- Η Ελληνική Γλώσσα ,η μοναδικότητά της και η θαυμαστή κληρονομιά της
Η έννοια της γλώσσας είναι συνώνυμη με την έννοια της επικοινωνίας .Με τη γλώσσα οι άνθρωποι εκφράζουν αισθήματα και ιδέες και δημιουργούν τον Λόγο δηλαδή τη λογοτεχνία , τη φιλοσοφία και τις επιστήμες. Δεν υπάρχει πολιτισμός και παιδεία χωρίς την καλλιέργεια της γλώσσας.
Οι Πρωτοέλληνες, Πελασγοί, οι οποίοι πρώτοι δημιούργησαν την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα ,εξέφρασαν τις παγκόσμιες αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας , καθώς και τις αξίες της δικαιοσύνης ,του μέτρου και του κάλλους και εισήγαγαν τον ορθό Λόγο, με τον οποίον ανέπτυξαν την φιλοσοφία του θεωρητικού και φυσικού κόσμου. Η συνάντηση των γλωσσών κατά την ήμερα εορτασμού της μητρικής γλώσσας, 21 Φεβρουαρίου, της UNESCO και της Ευρωπαϊκής ημέρας των γλωσσων,26 Σεπτεμβρίου κάθε έτους, είναι συνάντηση των λαών για το καλό του Κόσμου (Υ.Π. 1992).
Η Ελληνική Γλώσσα διακρίνεται για την ομορφιά της, την τελειότητά της, τη διαχρονικότητα της και τη μοναδικότητα της και υπήρξε ο τροφοδότης όλων των ευρωπαϊκών γλωσσών. Όλες οι τέχνες και οι επιστήμες γεννήθηκαν, αναπτύχτηκαν και ακόμη κατευθύνονται από το ελληνικό λεξιλόγιο. Οι ενστάσεις, που κατά καιρούς εγείρονται για τη μοναδικότητα της Ελληνικής Γλώσσας και τη συμβολή της στην ανάπτυξη άλλων γλωσσών, οφείλονται στην υπέρμετρη αγάπη που εκδηλώνεται για την Ελληνική Γλώσσα από ορισμένους σύγχρονους ελληνοκεντρικούς ( Θεοφανίδης 1950, Κωνσταντινίδης 2001).
Ας εξετάσουμε όμως το ρόλο και τη σημασία της Ελληνικής Γλώσσας στη διαμόρφωση της αγγλικής γλώσσας στον τομέα της επιστημονικής και τεχνολογικής ορολογίας. Οι μελετητές διαπιστώνουν ότι στα επιστημονικά λεξικά των ξένων γλωσσών , πέραν από το 60% τουλάχιστον των τεχνικών και επιστημονικών όρων, είναι ελληνικές λέξεις. Ειδικότερα, θα εξεταστεί η συμβολή της Ελληνικής στην Περιβαλλοντική Επιστήμη, λαμβάνοντας υπόψη κυρίως τις αγγλικές πηγές (Θεοφανίδης 21950, Κωνσταντινίδης 2001, IUPAC 1997, Σίσκος 2014).
Στην εικόνα 1, παρουσιάζεται το εξώφυλλο ενός βιβλίου, που εκδόθηκε στις ΗΠΑ, το 1972, με τον τίτλο «Energy,Ecology,Economy”,από τον καθηγητή της Πολιτικής(Politics) στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, τον Gerald Garvey, ο όποιος χρησιμοποιεί τρεις ελληνικές λέξεις για τον τίτλο του βιβλίου του με τα τρία Ε. Χρησιμοποιεί την ελληνική λέξη ecology αντί της ισοδύναμης αγγλικής λέξης environment ,για να συμπληρώσει την τριλογία του τίτλου του βιβλίου του με τα τρία Ε (Garvey 1972).
2. Η Περιβαλλοντική Επιστήμη ( Εnvironmental Science )
Η Περιβαλλοντική Επιστήμη λειτουργεί ως κλάδος πολυεπιστημονικής συνεργασίας ,αλλά και ως μέθοδος διεπιστημονικής μελέτης των σύνθετων περιβαλλοντικών προβλημάτων. Η Περιβαλλοντική Επιστήμη αντλεί, συνδέει και χρησιμοποιεί γνώσεις, δεξιότητες και τεχνικές από μια σειρά επιστήμες: Φυσική, Χημεία, Βιολογία, Γεωλογία, Γεωγραφία, Μετεωρολογία, Κλιματολογία, Οικονομία, Ιστορία, Κοινωνιολογία, Ψυχολογία, Πολιτικές & Νομικές Επιστήμες, κ.λπ. (Εικόνα 2,Chiras 2006).
