Μάιος του 1916. Η κυβέρνηση του Στέφανου Σκουλούδη δίνει την εντολή στις 15/28 Μαΐου οι Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις να παραδώσουν αμαχητί το οχυρό Ρούπελ στους Γερμανοβουλγάρους! Η είδηση καταβαράθρωσε το ηθικό των Σερραίων.
Οι Σερραίοι, που δεν έχουν ξεχάσει την πριν από τρία χρόνια βουλγαρική βαρβαρότητα, βλέποντας καθημερινά τις καμένες εκκλησιές τους, τα πυρπολημένα σπίτια και μαγαζιά τους, πανικοβάλλονται και, στην είδηση πως έρχονται οι Βούλγαροι, εγκαταλείπουν μαζικά την πόλη, μαζί με την VI Μεραρχία Σερρών, στις 9/22 Αυγούστου του 1916.
Κυριακή 28 Αυγούστου του 1916. Από το απόγευμα αυτής της ημέρας, η κάποτε ευδαίμων πόλις των Σερρών, με χαίνουσες τις πληγές της από το ολοκαύτωμα του 1913 τελεί, για δεύτερη φορά, υπό την κατοχή των Βουλγάρων.
Οι Βούλγαροι, με την είσοδό τους στα Σέρρας, απαγορεύουν απολύτως την κυκλοφορία στους δρόμους της πόλης, μετά τη δύση του ήλιου. Αποκλείουν επί ποινή θανάτου, την μετακίνηση των δημοτών από συνοικία σε συνοικία και επιβάλουν πλήρη συσκότιση. Κάθε αχτίδα φωτός, σε σπίτι Σερραίου, τιμωρούνταν με «Ντεβετνάισι-ι-σιέ», τουτέστιν 19 βουλγαρικές και 6 βασιλικές βουρδουλιές!
Η ακοή των Σερραίων είναι τεταμένη. Οι κατακτητές δεν συγχωρούσαν καμία ανυπακοή στα κελεύσματα του δημόσιου κήρυκα. Οι παραβάτες τιμωρούνταν με ξυλοδαρμό έως θανάτου
στην πίσω αυλή του Διοικητηρίου.
Η πόλη ήταν αποκλεισμένη. Κάθε έξοδος Σερραίου απ’ αυτήν ή είσοδος των περιοίκων χωρίς ειδική άδεια απαγορευόταν. Οι παραβάτες θεωρούνταν δραπέτες και τουφεκίζονταν χωρίς απολογία.
Με την είσοδό τους στην πόλη, τα Βουλγαρικά στρατεύματα καταλαμβάνουν το Κυβερνείο και καταστρέφουν όλα τα αρχεία της Νομαρχίας, της Επιτροπής Προσφύγων του 1913, της Aγορανομίας και της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας. Τα γραφεία του Πρωτοδικείου Σερρών, το γραφείο του Βασιλικού Επιτρόπου και η αίθουσα των Δικαστηρίων καταστράφηκαν εντελώς!
Παράλληλα, οι Βούλγαροι συλλαμβάνουν, φυλακίζουν, βασανίζουν και τελικά εξορίζουν όσους Έλληνες είχαν ενεργό δράση στους Βαλκανικούς Πολέμους, όπως τους: Στέφανο Αναστασίου, Γεώργιο Μασιάλα, Ιωάννη Γιαρίκα, Δημήτριο Ολυμπίου, Γεώργιο Σίμο κ.α.
Από την επόμενη της εγκατάστασης της Βουλγαρικής Διοίκησης στο Κυβερνείο, ο Βούλγαρος Διοικητής απαιτεί από τη Δημαρχία Σερρών να παραχωρήσει στις δυνάμεις κατοχής εκατοντάδες εργάτες, για τα οχυρωματικά έργα στα υψώματα του Τιμίου Προδρόμου.
Η αδυναμία της Δημοτικής Αρχής να βρει σε ελάχιστο χρόνο τόσους πολλούς εργάτες που, ο Δήμος Σερρών θα πλήρωνε το μεροκάματό τους, οδηγεί τις κατοχικές βουλγαρικές αρχές σε αυθαίρετες συλλήψεις πολιτών, που στέλνονται με τη βία στα καταναγκαστικά έργα.
Το Σεπτέμβριο του 1916 με στόχο το διαγούμισμα των σπιτιών και πρόσχημα τον βομβαρδισμό της πόλης, διατάζεται από το Βούλγαρο διοικητή των Σερρών, Georgieff, η πλήρης εκκένωση της πόλης, διαταγή που, τελικά, δεν εκτελέστηκε στην πλήρη ανάπτυξή της, χάρη στις έντονες διαμαρτυρίες των ελληνικών Αρχών και την τελική παρέμβαση του Κάιζερ.
