Αυτό που δεν μπόρεσαν δεκαετίες ολόκληρες να καταφέρουν οι συνεχώς καλύτεροι και ασφαλείς αυτοκινητόδρομοι, τα νέα ασφαλή μοντέλα οδικών οχημάτων και η βελτιωμένη εκπαίδευση των χρηστών του δρόμου, το κατάφερε σε διάστημα λιγότερο των δύο μηνών μια πανδημία. Η μείωση των τροχαίων ατυχημάτων είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι επετεύχθη από την επιβολή των περιοριστικών μέτρων για την παγκόσμια πανδημία. Ουδέν κακόν, αμιγές καλού. Και εν μέσω κακού, είναι ευκαιρία να μιλήσουμε για το καλό και για τους τρόπους με τον οποίους μπορούμε να κρατήσουμε αυτά τα χαμηλά νούμερα των τροχαίων ατυχημάτων και μετά COVID εποχή.
Στην παγκόσμια βιβλιογραφία υποστηρίζεται από τους ερευνητές η άποψη ότι για την επιτυχή εφαρμογή της οδικής ασφάλειας και τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων είναι απαραίτητος ο συνδυασμός και η συνέργεια των 3Ε (Education, Engineering, Enforcement) δηλαδή Εκπαίδευση, Μηχανική και Επιβολή του Νόμου- Αστυνόμευση).
Οι μεμονωμένες παρεμβάσεις δεν αναμένεται να αποδώσουν το ίδιο αποτελεσματικά όσο συνδυαστικές και μεθοδευμένες.
Η ευαισθητοποίηση των Κυβερνήσεων για την εφαρμογή ενός συνόλου τακτικών και στρατηγικών (όπως η Εκπαίδευση, η Μηχανική και η Επιβολή του Νόμου) για την οδική ασφάλεια, είναι ένας κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας. Το σημείο κλειδί είναι το κίνητρο των ενδιαφερόμενων σε εθνικό και τοπικό επίπεδο να συμμετάσχουν σε αυτές τις προσπάθειες.
Στη παγκόσμια προσπάθεια μείωσης τροχαίων ατυχημάτων και αριθμού θνητότητας από αυτά, τα παραδείγματα, με συνταγή επιτυχίας τη συνεργασία φορέων, είναι ελάχιστα. Χαρακτηριστικότερο, κατά τη γνώμη μου, λόγω προέλευσης και έτους εφαρμογής, είναι αυτό της Μαλαισιανής Κυβέρνησης (!), η οποία από το 2006 αποφάσισε την εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων οδικής ασφάλειας στα δημοτικά σχολεία της χώρας.
Μέσα από μια διετή διαδικασία σταδιακής εισαγωγής, η Κυκλοφοριακή Αγωγή εντάχθηκε ως αυτόνομο αντικείμενο στο εθνικό πρόγραμμα σπουδών των δημόσιων σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας.
Οι κύριοι φορείς που ενεπλάκησαν στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση της εκπαίδευσης οδικής ασφάλειας παιδιών στη Μαλαισία είναι: α) τα Υπουργεία Υγείας, Μεταφορών και Παιδείας για τη χάραξη πολιτικής, β) το Τμήμα Οδικής Ασφάλειας και το Υπουργείο Παιδείας, ως διαχειριστές του προγράμματος, γ) το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας και Έρευνας της Μαλαισίας και το Πανεπιστήμιο Putra, ως ερευνητές, δ) το Υπουργείο Μεταφορών, ως χορηγός και χρηματοδότης και ε) οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, η Αστυνομία και οι βασικές μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Η πολύπλοκη και πολυπληθής συνεργασία φορέων και οργανισμών για την εκπαίδευση οδικής ασφάλειας παιδιών στη Μαλαισία μοιάζει με το παιχνίδι των «κινέζικων ψιθύρων» https://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_whispers.
Σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού, ένα μήνυμα περνάει από άτομο σε άτομο ψιθυριστά στο αυτί και ο τελευταίος παίκτης επαναλαμβάνει το μήνυμα δυνατά στην ομάδα. Είναι επομένως πολύ πιθανό το αρχικό μήνυμα να διαφοροποιηθεί από τον πρώτο έως τον τελευταίο παίκτη. Η επιτυχία, όπως ορίζεται στο παιχνίδι, προκύπτει από το σωστό συνδυασμό παραγόντων, όπως η ικανότητα των παικτών να μεταδώσουν σωστά το μήνυμα, η δυνατότητα του παραλήπτη να λάβει σωστά το μήνυμα, καθώς και η δυσκολία του ίδιου του μηνύματος.
Αντιπαραβάλλοντας συνεπώς το κινέζικο παιχνίδι των ψιθύρων με τη συνεργασία των φορέων και των οργανισμών για την προώθηση της εκπαίδευσης οδικής ασφάλειας παιδιών στη Μαλαισία, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η επιτυχία του εγχειρήματος σε παγκόσμια κλίμακα είναι περισσότερο εφικτή με την έγγραφη, σαφή και ξεκάθαρη απόδοση αρμοδιοτήτων και ευθυνών σε κάθε εταίρο, από ένα Συντονιστικό Κέντρο, το οποίο θα οριστεί με απόφαση της εκάστοτε Κυβέρνησης.
___________
*Η Κατερίνα Θεοδοσέλη γεννήθηκε και ζει στις Σέρρες. Είναι Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στην Εκπαίδευση Οδικής Ασφάλειας., κάτοχος Μεταπτυχιακού τίτλου MBA-Διοίκηση Επιχειρήσεων του Διεθνούς Πανεπιστημίου, Πτυχιούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Διεθνούς Πανεπιστημίου. Εργάζεται ως εκπαιδευτικός σε σχολείο της Διεύθυνσης Α/θμιας Εκπ/σης Σερρών.
Από το 2006 έως σήμερα ασχολείται επαγγελματικά και ερευνητικά με την εκπαίδευση οδικής ασφάλειας, σε εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς ως Συντονίστρια Εθνικού, Περιφερειακού και Τοπικού Δικτύου Κυκλοφοριακής Αγωγής. Για την προσφορά της στην εκπαίδευση οδικής ασφάλειας παιδιών βραβεύτηκε από το Θεσμό του Αυτοκινήτου της Χρονιάς 2013, το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας ΠΑΝΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ και το Υπουργείο Παιδείας..
Συμμετέχει σε πανελλήνιες δράσεις για την οδική ασφάλεια με εισηγήσεις και διοργανώσεις συνεδρίων και Πανελλήνιων Μαθητικών Διαγωνισμών για την οδική ασφάλεια.
