«Η Θράκη στο σταυροδρόμι γεωπολιτικών εξελίξεων»

  Η Θράκη ως γεωγραφικός όρος συμπεριλαμβάνει την Ανατολική Θράκη που ανήκει στην Τουρκία, την Ελληνική Δυτική Θράκη και την Βόρεια Θράκη που ανήκει στη Βουλγαρία. Η σημερινή κατάσταση γεωγραφικά και πληθυσμιακά διαμορφώθηκε μετά την συνθήκη του Νευγύ το 1919  με βάση την οποία έγιναν και  ανταλλαγές πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας και κατακυρώθηκε η Δ. Θράκη στην Ελλάδα, και κυρίως με την συνθήκη της Λωζάννης του 1923 που πέραν των εδαφικών ρυθμίσεων μεταξύ Ελλάδας και  Τουρκίας  καθιέρωσε  κάποιες άλλες αρχές με στόχο την οριστική ρύθμιση των Ελληνοτουρκικών διαφορών, μεταξύ των οποίων επέβαλλε:
Α) υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών με βάση το Θρήσκευμα για το σύνολο της επικράτειας των δύο χωρών με εξαίρεση την Κων/πολη, ΄Ιμβρο και Τένεδο από όπου η αποχώρηση του Ελληνικού πληθυσμού θα ήταν προαιρετική και τις περιοχές Ροδόπης, και Ξάνθης όπου επίσης η αποχώρηση των μουσουλμανικών πληθυσμών θα ήταν προαιρετική.
Β) Οι Έλληνες της Κων/πολης, της Ίμβρου και Τενέδου θα είχαν Τουρκική υπηκοότητα ενώ την Ελληνική υπηκοότητα θα είχαν οι μουσουλμάνοι Ξάνθης και Ροδόπης.
  Με απλά λόγια καθιερώθηκε σε σημαντικό βαθμό  η «εθνική καθαρότητα» του συνόλου της επικράτειας των δύο χωρών με τις εξαιρέσεις που προαναφέρθηκαν  για τις οποίες καθιερώθηκε η αρχή της αμοιβαιότητας. Από την προαιρετική ανταλλαγή εξαιρέθηκε ο νομός ΄Εβρου αλλά και όλη η Ανατολική Θράκη πλην Κων/πολης με στόχο στα σύνορα να υπάρχει εθνική καθαρότητα.
  Ταυτόχρονα με την ανταλλαγή πληθυσμών στην Ελληνική Θράκη εγκαταστάθηκαν και πρόσφυγες  από την Ανατολική Θράκη, την Μ.Ασία και Αν.Ρωμυλία κι έτσι  οι μουσουλμάνοι της Ελληνικής Θράκης ανέρχονταν σε 86.793 άτομα επί συνολικού πλέον πληθυσμού της περιοχής περίπου 350.000.
  Στο Β΄ παγκόσμιο πόλεμο η Ελληνική Θράκη μαζί με την Ανατολική Μακεδονία βρέθηκαν υπό Βουλγαρική κατοχή που ήταν τρεις φορές χειρότερη από την Γερμανική κατοχή διότι είχαμε προσπάθεια δημογραφικής αλλοίωσης. Οι Βούλγαροι έφεραν 52.000 Βουλγάρους από την Βουλγαρία και τους εγκατέστησαν στην περιοχή αυτή, απαγόρευαν την διδασκαλία Ελληνικής γλώσσας, εκδίωκαν τους επιστήμονες της περιοχής, τους Ιερείς, υποχρέωναν τους καταστηματάρχες να έχουν Βούλγαρο συνέταιρο, επιστράτευαν τους άνδρες και τους πήγαιναν ως «ντουρντουβάκια» δηλαδή σε τάγματα εργασίας για εκτέλεση δημοσίων έργων σε Βουλγαρία και την περιοχή των Σκοπίων όπου το 1/3 περίπου βρήκε τον θάνατο από κακουχίες κλπ. Αυτή η κατοχή είναι άγνωστη στο ευρύτερο Ελληνικό κοινό ίσως γιατί η ελεγχόμενη από την αριστερά ιστοριογραφία δεν ήθελε να προβάλλει γεγονότα που θα εξέθεταν την Βουλγαρία που μετά το 1944 ανήκε στις χώρες του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού» αλλά η λαϊκή μούσα επανέφερε ένα τραγούδι που δημιουργήθηκε στην Ανατ.Μακεδονία στην περίοδο της Βουλγαρικάς κατοχής 1916-1918 που αναφέρεται  στις κακουχίες που βίωναν οι ΄Ελληνες που στέλνονταν σε κάτεργα στη μέση της Βουλγαρίας και χαρακτηριστικά  λέει:
«Της Βουλγαρίας τα βουνά, θεέμ χαμήλωσέ τα να δούμε τα Ελληνόπουλα,και πάλι σήκωσέ τα».
