«Πολλοί και οι προ Εκείνου πολλάκις ανέστησαν νεκροί, ούτω δε ουδέ είς...»

Του όλου εκκλησιαστικού χρόνου της Ορθοδόξου Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, κορυφαία λατρευτική πράξη είναι η Ανάσταση του Χριστού.
Το γεγονός της Αναστάσεως δεν παραδίδεται με λεπτομέρειες, σε κανέναν από τους τέσσερις Ευαγγελιστές. Εικόνα του υπερφυούς φαινομένου της αποκυλίσεως του  λίθου από την είσοδο του σπηλαιώδους τάφου δίνει μόνο ο Ευαγγελιστής Ματθαίος: «ιδού, (λέγει) σεισμός εγένετο μέγας^ άγγελος Κυρίου καταβάς εξ΄ ουρανού, προσελθών απεκύλισε τον λίθον από της θύρας και εκάθητο επάνω αυτού^  ην δε η ιδέα αυτού ως αστραπή και το ένδυμα αυτού λευκόν ωσεί χιών» (Ματθαίου. 28, 2-3). Ο άγγελος αυτός, απευθυνόμενος στη Μαρία τη Μαγδαληνή και στην άλλη Μαρία, που πήγαιναν να ιδούν τον τάφο του Χριστού, τις βεβαιώνει  πως, το γεγονός της Αναστάσεως είχε απ’ ώρα συντελεστεί: «Οίδα γαρ ότι Ιησούν τον εσταυρωμένον ζητείτε. Ούκ έστιν ώδε. Ηγέρθη γαρ καθώς είπε» (Ματθαίου. 28, 5-8, Μάρκου 16, 5-8 και Λουκά 24, 4-8).
Η Ορθόδοξη Εκκλησία, με την Ανάσταση του Χριστού, προτρέπει τους πιστούς, αφού πρώτα «καθαρθούν τας αισθήσεις <να  πλησιάσουν> τω απροσίτω φωτί της Αναστάσεως…» και να εισέλθουν θριαμβευτικά «εις την δόξαν αυτού». Έτσι, ενώ η θέα της Αναστάσεως του Χριστού είναι προσιτή μόνον στην πνευματική όραση, αυτό καθαυτό το γεγονός της Αναστάσεως παρασύρει τον άνθρωπο από το χώρο της φθοράς στη δόξα της αφθαρσίας και γίνεται ο ακρογωνιαίος λίθος της ορθόδοξης προσμονής, σύμφωνα με το τελευταίο άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως: «προσδοκώ ανάστασιν νεκρών Και ζωήν του μέλλοντος αιώνος».
Αυτής της Αναστάσεως του Χριστού, κατά τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, προτύπωση είναι η μετάσταση του Ενώχ και η αρπαγή υπό πυρίνου άρματος του προφήτη Ηλία, αυτής της Αναστάσεως, κατά τον ίδιο ιερό συγγραφέα είναι και οι  «πολλοί και προ εκείνου πολλάκις..» αναστημένοι νεκροί. 
Η λέξη «ανάσταση» σημαίνει την επάνοδο μιας υπάρξεως από το θάνατο στη ζωή, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά και δεν ταυτίζεται, ούτε με την ιδέα της αθανασίας της ψυχής, ούτε με την ιδέα της μετεμψυχώσεως, που πίστευαν τόσο οι Πυθαγόρειοι όσο και ο Πλάτων. 
