Ας ξεκινήσουμε με μια διευκρίνηση: Το «επιτελικό κράτος» δεν αποτελεί μια πολιτική καινοτομία της Ν.Δ. είναι το ένα από τα δύο συστήματα διακυβέρνησης του Δημοσίου στον δυτικό πολιτισμό.
Θυμίζω, για τη ροή της σκέψης, ότι το Λατινο-Ναπολεόντιο και το Αγγλοσαξονικό είναι επί της ουσίας τα δύο συστήματα διοίκησης του Δημοσίου που, το χαρακτηριστικό του δευτέρου είναι ο περιορισμός όσων το πρώτο γιγαντώνει, με έμφαση στην πρωτοβουλία του ανθρώπινου παράγοντα εκεί που κυριαρχεί ο κρατισμός του πρώτου.
Βεβαίως και, ενώ, αναμφίβολα πρόκειται για μια προσπάθεια υπέρβασης του παλαιοκομματισμού από τη Νέα Δημοκρατία, το «επιτελικό κράτος» της πάσχει τόσο στη θεωρητική του πλευρά, όσο και στην πρακτική του εφαρμογή.
Και, μολονότι, είναι νόμιμο να καταγράφονται οι επιμέρους αδυναμίες του Νεοδημοκρατικού «επιτελικού κράτους», η απόρριψη στο σύνολο του από τα διαγκωνιζόμενα για τη «δεύτερη θέση» κόμματα της αντιπολίτευσης, χωρίς να προτείνουν το δικό τους σχέδιο διακυβέρνησης, προκαλεί θυμηδία.
Η μνήμη, όσο κοντή και να είναι, δεν ξεχνά ότι πολύ πρόσφατα ο Ελληνικός Λαός τα αποτελέσματα αυτού του «επιτελικού κράτους» έκρινε και αξιολόγησε και, τον μεν ΣΥΡΙΖΑ απαξίωσε πολιτικά, το δε ΠΑΣΟΚ έστειλε στη «Γ΄ εθνική» αφήνοντας τη Ν.Δ. στην πρώτη και χωρίς αντίπαλο.
Ο «γνήσιος αντίπαλος της Ν.Δ.», όπως κοκορεύεται πως τάχα είναι το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη, διακηρύσσει ότι έχει ως πολιτικό οδηγό τις παρακαταθήκες του Ανδρέα Παπανδρέου, οπότε, αν και όταν γίνει τουλάχιστον αξιωματική αντιπολίτευση, πιθανότατα, θα προτείνει ως τρόπο αντιμετώπισης των   διαρθρωτικών ελλειμμάτων και αδυναμιών  του ελληνικού δημοσίου, την επιστροφή στο διευρυμένο δημοσιοϋπαλληλικό κράτος, την ιδεολογικοποίηση του οποίου ευγενώς θα αναλάβουν οι νέο-πρασινοφρουροί, την επάνοδο στις επικαλύψεις αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών του δημοσίου και, την επαναδημιουργία στην καρδιά του «πασοκικού κράτους», του «κράτους» των αργόμισθων συνδικαλιστών του δημοσίου.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αν ποτέ μπορέσει από την κατάσταση των «λίθων και πλίνθων και ξύλων και κεράμων ατάκτως ερριμμένων» να γίνει κόμμα με ενιαία έκφραση, προφανώς, θα αντιπροτείνει στο «επιτελικό κράτος», το «επιτυχημένο» μοντέλο αριστερίστικης διακυβέρνησης με την «κότα της Αυγής» κλεισμένη στο Μαξίμου. Ένα μοντέλο διακυβέρνησης που μετέτρεψε την Ελλάδα σε χαβούζα λαθρομεταναστών και, έκαψε και έπνιξε από πολιτική ανικανότητα δεκάδες συμπολίτες μας.
Πάντως, είναι δεδομένο ότι, η πρόσφατη οικονομική κρίση όχι μόνο ανέδειξε, αλλά κυρίως μεγέθυνε τις διαρθρωτικές ελλείψεις του ελληνικού δημοσίου και, παρά το γεγονός ότι τα μνημόνια ενσωμάτωσαν στον κρατικό μηχανισμό καινοτόμα διοικητικά στοιχεία, η ατυχία τού να τα διαχειριστεί ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα με προφανέστατες πολιτικές αδυναμίες και ιδεολογικές αγκυλώσεις, στην ουσία ακύρωσαν κάθε προσπάθεια βελτίωσης των χρόνιων δυσλειτουργιών της Δημόσιας Διοίκησης.
Ο εκσυγχρονισμός και εξορθολογισμός των κρατικών λειτουργιών, ενώ φαίνεται πως άρχισε την περίοδο των «εκτάκτου ανάγκης» συνθηκών που επέβαλε η χρεοκοπία του Ελληνικού Δημοσίου, στην πραγματικότητα ξεκίνησε την περίοδο της πανδημίας, που αχρήστευσε «εν τοις πράγμασι» το από την εποχή του ΠΑΣΟΚ συνδικαλιστικό δόγμα «φωνάζουμε για να φωνάζουμε» και «απεργούμε χωρίς λόγο και αιτία»!