  Παρενέργεια αυτής της κατοχής ήταν μετά το 1944 να προβληθεί  στην χώρα μας ως μείζων κίνδυνος η ομογενοποίηση των Πομάκων με βάση το γλωσσικό ιδίωμά τους που ήταν αρκετά συγγενές με την Βουλγαρική γλώσσα, και γι΄ αυτό υπήρξε ανοχή στην προσπάθεια της Τουρκίας ομογενοποίησης των  πομάκων με τους τουρκογενείς μουσουλμάνους ,ένα λάθος τα αποτελέσματα του οποίου πληρώνει η Ελλάδα. ΄Όπως επίσης πληρώνει και το γεγονός της καθιέρωσης της αρχής της αμοιβαιότητας διότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε λόγω πολιτισμού της  και  διαχρονικά σεβασμού διεθνών συνθηκών να ακολουθήσει τους Τούρκους στην πολιτική κτήσης εθνικής καθαρότητας με διώξεις κλπ. Έτσι η  Τουρκία με διαχρονική  μεθοδική στρατηγική υπέρμετρης φορολογίας η και ωμών διωγμών επεδίωξε και πέτυχε την εκδίωξη του Ελληνικού πληθυσμού από την Κων/πολη  και τα νησιά Ιμβρο και Τένεδο κι έτσι ενώ ο μουσουλμανικός πληθυσμός στην Ελληνική Θράκη παραμένει σε σχετικά σταθερό αριθμό, αντίθετα σχεδόν έχει εξαλειφθεί η Ελληνική παρουσία στην Κων/πολη.
  Δεν υπάρχει χρόνος να πούμε πολλά, απλά επισημαίνουμε ότι τις τελευταίες δεκαετίες σταθερή είναι η πολιτική της Τουρκίας για ομογενοποίηση των μουσουλμανικών πληθυσμών σε όλη την Θράκη, σε Ελλάδα και Βουλγαρία ,προβάλλοντας  την σημαία δήθεν μειονοτικών δικαιωμάτων για να εθίσει την διεθνή κοινή γνώμη στην ύπαρξη προβλήματος και την θεμελίωση δικαιωμάτων της.
  Η Τουρκία εκμεταλλεύθηκε τις γεωπολιτικές εξελίξεις μετά το 1989 με την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων στα Βαλκάνια  και το άνοιγμα των συνόρων κι έτσι επεδίωξε και αξιοποιεί τις  μουσουλμανικές μειονότητες σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Σκόπια, Αλβανία κλπ. με στόχο εξυπηρέτηση ζωτικών της συμφερόντων.