«Ανάστασις γαρ έστι, δευτέρα του πεπτωκότος στάσις», λέει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Περιπτώσεις αναστάσεως ανθρώπων, από τον κόσμο της μυθολογίας, σώζει ο Πίνδαρος σε δύο του έργα, διευκρινίζοντας όμως πως, δεν είναι αξιοπίστευτα γεγονότα: «πολλά τα θάματα, πολλά, τα μόλογα όμως ξεπερνούνε συχνά τ΄ ανθρώπου την αλήθεια (Ολυμπιονίκες, Α 42-44, μεταφ. Π. Λεκατσά)». Το πρώτο περιστατικό αναστάσεως ανθρώπου, πάντα στο χώρο της αρχαίας μυθολογίας, έγινε αμέσως μετά από το τέχνασμα του Ταντάλου, μυθικού βασιλιά της Φρυγίας, που ήθελε να δοκιμάσει τη σοφία των θεών. Για το σκοπό αυτό έσφαξε το γιο του Πέλοπα και τις σάρκες του τις παρέθεσε γεύμα στους θεούς. Το μύθο περιγράφει ο Πίνδαρος: «πως με μαχαίρι εσένα σε νερό που σύβραζε στη φλόγα τεταρτιάσαν και στα τραπέζια τους στερνόβολα μοιράσανε τα κριάτα σου και τα καλοχορτάσαν… (Ολυμπιονίκες. Α, 76-79)». Το κακούργημα έγινε γνωστό, γιατί «κάποιος απ΄ τους γειτόνους…τους φτονερούς κρυφό ’πε…» στους θεούς, που τιμώρησαν τον Τάνταλο. Στη συνέχεια, οι θεοί μάζεψαν τα κομμάτια του Πέλοπα και, βράζοντάς τα ξανά σε  «αγιοκάθαρο» νερό του  ξανάδωσαν ζωή, προσθέτοντάς του όμως ένα ελεφάντινο ώμο τον οποίο είχε φάει η θεά Δήμητρα, που δεν κατάλαβε το τέχνασμα του Ταντάλου, καθώς ήταν απορροφημένη από την αγωνία αναζήτησης της Περσεφόνης. Ο Πίνδαρος γράφει: «…σαν τον ματάβγαλε η Κλωθώ ξαναπλασμένον απ’ το λεβέτι μέσα τ’ αγιοκάθαρο μ’ αλεφαντένιο νώμο στολισμένον… (Ολυμπιονίκες. Α, 39-41)». 
Στους μυθικούς πάντα χρόνους, το δεύτερο περιστατικό αναστάσεως ανθρώπου έχει να κάνει με την τέχνη του Ασκληπιού. Ο Ασκληπιός πήρε πολλά χρήματα και επανάφερε στη ζωή κάποιον άνθρωπο. Αυτή του όμως η πράξη, επειδή ανέτρεπε τη φυσική τάξη ήταν ύβρης και, ο Δίας έκαψε και τους δύο (Ασκληπιό και Αναστάντα) με τους κεραυνούς του. 
«Του σοφού, μα κ’ η τέχνη στο κέρδος δεμένη. Στην παλάμη το μάλαμα αστράφτοντας, τράνος πλερωμής, τον κατάφερε πίσω να φέρει κι άντρα που άρπαξε ο χάρος΄ μεμιάς μά του Δία και των δυό την ανάσα απ’ τα στήθη ριχτάρι τους επήρε, κεραυνού φονεύτρα τους φλόγα (Πίνδαρος, Πυθιονίκες, Α, 66-70)».
Ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία» του, μνημονεύει μια περίπτωση νεκροφάνειας μάλλον παρά αναστάσεως, όπου ο Ηρ, γιος του Αρμενίου από το γένος των Παμφύλων «σκοτώθηκε στον πόλεμο και όταν ύστερα από δέκα ημέρες επήραν τα σαπισμένα πια πτώματα των νεκρών το δικό του δεν είχε φθαρεί και, όταν τον έφεραν στην πατρίδα του και επρόκειτο να τον θάψουν...επάνω στη νεκρική πυρά ανεστήθη ... και διηγόταν όσα είδε εκεί που πήγε… (Πλάτωνος Πολιτεία  Ι c)». 
Παρά το γεγονός πως, οι  Αθηναίοι γνώριζαν αυτές τις δοξασίες των ποιητών και του Πλάτωνα για την  ανάσταση ανθρώπων σε περασμένους χρόνους, όταν ο Απόστολος Παύλος τους μίλησε στον Άρειο Πάγο για την Ανάσταση του Χριστού και πως, θα έρθει μια ημέρα: «…εν η μέλλει κρίνειν την οικουμένην εν δικαιοσύνη, εν ανδρί ώ ώρισε, πίστιν παράσχων πάσιν αναστήσας αυτόν εκ νεκρών» οι ακροατές του τον διέκοψαν και άλλοι «…. εχλεύαζον, οι δε είπον’ ακουσόμεθά σου πάλιν περί τούτου» (Πράξεις Αποστόλων 17, 31-32). 