Το κόλπο και, η μέθοδος αυτή λεηλασίας, εφαρμόστηκε με επιτυχία στο Νέο Σούλι Σερρών, στις 3 Οκτωβρίου του 1916. Με πρόσχημα ότι το χωριό θα γίνει πεδίο πολεμικών συγκρούσεων, οι Βούλγαροι διέταξαν την εκκένωσή του. Οι κάτοικοι πανικοβλημένοι ζήτησαν προστασία στα διπλανά χωριά, αφήνοντας τις περιουσίες τους.
Το πλιάτσικο, τρόπος ζωής για τους Βούλγαρους, μπορούσε να γίνει ανενόχλητα. Για επτά μέρες οι κατακτητές ανεμπόδιστα λεηλάτησαν τα σπίτια του χωριού. Όταν, μετά από μία εβδομάδα, δόθηκε η άδεια επιστροφής των κατοίκων στο χωριό, οι νεοσουλιώτες βρήκαν τις εστίες τους ολοκληρωτικά κατεστραμμένες και λαφυραγωγημένες.
Ο βουλγαρικός τρόμος σκέπασε την πόλη και το νομό. Ο Μητροπολίτης Απόστολος Χριστοδούλου υποχρεώνεται σε εγκλεισμό στο Μητροπολιτικό Μέγαρο. Του απαγορεύεται κάθε ιεροπραξία στους εναπομείναντες ναούς της πόλης που, οι Βούλγαροι δεν μπόρεσαν να κάψουν το 1913.
Τους πρώτους μήνες του 1917 η πείνα θερίζει τους Σερραίους. Στους πολίτες μοιράζεται κάθε 4 ή 5 μέρες ψωμί 100 δράμια. Στην πόλη υπάρχει παντελής έλλειψη ρυζιού, φασολιών, λαδιού και όλων των λαχανικών. Τον Ιανουάριο του 1917 οι καταγεγραμμένοι θάνατοι Σερραίων από πείνα ήταν 450 και 322 το Φεβρουάριο αυτού του χρόνου.
Στα πρώτα θύματα της Βουλγαρικής κατοχής συναριθμείτε ο Μητροπολίτης Σερρών Απόστολος Χριστοδούλου, που πέθανε την 14η, /27η Ιανουαρίου του 1917 επί Βουλγαροκρατίας αρνούμενος να τραφεί, αφού, το εις αυτόν εμπιστευμένο λογικό ποίμνιο του Κυρίου, λιμοκτονούσε.
Οι Βούλγαροι, λίγο καιρό μετά την εξόδιο ακολουθία του αοιδίμου ιεράρχη, μπαίνουν στο Μητροπολιτικό κατάστημα και κλέβουν ό,τι είχε περισωθεί από την πυρπόληση του ναού των Αγίων Θεοδώρων και του παρακείμενου αρχαίου και μεγαλοπρεπούς Μητροπολιτικού Μεγάρου. Οι κατακτητές έκλεψαν την Επισκοπική Μήτρα, τη Ράβδο του εκλιπόντος αρχιερέως, έργο της αργυροχρυσοχοΐας σπουδαίο, τις χρυσοποίκιλτες αρχιερατικές στολές, όλα τα βιβλία, τα σκεύη και όλα τα αρχεία της Μητροπόλεως, μεταξύ των οποίων και τον αρχαίο κώδικα που, ακόμα κρατούν κρυμένο στη Βουλγαρία. Ενδεχομένως περιμένουν να βρεθεί κάποιος, πιθανότατα Έλληνας «επιστήμονας» που, αφού θα χρεώσει στην Ελλάδα μέρος της ευθύνης για τα κρυμμένα στην Βουλγαρία χειρόγραφα, θα παραδώσει με καμάρι τον κώδικα της Μητροπόλεως Σερρών, στην διεθνή επιστημονική κοινότητα!
Τον Απρίλιο του 1917 υπό το κράτος της πείνας και τις Βουλγαρικές απειλές, 150 αγροτικές οικογένειες, παρά τις προσπάθειες της Δημοτικής Αρχής να τους πείσουν να μείνουν στην περιφέρεια της πόλης, μεταναστεύουν στη Βουλγαρία. Παράλληλα, οι βουλγαρικές αρχές κατοχής απαγάγουν τα αγόρια και κορίτσια των ορφανοτροφείων και τα μεταφέρουν στην Βουλγαρία για να τα εκβουλγαρίσουν!