  Είναι αλήθεια ότι οι γεωπολιτικές αυτές εξελίξεις  δημιούργησαν για την Ελλάδα μια νέα πραγματικότητα κι επειδή ήταν στα Βαλκάνια η μόνη χώρα μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε μπορούσε να λειτουργεί ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας και προβάλλοντας την Ευρωπαϊκή προοπτική να λειτουργεί με ηγετικό ρόλο στην περιοχή. ΄Ημουν επί 13 χρόνια μέλος της Ελληνικής αντιπροσωπείας στην «ένωση βαλκανικών δικηγορικών συλλόγων», έχω επισκεφθεί όλες τις βαλκανικές χώρες, συζήτησα με επιστημονικούς φορείς και πολιτικούς και γι’ αυτό «μετά λόγου γνώσεως»  μιλώ αβίαστα για μια χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα…Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι υπήρξε  Ελληνική επενδυτική οικονομική παρουσία που όμως δεν συνοδεύτηκε από πολιτιστική για να έχει αποτελέσματα κι΄ έτσι ενδεικτικά πάλι αναφέρω ότι αν από το 1990 είχαμε δημιουργήσει ένα ίδρυμα όπως το Ινστιτούτο Γκαίτε , πιστοποιημένης διδασκαλίας Ελληνικής γλώσσας στα Βαλκάνια η Ελληνική γλώσσα θα κυριαρχούσε. Θα μου επιτρέψετε για να γίνω κατανοητός να αναφέρω ενδεικτικά  ότι η Βουλγαρία ίδρυσε το 1993 τμήμα Νεοελληνικής φιλολογίας στο Παν/μιο Σόφιας στο οποίο εισάγονται κάθε χρόνο 25 φοιτητές…Το έτος 2.000 οι υποψήφιοι για τις 25 θέσεις ήταν 2.519 ένώ για το αντίστοιχο τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας οι υποψήφιοι ήταν περίπου 800….την ίδια εποχή στο Μοναστήρι των Σκοπίων ιδρύθηκαν και λειτουργούν ακόμη 3 ιδιωτικά φροντιστήρια Ελληνικής γλώσσας..Σε αυτή την κατεύθυνση συνετέλεσε σημαντικά και το γεγονός ότι οι χιλιάδες Ελληνικές επιχειρήσεις στα Βαλκάνια προτιμούσαν στην επιλογή προσωπικού για τις σημαντικές θέσεις Ελληνομαθείς..
  Τα ανέφερα αυτά για να επισημάνω ότι για την χώρα μας δόθηκε η ευκαιρία, και δεν αξιοποιήθηκε, και τώρα λόγω της οικονομικής κρίσης η χώρα μας εγκαταλείπει και τα ερείσματα που δημιούργησε με αποτέλεσμα το κενό να καλύπτεται άμεσα από την Τουρκία η οποία ενισχύει την επιρροή της …Ενδεικτικά αναφέρω ότι η οριοθέτηση της Α.Ο.Ζ μεταξύ Ελλάδας-Αλβανίας δεν ολοκληρώθηκε με παρέμβαση της Τουρκίας και δεν τα λέω εγώ αλλά πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας που μέσα στο Αλβανικό κοινοβούλιο κατηγόρησε τον πρωθυπουργό της χώρας ότι εξυπηρετεί συμφέροντα της Τουρκίας…
  Η Τουρκία όπως προανέφερα επιδιώκει τον έλεγχο όλων των μουσουλμανικών μειονοτήτων στα Βαλκάνια αλλά με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους μουσουλμάνους που υπάρχουν σε Ελλάδα και Βουλγαρία .Κι΄ επειδή σε ότι αφορά την Ελλάδα είναι γνωστά τα γεγονότα και η πρακτικές, θα αναφερθώ στα όσα γίνονται στην Βουλγαρική Θράκη:
  Στη Βουλγαρία είχε γίνει μια προσπάθεια  από τις δεκαετίες του 1960 και 1970  για ομογενοποίηση και εκβουλγαρισμό του πληθυσμού της χώρας με αλλαγές  ονοματεπωνύμων κλπ. θύματα της οποίας υπήρξαν και οι ΄Ελληνικής καταγωγής Σαρακατσάνοι που βρέθηκαν στην Βουλγαρία και  υποχρεώθηκαν σε αλλαγές ονοματεπωνύμων. Υπήρχε μυστικό διάταγμα του Υπουργείου Εσωτερικών  που επέβαλλε όλα τα επώνυμα να έχουν συγκεκριμένη κατάληξη κι΄ αυτό αναγνωρίσθηκε πριν μερικά χρόνια  κι΄ από την Βουλγαρική Δικαιοσύνη  κι ένδεικτικά αναφέρω την υπ΄αριθμ. 30/2010  απόφαση του Πρωτοδικείου της  Νόβα Ζαγόρα που εκδόθηκε μετά από προσφυγή ΄Ελληνα Σαρακατσάνου που ζήτησε και πέτυχε να αναγνωρισθεί ότι οι Σαρακατσάνοι έχουν Ελληνική καταγωγή από τα ΄Αγραφα και μητρική γλώσσα την Ελληνική και να έχει Ελληνικό ονοματεπώνυμο, αυτό που χρησιμοποιούσε στις κοινωνικές του σχέσεις …Με βάση αυτή την προσπάθεια ομογενοποίησης του πληθυσμού  ο μετέπειτα ηγέτης του  τουρκικού κόμματος στην Τουρκία Αχμέτ Ντογκάν είχε γίνει Μέντυ Ντογκάνεφ…ενώ η βίαιη αυτή προσπάθεια οδήγησε σε φυγή μέρους των μουσουλμάνων στην Τουρκία και Βουλγαροποίηση  τότε σημαντικής μερίδας  των Πομάκων μέρος των οποίων τότε έγιναν και Χριστιανοί....Μετά το 1989 η Τουρκία ασχολήθηκε άμεσα με την ομογενοποίηση των μουσουλμάνων με στόχο Τουρκοποίηση των Πομάκων .Ενδεικτικά για τα όσα συνέβησαν αναφέρω ότι ο Πρύτανης του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σόφιας Ν.Γκέντσεβ σε συνέντευξή του στην Βουλγαρική εφημερίδα « 168 ώρες» στις 24-3-1992  καταγγέλλει  βίαιο εκτουρκισμό των Πομάκων  στην Βουλγαρία λέγοντας συγκεκριμένα ότι:
 «΄Ημουν εκεί και είδα.Ήμουν στο Σμόλιαν και στο Μπλαγκόεβγκραντ. Είδα με τα μάτια μου τι γίνεται. Εκεί δρουν τρομοκρατικές ομάδες που εκβιάζουν τον Βουλγαρικό πληθυσμό που είναι απροστάτευτος από την κεντρική εξουσία. Τους εκβιάζουν να αλλάξουν εθνική συνείδηση και προβάλλεται το σχέδιο για Τούρκους της Ροδόπης…Εγώ είδα πως άνθρωποι που δεν μπορούσαν να εκφωνήσουν μια πρόταση στα Τουρκικά, τώρα αναγκάζονται  με τη βία να μαθαίνουν Τουρκικά σαν μητρική γλώσσα». Σε άλλο σημείο λέει ότι : Βούλγαροι πολιτικοί λειτουργούν ως πολιτικοί της Οσμανικής Τουρκίας με στόχο εκτουρκισμό της Ροδόπης για να ζητηθεί κάποια μέρα αυτονομία η προσάρτηση στην Τουρκία»… Λίγο αργότερα στις 16-2-1994 το «Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων»  αναδημοσίευε άρθρο της Βουλγαρικής εφημερίδας «Ντούμα»,οργάνου του Σοσιαλιστικού κόμματος, στο οποίο η αρθρογράφος Ράτκα Πέτροβα κατήγγειλε κινήσεις Αμερικανών διπλωματών στις πόλεις Κίρτζαλι και Κρούμοφγκραντ κι΄έκανε την εκτίμηση ότι οι κινήσεις τους στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα είχαν σκοπό να πιέσουν την Ελλάδα για πιο διαλλακτική στάση στο «Μακεδονικό»…. Ταυτόχρονα υπήρχαν καταγγελίες για ενθάρρυνση μετανάστευσης μουσουλμάνων από την περιοχή Βάρνας προς την Ροδόπη, για επενδύσεις της Τουρκίας στην Βουλγαρική Θράκη, για   πρόγραμμα υποτροφιών για σπουδές σε παιδιά μουσουλμάνων  από αυτή την περιοχή κλπ.