Στους ανατολικούς λαούς, οι αναστάσεις των θεών Άδωνη, Άττι και Όσιρη σχετίζονται με τη λατρεία της φύσεως. Ο Πλούταρχος, στο βιβλίο του «περί  Ίσιδος και Οσίριδος», περιγράφει το θάνατο τού Οσίριδος από τον αδελφό του Τυφώνα και την επαναφορά του στη ζωή από τη γυναίκα του Ίσιδα και το γιο του Ώρο. 
Στα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης υπάρχουν προτυπώσεις της Αναστάσεως του Κυρίου. Ο Προφήτης Ησαΐας λέει: «Άναστήσονται οι νεκροί, και εγερθήσονται οι εν τοις μνημείοις» (Ησ. 26,17) ενώ ο Ιεζεκιήλ (Ιεζ. 37, 7-9) περιγράφει πως, μετά από σεισμό, τα ατάκτως ευρισκόμενα ανθρώπινα οστά στο πεδίο μάχης, όπου ο Κύριος έβαλε τον προφήτη, ενώθηκαν αρμονικά και ντύθηκαν με νεύρα και σάρκα και με εντολή του Κυρίου ο μακάριος Ιεζεκιήλ προφήτευσε «…τω πνεύματι…και εισήλθεν εις αυτούς το πνεύμα και έζησαν  και έστησαν επί των ποδών αυτών, συναγωγή πολλή σφόδρα».
Επίσης, στην Παλαιά Διαθήκη, καταγράφονται τρεις αναστάσεις νεκρών. Πρώτη στο Γ΄ Βασιλέων μνημονεύεται η ανάσταση από τον Προφήτη Ηλία τού γιου χήρας γυναίκας, από τα Σαρεπτά της Σιδωνίας «...και ανεβόησεν Ηλιού...και ενεφύσησε τω παιδαρίω τρίς και επεκαλέσατο τον Κύριο και είπε, Κύριε ο Θεός μου, επιστραφήτω δη η ψυχή του παιδαρίου τούτου εις αυτόν, και εγένετο ούτως και ανεβόησε το παιδάριον»  ( Βασιλέων. Γ΄ Ιζ, 20-21). 
Στο Δ΄ βιβλίο Βασιλέων, ο προφήτης Ελισαίος με προσευχή ανασταίνει το γιο μιας Σουναμίτιδας «... και προσηύξατο προς Κύριον και ανέβη και εκοιμήθη επί το παιδάριον... και διεθερμάνθη η σαρξ του παιδαρίου και επέστρεψε και επορεύθη εν τη οικία…» (Βασιλέων Δ΄, 4, 32),  ενώ στο Δ΄ Βασιλέων (13, 21) μαρτυρείτε η ανάσταση κάποιου που ετάφη στον τάφο του Προφήτη Ελισαίου «...έρριψαν τον άνδρα εν τω τάφω Ελισαιέ, και επορεύθη και ήψατο των οστέων Ελισαιέ και έζησε και ανέστη επί τους πόδας αυτού».
