Η συμμετοχή της Αλιστράτης στον Μακεδονικό Αγώνα

Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος

Όπως και άλλοτε είχαμε την ευκαιρία να  αναφέρουμε σε ανάλογα δημοσιεύματά μας, η γενέτειρά μας Αλιστράτη επί Τουρκοκρατίας και επί πολλές δεκαετηρίδες κατά την διάρκεια του 18ου αιώνος, υπήρξε το σημαντικώτερο κέντρο της Ανατολικής  Μακεδονίας και ειδικώτερα της περιοχής Φιλίππων – Δράμας – Ζιχνών. Επειδή δε ο Ελληνικός πληθυσμός της Δράμας είχε υποστεί σημαντική μείωση, εξ αιτίας των συνεχών διώξεων και της τρομεράς πιέσεως, που ασκούσαν οι Τούρκοι εναντίον των Ελλήνων, δια τούτο και ο Μητροπολίτης Δράμας αναγκάσθηκε να μεταφέρη την 1η Ιανουαρίου 1825 την έδρα του στην Αλιστράτη.
Η ανάπτυξη της Αλιστράτης, οφείλεται κυρίως στο ότι οι Τούρκοι αυτής ήσαν ελάχιστοι, ενώ το Ελληνικό στοιχείο επλειοψηφούσε.
Στις ενέργειες του Μητροπολίτου Δράμας και έπειτα Σμύρνης, εθνομάρτυρος Αγίου Χρυσοστόμου, οφείλεται, εκτός των άλλων, και ο κατά το έτος 1903 σχηματισμός του πρώτου Ελληνικού ανταρτικού Σώματος στην περιοχή του. Το ανταρτικό τούτο Σώμα, υπό την αρχηγία του εκ Κρήτης Αντωνίου Ντούρα, έδρασε κατά τον Μακεδονικό Αγώνα εναντίον των Βουλγάρων Κομιτατζήδων μέχρις ότου η αρχηγία περιήλθε εις χείρας του οπλαρχηγού Δούκα, στενού συνεργάτου του Αγίου Χρυσοστόμου.
Σημειωτέον ότι, και προ της αφίξεως του 1904 του Παύλου Μελά στην Μακεδονία, ένα χρόνο νωρίτερα, δηλαδή το 1903, είχε κάμει την εμφάνισή του στην Αλιστράτη Ελληνικό ανταρτικό Σώμα, υπό την αρχηγία του Αντωνίου Ντούρα με υπαρχηγό τον Σερραίο Αθανάσιο Θάνο.
Αλλά και κατά το έτος 1904 ήλθαν στην Αλιστράτη ο Αντώνιος Σακτούρης, Πρόξενος της Ελλάδος στις Σέρρες και τάχα ως Διευθυντής της Σχολής ο στην πραγματικότητα υπίλαρχος του Ελληνικού Στρατού, ο γνωστός ως Καπετάν Βαρδής, οι οποίοι οργανώνουν την κωμόπολη και μυούν τους κατοίκους στον Αγώνα.
Ο καπετάν Βαρδής, οργανώνει νέο ανταρτικό Σώμα με επικεφαλής τον οπλαρχηγό Δούκα, φόβητρο των Βουλγάρων και του διαβόητου αρχηγού τους Πανίτσα, ο οποίος με ορμητήριο την Σκρήτζοβα (νυν Σκοπιά), επιχειρούσε ληστρικές και δολοφονικές επιδρομές εναντίον της περιοχής της Αλιστράτης.
Η συμβολή των κατοίκων της Αλιστράτης στη νικηφόρο έκβαση του Μακεδονικού Αγώνος (1870-1908), υπήρξε ομολογουμένως αποτελεσματική και οι υπηρεσίες, τις οποίες προσέφεραν οι κάτοικοι στα ανταρτικά Σώματα, ανεκτίμητες.
Ασχολούμενοι κατά την διάρκεια της ημέρας στις ειρηνικές εργασίες τους προς παραπλάνηση των Τουρκικών Αρχών, κατά την νύκτα εμάχοντο στο πλευρό των ανταρτών. Αλλά και οι μη δυνάμενοι να μετάσχουν σε επιχειρήσεις των αναρτών εναντίον των Βουλγαρικών συμμοριών, προσέφεραν αξιόλογες υπηρεσίες, παρέχοντες φιλοξενία στους άνδρας του ανταρτικού Σώματος και εκθέτοντες τον εαυτό τους σε μεγάλο και με οδυνηρές συνέπειες κίνδυνο σε περίπτωση ανακαλύψεώς τους.
Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να τονίσουμε ότι και η συμπεριφορά των φιλοξενουμένων ανταρτών, ήταν υποδειγματική και ότι ούτοι κατέβαλαν τα έξοδα της διατροφής τους κατά την διάρκεια της φιλοξενίας. Ικανό παράδειγμα του ότι οι άνδρες του ανταρτικού Σώματος, όχι μόνον δεν επιβάρυναν τους φιλοξενούντας, αλλά και εφέροντο με μεγάλη λεπτότητα προς οιονδήποτε, που παρείχε υπηρεσία εις αυτούς, είναι το εξής: 
``Ο εκ των κατοίκων της Αλιστράτης Αθανάσιος Καψημάλης, αν και επιέζετο από τον οπλαρχηγό Δούκα να λάβη χρήματα δια πολυήμερη φιλοξενία, αρνείτο εντόνως να πληρωθή, λέγων, ότι τα χρήματα χρειάζονται προς αγορά πολεμοφοδίων. Ο Δούκας, προσποιούμενος, ότι υποχωρεί, παρακάλεσε τον Καψημάλη να εξέλθη από την οικία και να διαπιστώση, αν η έξοδος των ανταρτών δεν διατρέχει τον κίνδυνο να γίνη αντιληπτή. Αφού δε ο Καψημάλης εξήλθε, ο Δούκας άφησε σε εμφανές μέρος του δωματίου χρήματα, τα οποία ηύρε ο Καψημάλης επιστρέφων εις το δωμάτιον μετά την αναχώρηση του Δούκα.
Μη δυνάμενοι να αναφέρουμε όλους εκείνους, οι οποίοι έδρασαν κατά τούτον ή εκείνον τον τρόπον προς ματαίωση των βουλγαρικών σχεδίων κατά την διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνος, αλλά και φοβούμενοι, μήπως ασεβήσουμε στις ιερές σκιές των πατριωτών Μακεδονομάχων, αν άλλους μνημονεύσουμε και άλλους εξ αγνοίας παραλείψουμε, δια τούτο, ας συγχωρηθή να αναφέρουμε τον διδάσκαλο Μιλτιάδη Σκόρδα, τον Ιωάννην Γούσιο, τον Γεώργιο Κούτλε, τον Βασίλειο Γιόφκα, που είχαν δράσει ως οδηγοί, σύνδεσμοι και πολεμιστές και τον Γεώργιο Στοϊμενίδη, τροφοδότη των ανταρτών, ο οποίος εφονεύθη το έτος 1913 στο Δοξάτο.
Τέλος, όπως προκύπτει και από σχετικές Εκθέσεις, τις οποίες είχε υποβάλει περί του Μακεδονικού Αγώνος (1903-1907) στον Πατριάρχη Ιωακείμ Γ~ ο Μητροπολίτης Δράμας και έπειτα Σμύρνης Άγιος Χρυσόστομος, την βαρβαρότητα και την θηριωδία των Βουλγάρων Κομιτατζήδων, την εδοκίμασε, όπως είναι ευνόητο και η Αλιστράτη, η οποία υπήρξε εθνική έπαλξη κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, που τυπικά έληξε το 1908 και απετέλεσε το προοίμιο των νικηφόρων Βαλκανικών Πολέμων των ετών 1912-1913, με τους οποίους απελευθερώθηκε η Μακεδονία και  ανεγνωρίσθη ως αναπόσπαστο τμήμα της Ελληνικής Επικρατείας με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου του 1913, ενσωματωθείσα στον Ελληνικό κορμό.
Επιλέγοντες, θα πρέπει να αναφέρουμε με την δέουσα, έμφαση, ότι στην απελευθέρωση της Μακεδονίας, σπουδαίως συνέβαλε και η Ορθόδοξη Χριστιανική μας Εκκλησία, η οποία ούσα στενώς συνδεδεμένη με τον Μακεδονικό Ελληνισμό, αντιμετώπισε από κοινού με αυτόν την λαίλαπα της Σλαβικής επιβουλής, έχουσα χιλιάδας θυμάτων κληρικών παντός βαθμού.
Άλλωστε, είναι παγκοσμίως γνωστόν, ότι η Εκκλησία μας προμαχεί ανέκαθεν εις όλους τους Αγώνας του περιουσίου Ελληνικού μας Έθνους.

 

Τελευταία ενημέρωση: 
Τετ. 13 Νοε. 2019 - 10:50