Εικόνα 2 (Chiras 2006)
Ενδιαφέρεται, η Περιβαλλοντική Επιστήμη , όχι μόνο για τη βιολογική και φυσικοχημική οργάνωση, λειτουργία και σχέση των ζωντανών οργανισμών με το περιβάλλον, στο οποίο ζουν και αναπαράγονται, αλλά και για την οικονομική και κοινωνική διάσταση των ανθρώπινων παρεμβάσεων στη φύση. Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η Οικολογία αποτελεί το σημαντικότερο υπόβαθρο της Περιβαλλοντικής Επιστήμης. Χρησιμοποιείται συχνά και η έκφραση «οικολογικό ολοκαύτωμα» (Ecological holocaust).
3.Χημική Επιστήμη (Chemical Science)
Στον περιοδικό πίνακα των χημικών στοιχείων αποδίδονται πλέον του 40% των ονομάτων των στοιχείων σε λέξεις ελληνικής προέλευσης (Εικόνα 3,Σίσκος 2014):
Εικόνα 3. (Σίσκος 2014)
Actinium-Ακτίνιο, Antimony-Αντιμόνιο, Argon-Αργό,Arsenic-Αρσενικό,Astatine-Αστάτιο,Barium- Βάριο, Beryllium- Βηρύλλιο,Bromine-Βρώμιο,Cadmium- Κάδμιο, Calcium- Ασβέστιο, Chlorine-Χλώριο,Chromium-Χρώμιο, Copper-Χαλκός, Dysprosium-Δυσπρόσιο, Europium Ευρώπιο, Helium-Ήλιο, Hydrogen-Υδρογόνο, Indium-Ίνδιο, Iodine-Ιώδιο, Iridium-Ιρίδιο,Krypton Κρυπτό, Lanthanum-Λανθάνιο, Lithium-Λίθιο, Magnesium-Μαγνήσιο, Manganese - Μαγγάνιο, Molybdenum-Μολυβδαίνιο, Neodymium-Νεοδύμιο, Neon-Νέο, Niobium-Νιόβιο, Nitrogen Άζωτο, Osmium-Όσμιο, Oxygen-Οξυγόνο,Palladium-Παλλάδιο, Phosphorus Φωσφόρος,Plutonium-Πλουτώνιο, Praseodymium-Πρασεοδύμιο, Promethium-Προμήθειο, Protactinium- Πρωτακτίνιο, Radium-Ρόδιο,Selenium-Σελήνιο,Tantalum-Ταντάλιο,Technetium Τεχνήτιο,Thallium-Θάλλιο, Thulium-Θούλιο,Titanium-Τιτάνιο,Uranium-Ουράνιο, Xenon-Ξένο.
4.Χημεία Περιβάλλοντος ( Environmental Chemistry )
Η Χημεία Περιβάλλοντος είναι η μελέτη των χημικών αλλαγών και μετασχηματισμών στο περιβάλλον, περιλαμβάνει δε τα περιβαλλοντικά διαμερίσματα του αέρα, των υδάτων και του εδάφους καθώς και ολόκληρη τη βιόσφαιρα. Ακολούθως παρατίθενται οι αγγλικοί όροι με ελληνική προέλευση:
Biodiversity-βιοποικιλότητα, carcinogenesis-καρκινογένεση, chlorination -χλωρίωση, ecosystem– οικοσύστημα, hydrocarbons – υδρογονάνθρακες, microclimatology-μικροκλιματολογία, plankton-πλαγκτόν, stereochemistry –στερεοχημεία, toxicity –τοξικότητα, κ.λπ. (Σκούλλος και Σίσκος 2010).
5.Πράσινη Χημεία( Green Chemistry)
Ο όρος της Πράσινης Χημείας εδόθη για πρώτη φορά από τον ελληνοαμερικανό Paul Anastas και σημαίνει ότι δεν διαφέρει από την παραδοσιακή χημεία, άλλα δίνει μεγαλύτερη έμφαση στους προβληματισμούς, που σχετίζονται με την κατανάλωση των πρώτων υλών, της ενέργειας κα την παραγωγή τοξικών αποβλήτων (Anastas&Warner 2006).