  Τα ανέφερα αυτά για να επισημάνω ότι επί δεκαετίες εξελίσσεται μεθοδικά πρόγραμμα ελέγχου των μουσουλμανικών μειονοτήτων και μέσω αυτών μεγιστοποίηση της πολιτικής επιρροής της Τουρκίας στα Βαλκάνια, κάτι που επέτυχε σε σημαντικό βαθμό στην Αλβανία, Κόσσοβο, Βουλγαρία, Σκόπια ενώ διακηρυγμένος στόχος της Τουρκίας είναι όπως μας  έλεγε τον Δεκέμβρη του 2008  στην Θεσσαλονίκη  Τούρκος διπλωμάτης η δημιουργία μιας κοινοπολιτείας των κρατών που προήλθαν από την διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και η επιδίωξη στοχεύει σε επίτευξη στόχων σε  βάθος δεκαετιών με δημιουργία κλίματος νοσταλγίας για το παρελθόν. Σε αυτή την στρατηγική εντάσσεται και η σχεδόν δωρεάν παραχώρηση και προβολή Τουρκικών σήριαλ σε τηλεοράσεις Βαλκανικών χωρών κι΄ έτσι τον Ιανουάριο του 2010 το Αυστριακό περιοδικό «Στάνταρντ» μέτρησε ότι εκείνη την εποχή προβάλλονταν 72 Τουρκικά σήριαλ σε τηλεοράσεις βαλκανικών χωρών που δίνονταν σχεδόν δωρεάν στους τηλεοπτικούς σταθμούς υπό τον όρο να μην γίνεται μεταγλώτιση…
  Σε ότι αφορά το γενικότερο πλαίσιο μπορούμε συμπερασματικά να πούμε ότι υπάρχει υλοποίηση στρατηγικής της Τουρκίας να λειτουργεί ως περιφερειακή δύναμη στην περιοχή των Βαλκανίων, να χρησιμοποιεί τις μουσουλμανικές μειονότητες ως παράγοντα διαμόρφωσης πολιτικών εξελίξεων και  σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και υλοποιείται και η πολιτική της έναντι της μουσουλμανικής μειονότητας που υπάρχει στην Ελληνική Θράκη.
  Απέναντι σε αυτή την πολιτική σε ότι αφορά την Ελλάδα πρέπει να υπάρχει προστασία των μουσουλμάνων της περιοχής με την έννοια ότι πρέπει να απολαμβάνουν όλων των συνταγματικών τους δικαιωμάτων ως ΄Ελληνες πολίτες αλλά  ταυτόχρονα να μην επιτρέπεται η  επιβολή έξωθεν ομογενοποίησης Πομάκων και αθιγγάνων με τους τουρκογενείς. Η πολιτική που ακολουθήθηκε μέχρι τέλη της δεκαετίας του 1980  με  περιορισμούς σε πρόσβαση σε περιοχή Πομάκων κλπ.με τις «μπάρες» ήταν λάθος  αλλά  λάθος ήταν ταυτόχρονα η παροχή δυνατότητας  η ανοχής σε εξωγενείς παράγοντες να δρουν ανεξέλεγκτα στο Ελληνικό έδαφος.
 Πρέπει ακόμη να ληφθούν υπ΄ όψιν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής και οι προοπτικές της δεδομένου ότι βρίσκεται στο σταυροδρόμι γεωπολιτικών εξελίξεων με διέλευση αγωγών αερίου κλπ.