Η πόλη των Σερρών, τον Αύγουστο του 1916 είχε 22.500 κατοίκους. Καθώς κατέβαιναν οι «ύαινες του βορρά», χαρακτηρισμός που ανήκει στον Καβαλιώτη όμηρο Μ.Κ. Λογιάδη, στην πόλη των Σερρών κατάφυγαν για προστασία 2.500 Έλληνες που ζούσαν στην επαρχία και έτσι, μέσα σε ελάχιστο χρόνο, ο πληθυσμός αυξήθηκε στις 25.000.
Στα βουλγαρικά στρατόπεδα, από τις δυνάμεις κατοχής, εκτοπίστηκαν συνολικά 9.500 Σερραίοι δημότες ενώ, στην εξορία πέθαναν ή αγνοούνται 2.662 Σερραίοι.
Οι Σερραίοι που πέθαναν από την πείνα, παρά τις προσπάθειες της Δημοτικής Αρχής να τους προμηθεύσει με ψωμί, μαζί με όσους θανατώθηκαν με βασανιστήρια, κατά τη διάρκεια της δεύτερης βουλγαρικής κατοχής, ξεπερνούν τις 4.000.
Είναι γεγονός, που βεβαιώνεται από τη Διασυμμαχική Ανακριτική Επιτροπή, η οποία ερεύνησε τις βουλγαρικές θηριωδίες στην Ανατολική Μακεδονία πως, όταν τα συμμαχικά στρατεύματα ελευθέρωσαν την πόλη των Σερρών, αυτή έμοιαζε με πόλη φάντασμα, αφού, ανάμεσα στα χαλάσματα των 38 ολοκληρωτικά κατεστραμμένων δημοσίων κτηρίων, στα ερείπια των 760 σπιτιών, στα 52 κατεδαφισμένα μαγαζιά, στα 5 ερειπωμένα πανδοχεία, στα 2 καταστραμμένα τζαμιά και στις δυο κατεδαφισμένες εκκλησίες, ζούσαν μόνο 5.000 Σερραίοι!
Η Βουλγαρική τρομοκρατία στους Σερραίους και σε όλο τον Ελληνορθόδοξο πληθυσμό της Ανατολικής Μακεδονίας, κράτησε έως και την 17η Ιουνίου του 1917.
Με την επίσημη κήρυξη του πολέμου από την Κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου, επίσημη διότι έως και αυτή την ημερομηνία οι φιλοβασιλικές κυβερνήσεις των Αθηνών επέμεναν στην «ουδετερότητα» ενώ, η Επαναστατική Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης είχε κηρύξει τον πόλεμο εναντίον της Βουλγαρίας από τις 11 Νοεμβρίου του 1916, τα Βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής βάζουν σε εφαρμογή το επίσημο σχέδιο αφελληνισμού της Ανατολικής Μακεδονίας.
Στις 21 Ιουνίου του 1917 ο Νομάρχης Σερρών Δημήτριος Ανδρεάδης διατάζεται από τους Βουλγάρους να κατεβάσει την Ελληνική Σημαία από τα Δημόσια κτήρια ενώ την επόμενη ημέρα, ο Βούλγαρος στρατηγός Alexandre Taneff στέλνει στον Βούλγαρο διοικητή των Σερρών, το ανθρωπόμορφο τέρας που ονομάζονταν Georgieff και στον Δήμαρχο Σερρών Mehmet Akil-bey διαταγή, σύμφωνα με την οποία «οι στρατιωτικές αρχές έχουν το δικαίωμα…να απασχολούν τον ντόπιο πληθυσμό στην εκτέλεση έργων στρατιωτικής φύσεως. Οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται δωρεάν»!
Από την ημέρα αυτή αρχίζουν οι μαζικές εκτοπίσεις Σερραίων στη Βουλγαρία. Κήρυκες με συνοδεία τυμπάνου διαλαλούσαν πως, όλοι οι άρρενες, χωρίς εξαίρεση, ηλικίας 15 έως 60 χρόνων όφειλαν να παρουσιαστούν, κατά συνοικίες, στο Διοικητήριο. Μαζί τους έπρεπε να έχουν, τα στοιχειωδώς απαραίτητα ατομικά τους εφόδια.
Στις 22 Ιουνίου του 1917 συλλαμβάνεται και εκτοπίζεται στη Βουλγαρία ο Μητροπολίτης Μελενίκου και Σιδηροκάστρου Παρθένιος ενώ, από τις 23 Ιουνίου έως και το τέλος Ιουλίου αυτού του χρόνου, οι Βούλγαροι εκτόπισαν όλο τον άρρενα πληθυσμό της πόλης των Σερρών!
