Με πρωτοβουλία του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ.κ. Θεολόγου, η Ιερά Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης διοργανώνει φέτος σειρά εορταστικών εκδηλώσεων, για την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, για την αποτίναξη του τυραννικού οθωμανικού ζυγού.
Στα πλαίσια αυτά, το φετινό εγκόλπιο ημερολόγιο – εορτολόγιο της Ιεράς Μητροπόλεώς μας είναι αφιερωμένο στα γεγονότα, που σημάδεψαν όχι μόνο την εν γένει Επανάσταση των Ελλήνων, αλλά και τα διαδραματισθέντα στην πολύπαθη πόλη των Σερρών το 1821.
Την εισαγωγή του εγκολπίου συνέγραψε ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ.κ. Θεολόγος. Πρόκειται για ένα εκτενές ιστορικού περιεχομένου κείμενο – μάθημα πατριδογνωσίας.
Οπως τονίζει, μεταξύ των άλλων ο Ποιμενάρχης μας:
«Κατά τήν διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας ὁ ὑπόδουλος Ἑλληνισμός, ἡ πονεμένη Ρωμηοσύνη, ὅπως τήν χαρακτηρίζει ὁ Φώτης Κόντογλου, ἀντιστάθηκε μέ τήν ὀρθόδοξο πίστη, τήν ἑλληνική παιδεία, τό ντουφέκι καί μέ τό φιλότιμο. Στίς ἔνοπλες ἐξεγέρσεις, πρωτοστατοῦσαν οἱ κλεφταρματωλοί, ἀλλά κεφαλαιώδης ἦταν καί ὁ ρόλος τῶν Ἐπισκόπων, τῶν ἁπλῶν ἱερέων καί τῶν μοναχῶν. Στήν δεύτερη μορφή ἀντιστάσεως, τήν πνευματική καί ἠθική, ἡ Ἐκκλησία ὑπῆρξε ὁ ἀδιαμφισβήτητος ἡγέτης καί καθοδηγητής. Ἡ συμμετοχή τῆς Ἐκκλησίας στήν ἀντίσταση κατά τοῦ
Τούρκου δυνάστη καί ἡ προσφορά της στήν διαφύλαξη τῆς ἑνότητας καί τῆς συνέχειας τοῦ Γένους ὑπῆρξαν μεγαλειώδεις. Ὁ ἔγκριτος Βρετανός Βυζαντινολόγος Στῆβεν Ράνσιμαν, στό βιβλίο του «Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία ἐν Αἰχμαλωσίᾳ» ἐπισημαίνει: «Ἡ Ὀρθοδοξία ἦταν ἡ δύναμη πού διετήρησε τόν Ἑλληνισμό κατά τήν διάρκεια τῶν σκοτεινῶν αἰώνων...». Τό Ἑλληνικό Ἔθνος ἀφοῦ δοκιμάσθηκε σκληρά, τελικά θριάμβευσε, γιατί εἶχε πίστη στόν Θεό, τό δίκαιο καί τήν ἀλήθεια.
....................................................».
Επίσης, σε άλλο σημείο επισημαίνει τα εξής:
«Ἡ Ἑλληνική Επανάσταση δέν μοιάζει μέ καμία ἄλλη ἐπανάσταση τῆς ἐποχῆς. Ἀξιοποιεῖ μέν τίς ἰδέες ἀπό ἄλλα εὐρωπαϊκά ἐπαναστατικά κινήματα τῶν χρόνων ἐκείνων, ἀλλά δέν εἶναι ἀντίγραφο καμμιᾶς. Εἶναι ἐπανάσταση μέ ἐθνικό καί θρησκευτικό χαρακτήρα, πού ἔχει ὡς κίνητρο τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἑλλήνων ἀπό τούς ἀλλόθρησκους Ὀθωμανούς. Ἦταν ἐπανάσταση ἑνός εὐγενικοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος ποθοῦσε τήν ἐθνική του ἀνεξαρτησία, ἔπειτα ἀπό σκλαβιά 400 καί περισσοτέρων χρόνων στόν Τούρκο δυνάστη. Εχει ως πνευματικό στήριγμα την ΄΄ενθερμη πίστη στην θεία πρόνοια και τον σεβασμό προς τους πολυάριθμους νεομάρτυρες που έδωσαν την ζωή τους ομολογώντας την πίστη τους στον Χριστό.