  Η περιοχή της Θράκης καταλαμβάνει το 6,5% της συνολικής έκτασης της χώρας αλλά το πληθυσμός της αποτελούσε το 3,5% της χώρας το 1981 και το 3,3% το 1991 και θεωρείται από τις πιο αραιοκατοικημένες περιοχές της χώρας ενώ  μικρότερη είναι η συμμετοχή της στην διαμόρφωση του ΑΕΠ της χώρας.

  Υπήρξε μια προσπάθεια δημιουργίας μεγάλων βιομηχανικών μονάδων, επιτυχής για κάποια χρόνια, αλλά τα τελευταία χρόνια υπάρχει αποβιομηχάνιση με  μετεγκατάσταση μονάδων στη Βουλγαρία κυρίως στον βιοτεχνικό τομέα, δηλαδή μονάδων  που είναι εντάσεως εργασίας .
  Για τα θέματα ανάπτυξης της Θράκης είχε συγκροτηθεί διακομματική επιτροπή από την Ελληνική Βουλή  η οποία στις 14 Φεβρουαρίου του 1992 είχε εκδώσει  πόρισμα υπό μορφή ψηφίσματος με  ολοκληρωμένες προτάσεις για το «δέον γενέσθαι» στην Θράκη και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου…Ξαναδιαβάζοντας κάποιος αυτό το πόρισμα μελαγχολεί…Από όσα προτάθηκαν λίγα έγιναν και αντίθετα η κατάσταση χειροτέρευσε σε άλλους τομείς…

  Στις υποδομές που δημιουργήθηκαν ή ολοκληρώθηκαν στα χρόνια που πέρασαν μετέπειτα θα αναφέρουμε την Εγνατία Οδό που συντόμευσε τις αποστάσεις, το άνοιγμα των συνόρων με Βουλγαρία σε Ξάνθη και Κομοτηνή.
  Η ακαδημία Αθηνών το 1995 εξέδωσε τόμο υπό την εποπτεία των ακαδημαϊκών Ξ.Ζολώτα, Α.Αγγελόπουλου και Ι.Πεσματζόγλου με προτάσεις για την ανάπτυξη της περιοχής της Θράκης. Στις προτάσεις αυτές αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι η Θεσσαλονίκη πρέπει να αποτελέσει το  βασικό οικονομικό και διοικητικό κέντρο  ανοίγματος της χώρας προς Βορρά  αλλά και η Θράκη πρέπει να αποτελέσει εφαλτήριο της οικονομίας για έξοδο προς βορρά. Αναφέρει ότι η Θράκη έχει συγκριτικό πλεονέκτημα λόγω γεωγραφικής θέσης διότι θα μπορούσε να αποτελέσει την βάση άξονα μεταφορών κατά μήκος των ακτών του Ευξείνου Πόντου που θα συνδέει την Κεντρική Βόρεια Ευρώπη με την Βορειανατολική Αφρική και τη Μέση Ανατολή με αξιοποίηση των λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Καβάλας, την δημιουργία σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων μέσω από Θεσσαλονίκη μέσω Αμφίπολης-Καβάλας και με διακλάδωση προς Νυμφαία, προτείνεται η αύξηση του πληθυσμού σε βάθος δεκαετίας σε ποσοστό  20%,η μεγέθυνση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης το οποίο επισημαίνεται ότι δεν συνδέθηκε επαρκώς με την τοπική κοινωνία και δεν  λειτούργησε ως πόλος πολιτιστικής ανάπτυξης κάτι που επετεύχθη σε άλλα περιφερειακά πανεπιστήμια όπως π.χ. στα Ιωάννινα και στην Κρήτη…Προτείνεται η ένταξη της μειονότητας στις διαδικασίες ανάπτυξης, με προσπάθειες ανόδου του επιπέδου εκπαίδευσης, δημιουργία ευκαιριών κοινωνικής κινητικότητας, η υποβοήθηση της ανάπτυξης των πολιτιστικών και γλωσσικών ιδιαιτεροτήτων της περιοχής, η ενίσχυση της θετικής παρουσίας του Ελληνικού κράτους στο πλαίσιο της μειονότητας.