Σε αυτό το χρονικό διάστημα συνελήφθησαν και εκτοπίστηκαν στο Seslievo 28 Ιερείς, Ιερομόναχοι, Ιεροδιάκονοι και Μοναχοί της Μητροπόλεως Σερρών.
Το Seslievo είναι ορεινή πόλη στην κεντροβόρεια Βουλγαρία. Η μεταφορά συνολικά 216 Ιερέων, Ιερομόναχων και Μοναχών από την περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας στο υπερεθνικιστικό κέντρο της Βουλγαρίας ήταν μια μελετημένη ενέργεια των Βουλγάρων, που αποσκοπούσε στην ηθική και βιολογική εξόντωση των Ελλήνων Ιερέων.
Στο Seslievo, οι Έλληνες Ιερείς, αντιμετωπίζονταν από τους κατοίκους με εθνικό και απερίγραπτο ανθρώπινο μίσος. Από το σύνολο των 216 Ιερέων και Μοναχών οι 14 είχαν ηλικία μεγαλύτερη των 65 χρόνων. Οι Βούλγαροι, τόσο στο Σεβλίεβο όσο και στη Στάρα Ζαγορά, άλλο κέντρο εκτοπισμού Ελλήνων ιερωμένων, έβαζαν σε «ελαφρές» αγγαρείες τους υπέργηρους ιερείς και μοναχούς, όπως το να καθαρίζουν αποχωρητήρια, εργασία ταπεινωτική για σεβάσμιους Λευίτες, όπως ο ογδόντα χρόνων αδελφός της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου Ιερομόναχος Βησσαρίων.
Οι υπόλοιποι εργαζόταν καθημερινά σε εξοντωτικές εργασίες όπως: η ανατίναξη βράχων, το σκάψιμο της γης για 12 μήνες στο Seslievo, προκειμένου να κατασκευαστούν δεξαμενές νερού, η περιποίηση 550 αλόγων του πυροβολικού και των χώρων στάβλισής τους, η εξοντωτική φύτευση χιλιάδων δέντρων το καλοκαίρι του 1917, η άμισθη εργασία στα χωράφια των Βουλγάρων. Κάθε εργασία, που δεν ικανοποιούσε τους Βουλγάρους, στη δούλεψη των οποίων ήταν οι Έλληνες Ιερείς, τιμωρούνταν με 25 ραβδισμούς και 4 ημέρες φυλακή!
Το καθημερινό σιτηρέσιο των Ιερέων ήταν 100 δράμια ψωμί καλαμποκιού, ζωμός λαχανικών ή φασολιών χωρίς λάδι.
Αρχικά και, για διάστημα τριών μηνών, οι Έλληνες Ιερείς κοιμόντουσαν σε στάβλους και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν σε παραπήγματα των στρατώνων.
Από τους 216 Έλληνες Ιερείς της Ανατολικής Μακεδονίας 12 πέθαναν στο Seslievo από πείνα και ξυλοδαρμούς.
Οι 28 Ιερείς, Ιερομόναχοι, Ιεροδιάκονοι και Μοναχοί της Μητροπόλεως Σερρών που, για την εθνική τους δράση, εκτοπίστηκαν από τα Βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής στο Seslievo είναι:
- Ιωάννης Μιχαήλ από την Κουμαριά. Εκτοπίστηκε στις 24 Ιουνίου 1917 και μεταφέρθηκε στο Seslievo.
- Οικονόμος Χατζή Παπαστεργίου. Κάτοικος Σερρών. Συνελήφθη στις 20 Ιουνίου του 1917. Φυλακίστηκε για τέσσερις ημέρες στα Σέρρας και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Soumla και από εκεί στο Seslievo.
- Παπαδημήτρης Οικονόμου. Κάτοικος Εμμανουήλ Παππά. Εκτοπίστηκε στο Seslievo τον Ιούνιο του 1917.
- Χρήστος Παπαγεώργης Ιερέας στο Χιονοχώρι. Εκτοπίστηκε τον Ιούνιο του 1917 στο Seslievo.
- Παπανικόλας Παπαργυρίου. Κάτοικος Πενταπόλεως. Τον Ιούνιο του 1917 εκτοπίστηκε στο Seslievo.
- Παπαδημήτριος Οικονόμου. Κάτοικος Χρυσού. Εκτοπίστηκε στο Seslievo τον Ιούνιο του 1917.