Η Καινή Διαθήκη περιλαμβάνει πέντε θαύματα αναστάσεως, τρία από αυτά έκανε ο Χριστός από ευσπλαχνία και με σκοπό να καταδειχθεί, πως είναι ο Κύριος της ζωής: «εγώ είμι η ανάστασις και η ζωή»  (Ιωάννου. 11, 25). Τα θαύματα αυτά, που έγιναν παρουσία πολλού λαού είναι:  Πρώτη η ανάσταση του μονογενούς υιού της χήρας στην πόλη Ναΐν «…και ιδού εξεκομίζετο τεθνηκώς υιός μονογενής τη μητρί αυτού, και αύτη ην χήρα, και όχλος της πόλεως ικανός ην αυτή, και ιδών αυτήν ο Κύριος εσπλαγχνίσθη επ’ αυτή και είπεν αυτή μη  κλαίε´ και προσελθών ήψατο της σορού, οι δε βαστάζοντες έστησαν και είπε νεανίσκε, σοι λέγω, εγέρθητι» (Λουκά. 7,12-14). Δεύτερη, η ανάσταση της μοναχοκόρης του Ιαείρου στο σπίτι της «…και κρατήσας της χειρός του παιδίου λέγει αυτή, Ταλιθά κούμι, ο έστι μεθερμηνευόμενον, το κοράσιον σοι λέγω  έγειρε, και ευθέως ανέστη το κοράσιον και περιεπάτει, ην γαρ ετών δώδεκα...» ( Μάρκου. 5, 41-42). Η ανάσταση αυτή του κοριτσιού, μαζί με την ανάσταση της Ταβιθάς ή Δορκάδας από τον Απόστολο Πέτρο «…ο δε Πέτρος εκβαλών έξω πάντας εγονάτισε και προσηυχήθη και στραφείς προς το σώμα είπε: «Ταβιθά ανάστηθι…» (Πράξεις Αποστόλων. 9, 40) είναι οι μοναδικές αναστάσεις γυναικών. Τρίτη, μαρτυρημένη από τα Ιερά Ευαγγέλια ανάσταση είναι αυτή τού από τετραημέρου θανόντα και «ήδη φθαρέντα και οδωδότα»  Λαζάρου από τον Ιησού Χριστό ύστερα από προσευχή: «...ο δε Ιησούς ήρε τους οφθαλμούς άνω και είπε, πάτερ ευχαριστώ σοι ότι ηκουσάς μου. εγώ δε ήδειν ότι πάντοτέ μου ακούεις, αλλά δια τον όχλον τον περιεστώτα είπον, ινά πιστεύσωσιν ότι συ με απέστειλας. και ταύτα ειπών φωνή μεγάλη εκραύγασε Λάζαρε δεύρο έξω, και εξήλθεν ο τεθνηκώς...» (Ιωάννου. 11,41-44).
Στον ίδιο πάντα χώρο της Καινής Διαθήκης, υπάρχει και το θαύμα της αναστάσεως του Εύτυχου από τον Απόστολο Παύλο (Πραξ. Αποστόλων. 10, 8-11). 
Τη δε φοβερά ημέρα της του Κυρίου Σταυρώσεως, σεισμός μέγας τάραξε την γη, η δύναμις των κραταιών λίθων παρέλυσε, το καταπέτασμα του ναού διερράγη, μνημεία ανοίχθηκαν και «Χριστός πολλούς των κεκοιμημένων επί ξύλου κρεμμάμενος» ανέστησε. 
Οι λεπτομέρειες από τους Ευαγγελιστές, για το γεγονός της Αναστάσεως του Κυρίου, είναι ελάχιστες, όμως,  οι μαρτυρίες για την παρουσία του Αναστάντος Χριστού είναι πολλές. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς σώζει τα λόγια του Χριστού προς τους μαθητές του που, για να μη νομίσουν πως είναι πνεύμα ή, φάντασμα ή, αυταπάτη τους είπε ότι εγώ Είμαι: «…ίδετε τας χείρας μου και τους πόδας μου, ότι αυτός εγώ είμι´ ψηλαφήσατέ με και ίδετε, ότι πνεύμα σάρκα και οστέα ούκ έχει καθώς εμέ θεωρείτε έχοντα…» (Λουκά. 24,39). Ο ίδιος Ευαγγελιστής βεβαιώνει ότι: «…έτι δε απιστούντων <των μαθητών>…ενώπιον αυτών έφαγεν». Ο ευαγγελιστής Ματθαίος, (28,9) μας πληροφορεί πως, η Μαρία η Μαγδαληνή και η άλλη Μαρία (του Ιακώβου) ενώ επορεύοντο για να αναγγείλουν στους μαθητές το χαρμόσυνο άγγελμα συνάντησαν τον Ιησού που τους είπε: «…Χαίρετε. Αι δε προσελθούσαι εκράτησαν αυτού τους πόδας και προσεκύνησαν αυτώ». 