  Σε ότι αφορά το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο  Θράκης η ίδρυση του οποίου έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 1970.Χρησιμοποιήθηκε από το Ελληνικό κράτος, από τις εκάστοτε Ελληνικές κυβερνήσεις, ως μέσο ενδυνάμωσης της εθνικής παρουσίας στην περιοχή με την έννοια της ελπίδας για συγκράτηση και προσέλκυση νέου πληθυσμού στην περιοχή. Παρ΄ ότι το 1991 οι δαπάνες της Πανεπιστημιακής κοινότητας κάλυπταν περίπου το 6,5% της συνολικής ιδιωτικής κατανάλωσης στους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης  δεν υπήρξε η σύνδεση που επιδιώκονταν –(στον βαθμό  του επιθυμητού), με τις τοπικές κοινωνίες για πολλούς λόγους(όπως αναφέρεται στις παρατηρήσεις της Ακαδημίας Αθηνών ενώ προσωπικά πιστεύω ότι έχει επέλθει κάποια βελτίωση) και κυρίως γιατί σημαντικό μέρος των πανεπιστημιακών δεν διαμένει στις πόλεις αυτές, όπως και σημαντικό μέρος των φοιτητών, ενώ τα πολιτισμικά οφέλη ήταν αρκετά  λιγότερα των στόχων..Η Ακαδημία Αθηνών πρότεινε το 1995 μεγέθυνση και αναπροσανατολισμό του Πανεπιστημίου αυτού με δημιουργία τριών ανεξάρτητων Πανεπιστημίων που το καθένα θα εδρεύει σε μια πόλη της Θράκης με διοικητική αυτοτέλεια, με προσανατολισμό σπουδών και επιστημονική στελέχωση  που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της περιοχής και την λειτουργία τους ως περιφερειακών πανεπιστημίων με διεθνή καταξίωση που θα έχει ως αποτέλεσμα πέραν του ψυχολογικού μέρους ενίσχυσης της περιοχής και οικονομικής και προβολής της ως Ευρωπαϊκού κέντρου, ως εφαλτηρίου της Ευρώπης.
  Βεβαίως οι προτάσεις της Ακαδημίας χρειάζονται επικαιροποίηση γιατί πέρασαν περισσότερα από 20 χρόνια αλλά η στόχευση των προτάσεων είναι επίκαιρη ακόμα.
Πρόχειρα και ενδεικτικά θα έλεγα ότι για την πληθυσμιακή ενδυνάμωση της περιοχής, την ανάπτυξή της και την λειτουργία της ως ΕυρωπαΙκού  επιστημονικού, πολιτιστικού και οικονομικού κόμβου θα πρέπει να  στηριχθεί η ανάπτυξη αυτή σε συγκεκριμένους άξονες. Ειδικότερα:
Α.- πρέπει το «Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης» και να μεγεθυνθεί με αύξηση του αριθμού των φοιτητών και λειτουργία μεταπτυχιακών τμημάτων αλλά και να συνδεθεί πιο ουσιαστικά με την τοπική κοινωνία. Το Δ.Π.Θ πρέπει πέραν της επιστημονικής προσφοράς να λειτουργεί και ως μοχλός και στυλοβάτης πολιτιστικής άνθησης της περιοχής.