Κυρίως, την εποχή της πανδημίας, υπό το κράτος μιας ιδιόρρυθμης κατάστασης που αντικειμενικά πίεζε την πολιτική εξουσία να πάρει αποφάσεις μείζονος σημασίας, αντιγράφτηκαν υποδείγματα διοίκησης νεο-φιλελεύθερου προσανατολισμού.
Οπότε, κάθε εφαρμοσμένη πολιτική επιλογή, συνέκλινε στους στόχους του μοντέλου διοίκησης και στην ενίσχυση της επιτελικής λειτουργίας του κράτους, με σκοπό την ανάσχεση της ροπής προς την αναποτελεσματικότητα των δημοσίων υπηρεσιών.
Τέθηκαν στόχοι του επιτελικού κράτους, όπως ο εξορθολογισμός και ο εκσυχρονισμός που περιλάμβαναν το στρατηγικό σχεδιασμό, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, την κανονιστική μεταρρύθμιση, με στόχο την επιχειρησιακή λειτουργία του κράτους με «νεοθεσμικά οικονομικά». Τούτο αυτό για να επιτευχθεί απαιτούσε την αναβάθμιση του Υπουργείου Οικονομικών και, ασφαλώς, του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Κάθε πολιτική απόφαση του «επιτελικού κράτους», τώρα, στοχεύει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και, στην παροχή καλύτερων υπηρεσιών στους πολίτες. Το «επιτελικό κράτος» έπαψε να επιχορηγεί τις διακοπές των κρατικοδίαιτων συνδικαλιστών.
Η λειτουργία του «επιτελικού κράτους» στοχεύει στην παροχή υπηρεσιών που προτάσσουν τη σωτηρία της ζωής των πολιτών, όταν αυτή απειλείται από έκτακτα και ανοικονόμητα φυσικά φαινόμενα ή απρόοπτα ατυχήματα.
Όμως, το «επιτελικό κράτος» στο πρακτικό επίπεδο, έχει να αντιπαλέψει τις εμμονές και ιδεολογικές αγκυλώσεις ενός παράγοντα τελείως ανοικονόμητου^ του ανθρώπου που, είναι εντεταλμένος για την οργανωτική επιτελική και επιχειρησιακή ικανότητα του διοικητικού μηχανισμού προς όφελος του πολίτη.
Γι’ αυτό το «επιτελικό κράτος» εξαρτά την αποτελεσματικότητα του από την επαγγελματική ευσυνειδησία των εντεταλμένων δημοσίων λειτουργών και, η δική τους δημιουργικότητα, αποφασιστικότητα και πρόβλεψη των οργανωτικών αδυναμιών το κάνει αποδοτικό και χρήσιμο στους πολίτες.
Ο «άνθρωπος», χάριν παραδείγματος, έκανε λάθος εκτίμηση στη φονική πυρκαγιά στη Χαβάη, ενώ στην Ελλάδα το ιδεοληπτικό σύστημα του ΣΥΡΙΖΑ ευθύνεται για τα αποτελέσματα του πύρινου ολέθρου στο Μάτι.
Είναι προφανές ότι, η έως τώρα οργάνωση του κράτους σε επιτελικό επίπεδο στόχευε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που γέννησε ή και προκάλεσε τόσο η οικονομική όσο και η υγειονομική κρίση.
Το επόμενο βήμα, τοποθετημένο σε προληπτικό πλαίσιο, απαιτεί μια σοβαρή αντιπολίτευση η οποία με τεκμηριωμένες προτάσεις θα περιστείλει την κυβερνητική αυταρέσκεια τού «εμείς γνωρίζουμε, εμείς κυβερνούμε», αλλά δυστυχώς με τον ΣΥΡΙΖΑ που θεωρεί ότι «η κανονικότητα δεν είναι ευκαιρία για την αριστερά» και, το ΠΑΣΟΚ προσκολλημένο στο διοικητικό σύστημα της Ναπολεόντιας παράδοσης και του γραφειοκρατικού προτύπου,  προτάσεις σοβαρές για βελτίωση των δομών λειτουργίας του «επιτελικού κράτους», δεν φαίνεται πως θα ακουστούν.
Οι ειδήμονες στη Δημόσια Διοίκηση μιλούν για νέα υποδείγματα λειτουργίας του κράτους που συνδυάζουν την παραδοσιακή γραφειοκρατία με τη σύγχρονη λειτουργία της αγοράς όπως «οι θεωρίες Δικτύων, η Νέα Δημόσια Διακυβέρνηση,  το μοντέλο της Δημόσιας αξίας και διάφορες εκδοχές Νεο-Βεμπεριανών μοντέλων», που στοχεύουν στη μετάλλαξη και μετάβαση του Ελληνικού Διοικητικού Συστήματος από τη Λατινο-Ναπολεόντια παράδοση στην αγγλοσαξονική λειτουργική αποδοτικότητα.
Η μετάβαση αυτή όμως, προϋποθέτει μικρότερο κράτος, έμφαση στα μετρίσιμα αποτελέσματα της δημόσιας διοίκησης και, μεταξύ των άλλων μεταβολών στη δομή, λειτουργία και το ανθρώπινο δυναμικό του δημόσιου τομέα την κατάργηση της μονιμότητας  και, αυτό το τελευταίο, θα βγάλει στα «κάγκελα της ΕΡΤ» τον Ανδρουλάκη μαζί με την/τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και τα άλλα παιδιά, όχι του «επιτελικού», αλλά του πελατειακού κράτους.