....................................................».
Ο κ. Θεολόγος αναφερόμενος στον Σερραίο ήρωα της Επανάστασης Εμμ. Παππά, γράφει:
«Ἕνας ἀπό τούς θεσπεσίους πρωτεργάτες αὐτοῦ τοῦ ἔπους, στόν ὁποῖον οἱ σύγχρονοι Σερραίοι ὀφείλουμε ἰδιαιτέρα τιμή καί εὐγνωμοσύνη, γιά ὅσα ὑπέρ τῆς πίστεως καί τῆς πατρίδος ἔπραξε, εἶναι καί ὁ συντοπίτης μας Ἀρχιστράτηγος Ἐμμανουήλ Παπᾶς, ὁ ὁποῖος προσέφερε στόν ἀγώνα ὁλόκληρη τήν οἰκογένεια καί τήν ζωή του καί σφράγισε τήν πολύτιμη αὐτή προσφορά μέ τόν θάνατό του. Ἐργάσθηκε μέ σύνεση, εὐστροφία καί ἀγωνιστικό φρόνημα, μή φειδόμενος κόπων καί χρημάτων, ὑπέρ τῆς ἐθνικῆς ἀφυπνίσεως καί προστασίας τῶν ἀδικουμένων Ἑλλήνων καί ὑπέρ τοῦ ὑπερμεγίστου ἀγαθοῦ τῆς ἐλευθερίας.
»Ἡ ἐξέχουσα καί ἐμβληματική προσωπικότητα τοῦ Σερραίου ἀρχηγέτη, διεδραμάτισε σπουδαῖο ρόλο στήν ἔκβαση τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ἀγώνα σέ τοπικό ἀλλά καί ἐθνικό ἐπίπεδο. Ἡ συνεισφορά του στόν ἀγώνα, ἡ ὁποῖα ἀνεδείχθη ὑπερτέρα τῶν περιστάσεων σέ φιλοπατρία, ἁγνότητα καί καθαρότητα προθέσεων καί κινήτρων, θάρρος, ἀνδρεία καί πνεῦμα θυσίας, εἶναι μεγαλειώδης καί μοναδική σέ ἀποφασιστικότητα, ἀφού ὑπερέβη τά ὅρια τοῦ ἐφικτοῦ καί μετεωρίσθηκε στά ὅρια τοῦ θαύματος. Ἄς εἶναι αἰώνια ἡ μνήμη τοῦ «ἀθανάτου» αὐτοῦ ἥρωα πού τά σεπτά λείψανά του σκεπάζει ἡ ἔνδοξος Σερραϊκῆ γῆ καί ἀπαλά τά μυρώνει μέ τό εὐωδιαστό θυμίαμα τῶν λουλουδιῶν της.
....................................................».
Λίγο πριν κλείσει το κείμενο του εγκολπίου - ημερολογίου, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας τονίζει:
«Ἡ τοπική μας Ἐκκλησία, θέλουσα να συμβάλει οὐσιαστικά στόν ἑορτασμό τῆς τριπλῆς ἐπετείου, τῆς συμπληρώσεως δηλαδή τῶν 200 χρόνων ἀπό: α) τῆς ἐθνικῆς παλλιγγενεσίας (25-03-1821), β) τῆς θαυμαστῆς διασώσεως τῆς μεγαλομάρτυρος πόλεως των Σερρῶν, πρεσβείαις τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, τήν 8η Μαΐου 1821, ἐκ τῆς σφαγῆς ὑπό τῶν ὀθωμανῶν Τούρκων καί γ) τῆς κοιμήσεως τοῦ πρωτεργάτου τῆς Επαναστάσεως στήν Μακεδονία, Σερραίου Ἀρχιστρατήγου Ἐμμανουήλ Παπᾶ, τήν 5η Δεκεμβρίου 1821, αφιερώνει το εγκόλπιο ημερολόγιο - εορτολόγιό Της, του σωτηρίου έτους 2021, στα γεγονότα της ιστορικής, για την πατρίδα και την πόλη μας, τριπλής επετείου και ιδιαιτέρως στην εμβληματική και ηρωϊκή φυσιογνωμία του Σερραίου Αρχιστρατήγου ήρωος Εμμανουήλ Παππά.
