τους συνανθρώπους μας που πεινούν, υποφέρουν και βασανίζονται;
Πρέπει από μικρό παιδί ο άνθρωπος να μάθει να μοιράζεται, να προσφέρει, να συγκρατείται στις ανάγκες του. Μόνο όταν προσφέρει έμπρακτα την αγάπη του θα καταλάβει το νόημα της αληθινής, της ανθρώπινης ζωής.