- Χρήστος Παπαηλίας. Ιερέας στην Άνω Ορεινή. Εκτοπίστηκε, τον Ιούνιο του 1917 αρχικά στην Branitsa και στη συνέχεια στο Veles της Βουλγαρίας.
- Χρήστος Παπαβασίλειος. Ιερέας στην Άνω Ορεινή. Εκτοπίστηκε στο Seslievo τον Ιούνιο του 1917.
- Παπαιούνης Χριστοφόρου. Ιερέας στην Κάτω Ορεινή. Εκτοπίστηκε, μαζί με τον υπέργηρο ιερέα της Άνω Βροντούς στο Seslievo, τον Ιούνιο του 1917.
Μοναχοί του Τίμιου Προδρόμου, που μεταφέρθηκαν στο Seslievo.
Στις 27 Ιουνίου 1917 ημέρα Τρίτη συνοδεία στρατιωτών, οι πατέρες της Μονής του Τιμίου Προδρόμου στάλθηκαν στο Seslievo.
Οι Μοναχοί της Μονής: Ο προηγούμενος της Μονής, Βησσαρίων Ιερομόναχος, ο γραμματέας της Μονής, Γαβριήλ Ιερομόναχος, ο Δικαίος της Μονής, Χρυσόστομος Θεοδωρίδης Ιερομόναχος, ο ταμίας της Μονής, Ανδρόνικος Ιερομόναχος και ο Βικέντιος Κεραμεύς Ιεροδιάκονος, φυλακίστηκαν στα Σέρρας έως ότου υποχρεώθηκαν να παραδώσουν όλα τα χρήματα της Μονής στους Βουλγάρους. Στη συνέχεια εξορίστηκαν στην Βουλγαρική πόλη Στάρα Ζαγορά, εκτός του Ιερομόναχου Ανδρόνικου, που πέθανε από ξυλοδαρμό στα Σέρρας. Στη Στάρα Ζαγορά τους περισυνέλλεξε ο Σερραίος τουρκαλβανός Κιαμήλ Μπαϊράμ, αιωνία του η μνήμη, εστιάτορας, που τους κράτησε στη ζωή μέχρι και την απελευθέρωσή τους.
Εκτοπίστηκαν από την Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου οι πατέρες:
1) Δανιήλ Ιερομόναχος. Ηγούμενος Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου.
2) Βησσαρίων Ιερομόναχος, Προηγούμενος.
3) Βενιαμίν Ιερομόναχος.
4) Γαβριήλ Ιερομόναχος.
5) Χρυσόστομος Θεοδωρίδης Ιερομόναχος.
6) Αγαθάγγελος Νικολάου Ιερομόναχος.
7) Δανιήλ Ιερομόναχος.
8) Άνθιμος Ιερομόναχος.
9) Δαμασκηνός Ιερομόναχος.
10) Θεόκλητος Ιερομόναχος.
11) Δαμιανός Μοναχός.
12) Θεοφάνης Μοναχός.
13) Φιλόθεος Μοναχός.
14) Αμβρόσιος Μοναχός.
15) Ανδρόνικος Ιερομόναχος, από τη Βροντού. Δάρθηκε αλύπητα από τους Βουλγάρους στη Μονή της μετανοίας του, διότι ενώ είχε συγγενείς στη Βουλγαρία, συνειδητά δεν εργάστηκε υπέρ του βουλγαρισμού. Πέθανε στο χωριό Άγιο Πνεύμα, μετά από ανηλεή ξυλοδαρμό στα Σέρρας.
16) Σωφρόνιος Μοναχός. Πέθανε στο νοσοκομείο Σερρών, μετά από ανελέητο ξυλοδαρμό από τους Βουλγάρους.
17) Δανιήλ Μοναχός. Πέθανε στο Seslievo από πείνα.
18) Ιγνάτιος Παπαμιχαήλ, Ιεροδιάκονος.
19) Βικέντιος Κεραμεύς, Ιεροδιάκονος.
Δέσποτα, ο Θεός ημών, ο Θεός του σώζειν, ο των ορωμένων και των αοράτων ποιητής, αντιλαβού τας ψυχάς των δούλων σου και αναγαγών αυτάς εκ του κοσμικού σκότους και της εξουσίας των αντικειμένων δυνάμεων ρυσάμενος κατάταξον αυτάς εν χώρω φωτεινώ, εν χώρα ζώντων ότι υπέρ της φιλτάτης πατρίδος, υπέρ βωμών και εστιών πολλά έπαθον υπό των αλλοφύλων.