....................................................».
***
Ακολουθεί ένα εκτεταμένο κείμενο του κ. Χαράλ. Βουρουτζίδη, επί σειρά ετών μέλος του Δ.Σ. του Μαξιμείου Πνευματικού Ιδρύματος της Μητροπόλεώς μας, για τη ζωή και το έργο του Αρχιστρατήγου των Μακεδονικών Δυνάμεων κατά την Επανάσταση του 1821, Εμμανουήλ Παππά.
Ο κ. Βουρουτζίδης αρχικά παραθέτει ένα συνοπτικό οικογενειακό βιογραφικό του ήρωα, για τους γονείς του, τα αδέλφια του και την πολυμελή οικογένειά του (με τη σύζυγό του, Αφέντρα, απέκτησαν 11 παιδιά).
Στην πόλη των Σερρών, σημειώνει, ο Εμμ. Παππάς ασχολήθηκε με το εμπόριο αυξάνοντας την περιουσία του με εντιμότητα, κάτι που εκτιμήθηκε από το λαό και τον Μητροπολίτη, οπότε παμψηφεί τον εξέλεξαν Επίτροπο για έξι χρόνια, του Μητροπολιτικού Ναού των Αγίων Θεοδώρων.
Συνεχίζοντας ο κ. Βουρουτζίδης τονίζει ότι ο Εμμ. Παππάς ανέπτυξε γρήγορα την εμπορική του δραστηριότητα στην Κωνσταντινούπολη και στη Βιέννη, ενώ ίδρυσε και τράπεζα. Ο Εμμανουήλ Παππάς μυήθηκε και στη Φιλική Εταιρεία, ενώ διατηρούσε αγαθές σχέσεις με τον ιεροεθνομάρτυρα Οικουμενικό Πατριάρχη Γρηγόριο Ε~.
Στη συνέχεια περιγράφει την οργάνωση από τον Εμμ. Παππά της Επανάστασης του 1821 στη Μακεδονία, την αγορά με δικά του χρήματα όπλων και πολεμοφοδίων και παράλληλα οργάνωσε την Επανάσταση στη Χαλκιδική, η οποία κηρύχθηκε στις 31 Μαΐου 1821.
Δυστυχώς, προσθέτει ο συγγραφέας, οι αρματολοί του Ολύμπου δεν ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Εμμ. Παππά να υποστηρίξουν τον ξεσηκωμό, με αποτέλεσμα να λυγίσουν οι επαναστατημένοι Έλληνες μπροστά τις υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις.
Ο κ. Βουρουτζίδης συνεχίζει και με άλλα ιστορικά στοιχεία για το τραγικό τέλος του ήρωα, τις κακουχίες που υπέστησαν η σύζυγός του Αφέντρα και πολλά από τα παιδιά του, που φυλακίστηκαν από τους Τούρκους, ενώ ορισμένα από τα αγόρια του συνέχισαν τον απελευθερωτικό αγώνα σε άλλες περιοχές της νότιας Ελλάδας.
***
Αναμφίβολα, το ημερολόγιο – εορτολόγιο της Μητροπόλεώς μας για το 2021, είναι ένα συλλεκτικό εγκόλπιο και όπως πάντα εμπεριστατωμένο στην ύλη και την ποιότητά του.