Σε όλες τις περιπτώσεις αναστάσεως, που προηγήθηκαν της Αναστάσεως του Χριστού, άλλες μεν έγιναν για την αποκατάσταση της σαλευθήσης φυσικής τάξεως, άλλες για την ενδυνάμωση της πίστεως του λαού (θαύματα στην Παλαιά Διαθήκη) και άλλες αναστάσεις έγιναν στο όνομα του Χριστού. 
Μόνο ο Χριστός ανάστησε ανθρώπους από ευσπλαχνία «…και ιδών αυτήν ο Κύριος εσπλαγχνίσθη επ’ αυτή...» (Λουκά. ζ,13) και για να πιστέψει ο λαός ότι ήταν απεσταλμένος του πατρός Του «…ίνα πιστεύσωσιν ότι συ με απέστειλας» (Ιωάννου. 11, 42).
Καμία από τις περιπτώσεις  Αναστάσεως, τόσο στον μυθολογικό χώρο όσο και στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη δεν έχει τα χαρακτηριστικά της Αναστάσεως του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος Ιησού Χριστού.
Όλοι όσοι που, πριν τον Ιησού Χριστό παραδίδεται πως αναστήθηκαν, προς καιρόν απαλλάχθηκαν από την τυραννίδα του θανάτου και «υπό την αρχήν πάλιν ήγοντο την εκείνου»  «αυτός δε ο Κύριος απαρχή της τελείας και μηκέτι θανάτω υποπιπτούσης αναστάσεως γέγονε» διδάσκει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, καθώς, δια της Αναστάσεως του Χριστού «το της ενσάρκου οικονομίας εβεβαιώθη μυστήριον». 
«Ο Χριστός εγερθείς ουκέτι αποθνήσκει, θάνατος αυτού ουκέτι κυριεύει» και, το θαύμα διπλό επισημαίνει ο Ιερός Χρυσόστομος, καθώς, δεν είναι μόνο η Ανάστασή Του αλλά και ο τρόπος της Αναστάσεως του Κυρίου. Επιπρόσθετα, τονίζει ο άγιος Αντώνιος, αρχιεπίσκοπος Λαρίσσης: «Των γαρ αδυνάτων εστί, μη συμμνημονευομένου σταυρού, αναστάσεως γενέσθαι μνήμην» καθώς ο Σταυρός «…μηδέ της δι’ αναστάσεως ηδονής εχέτω τα δευτερεία».
Ο Χριστός «…ουκ αγνοών, ουδέ αναγκαζόμενος, αλλ’ εκουσίως» βάδισε προς το θάνατο και «Επί τούτο γαρ και απέθανεν και ανέστη, ίνα δικαίους εργάσηται» (Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ρωμαίους, Α) «το δε σώμα το δεσποτικόν αναστάν ουκ εις την γην υπέστρεψεν, αλλ’ εις τους ουρανούς ανέβη και πάσαν του εχθρού κατέλυσε την τυραννίδα και μεθ’ εαυτού την οικουμένην συνανέστησεν…»
«Οι μεν γαρ άλλοι», λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, (Χρυσοστόμου, Περί Ακαταλήπτου Β΄  PG 48, 716-717) «…πάλιν εις την γην υπέστρεφον, το δε σώμα το δεσποτικόν αναστάν εις τους ουρανούς ανέβη», ώστε, όταν έρθει η ώρα: «οι νεκροί εν Χριστώ… εν φωνή αρχαγγέλου και εν σάλπιγγι Θεού (Α’ Θεσ. 4, 16)… ακούσονται της φωνής αυτού» (Ιω. 5, 28): «Εγώ ειμί η  ανάστασις και η ζωή» (Ιω, 11, 25) και όσοι εν φθορά όντες εγερθούν, εν αφθαρσία και αθανασία το θνητόν τους θα ντύσουν, προκειμένου να καταστούν ισάγγελοι και υιοί του Θεού της Αναστάσεως.   

Τελευταία ενημέρωση: 
Σάβ. 07 Απρ. 2018 - 11:37