Στο βιβλίο ,που συνέγραψε, αναφέρονται οι αγγλικοί όροι με ελληνική προέλευση: Abiotic-αβιοτικός,biocatalyst -βιοκαταλύτης,Biomass -βιομάζα,biosynthesis- βιοσύνθεση,biotechnology-βιοτεχνολογία, circular economy- κυκλική οικονομία,cyanophyta –κυανόφυτα,electrochemical-ηλεκτροχημικός,enzyme-ένζυμο,recycling - ανακύκλωση,toxicology-τοξικολογία,trophic –τροφικός, κ.α.
6.Ατμοσφαιρική Χημεία (Atmospheric Chemistry)
Η Ατμοσφαιρική Χημεία ασχολείται με τους χημικούς μετασχηματισμούς, που λαμβάνουν χώρα στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον. Το πρότυπο ΕΛΟΤ 258-Ποιότητα αέρα –Ορολογία και η επιτομή της Χημικής Ορολογίας της IUPAC περιγράφει τους όρους ,που σχετίζονται με την ποιότητα του αέρα, εκ των οποίων οι περισσότεροι όροι έχουν ελληνική προέλευση (Σκούλλος&Σίσκος 2010):
Air-αήρ, aerodynamic-αεροδυναμική, atmosphere-ατμόσφαιρα, automatic analyzer-αυτόματος αναλυτής,catalytic oxidation- καταλυτική οξείδωση, hypernitric acid-υπερνιτρικό οξύ, ionosphere-ιοντόσφαιρα, mesosphere-μεσόσφαιρα,nitrobacteria- νιτροβακτηρίδια photoionization-φωτοιοντισμός, photochemical cycle-φωτοχημικός κύκλος,photochemical oxidants - φωτοχημικά οξειδωτικά,stratosphere-στρατόσφαιρα, thermosphere-θερμόσφαιρα, troposphere-τροπόσφαιρα.
7.Συμπέρασμα
Από τα παραπάνω καταφαίνεται η μεγάλη σημασία της ελληνικής γλώσσας στην απόδοση επιστημονικών όρων σχετικών με την Περιβαλλοντική Επιστήμη και τις συγγενείς επιστημονικές περιοχές.
8.Βιβλιογραφία
1. Anastas P.T and Warner J.C. Πράσινη Χημεία. Θεωρία και Πράξη. Μετάφραση: Αμπελιώτης Κ. ,Καππασά Μ. και Σίσκος,Π.Α. Επιμέλεια: Π.Α. Σίσκος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Αθήνα, 2006.
2. Chiras D.D., Environmental Science, Sudbury, MA, USA, 2006.
3. ΕΛΟΤ,ΕΛΟΤ 258- Ποιότητα Αέρα –Ορολογία.
4. Θεοφάνιδης Σ., Τα αγγλικά είναι ελληνική διάλεκτος, Β’ έκδ., Αθήνα 2013 .
5. Garvey G., Energy, Ecology and Economy, W.W. Norton & Co, New York, 1972.
6. IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, Blackwell Science, 1997.
7. Κωνσταντινιδης Αρ.,Η Οικουμενική Διάσταση της Ελληνικής Γλώσσας, 2001.
8. Σίσκος Π.Α., Απόδοση στην Ελληνική της Χημικής Ορολογίας και Όνομα- τολογίας της IUPAC .1o Π.Σ. Χημικής Ονοματολογίας και Ορολογίας , ΕΕΧ, 2014 .
9. Σίσκος Π.Α., Η Ανθρώπινη πλευρά των χημικών στοιχείων του περιοδικού πίνακα, Ομιλία στο Σώμα Ομοτίμων Καθηγητών , Αθήνα, 2014.
10. Σκούλος Μ.Ι. και Σίσκος Π.Α,, Χημεία Περιβάλλοντος, Εκδ. ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ, Αθήνα, 2010.
11. Υπουργείο Πολιτισμού, Ελληνική: Μια πάντοτε σύγχρονη γλώσσα, Αθήνα, 1992.