Β.- Πρέπει να αποφασισθεί πραγματικά και να αρχίσει κάποτε η υλοποίηση του έργου νέας σιδηροδρομικής Εγνατίας με χάραξη από Θεσσαλονίκη-Αμφίπολη-Καβάλα –Ξάνθη-Αλεξανδρούπολη που θα συνεχίζει βόρεια και θα καταλήγει στη Βάρνα της Βουλγαρίας. ΄Ετσι θα ξεπερασθεί ο Βόσπορος, και οι μεταφορές της Ανατολικής Ευρώπης θα γίνονται από την Βόρειο Ελλάδα ενώ θα αναβαθμιστεί θεαματικά το Λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Επισημαίνω ότι η χάραξη της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής έγινε τον 19ο αιώνα βόρεια των ακτών με εντολή του Σουλτάνου  για να μην είναι ευάλωτη από το Ελληνικό ναυτικό ,από τα πυροβόλα των Ελληνικών πλοίων…Τώρα χωρίς να καταργηθεί η παλιά γραμμή επιβάλλεται χάραξη νέας με σμίκρυνση αποστάσεων και άμεση σύνδεση με τα λιμάνια και τις ΒΙΠΕ..
Γ.- Η λειτουργία της « Εγνατίας του Πολιτισμού» .Την περίοδο που ήμουν πρόεδρος του Κ.Θ.Β.Ε είχαμε επεξεργασθεί πρόταση δημιουργίας ενός φορέα, μιας αστικής εταιρίας, στην οποία θα συμμετείχαν όλοι οι Δήμοι και Περιφέρειες που διασχίζει  η Εγνατία Οδός με διοργάνωση πολυθεματικών εκδηλώσεων στα αστικά κέντρα  και τους αρχαιολογικούς χώρους που γειτνιάζουν με την Εγνατία οδό. Οι εκδηλώσεις θα ήταν υπερεθνικής εμβέλειας, γεγονός που θα τόνωνε   τον τουρισμό σε όλη την Βόρειο Ελλάδα από Ηγουμενίτσα μέχρι ΄Εβρο…
Δ.- Η διευκόλυνση  και παρότρυνση της μουσουλμανικής μειονότητας να λειτουργεί και να συμμετέχει στην εσωτερική αγορά και όχι σε παράλληλη αγορά…Η μειονότητα αυτή πρέπει να διευκολυνθεί  για να επενδύει στην Ελλάδα κι΄ όχι εκτός συνόρων…
Ε.- Η Ακαδημία των Αθηνών πρότεινε το 1994 αναγκαιότητα αύξησης του πληθυσμού στην Θράκη σε ποσοστό 20% εντός 10 ετών…Από τότε πέρασαν πάνω από 20 χρόνια αλλά δεν υπήρξε σχεδόν καμιά αύξηση πληθυσμού…Για να υπάρξει  η αναγκαία για πολλούς λόγους αύξηση πληθυσμού απαιτείται μεγέθυνση του ΔΠΘ αλλά και μεγάλες επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και προσέλκυση εργατικού δυναμικού και από άλλες περιοχές της χώρας.
  Κλείνοντας θέλω να παρατηρήσω πως για όσους μελετούν τα όσα γίνονται στα Βαλκάνια σε συσχετισμό με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και ανακατατάξεις υπάρχει μια ανησυχία για κάποιες πιθανές εξελίξεις. Στο χέρι μας είναι να  προλάβουμε τις εξελίξεις και να θωρακίσουμε αποτελεσματικά τη Θράκη δημιουργώντας τις προϋποθέσεις να λειτουργεί ως Ευρωπαϊκός πνευματικός, πολιτιστικός και εμπορικός κόμβος στην Ν.Α Ευρώπη, σαν  πυλώνας προβολής της Ευρωπαϊκής προοπτικής της ευρύτερης περιοχής, σαν ορμητήριο της Ευρώπης κι όχι σαν εσχατιά της Ευρώπης…
    ( *) Δικηγόρος-συγγραφέας, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και του Κ.Θ.Β.Ε. Το κείμενο αποτελεί εισήγησή του σε ημερίδα που διοργάνωσε στην Ξάνθη στις 27-10-2017 η Π.Ε Ξάνθης της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης.
     

 


           

 

Τελευταία ενημέρωση: 
Πέμ. 21 Δεκ. 2017 - 11:26