Η μεγάλη ανακάλυψη του εκπληκτικού και πρωτόγνωρου μνημείου στην Αμφίπολη το 2014, προκάλεσε έντονο παγκόσμιο ενδιαφέρον. Στο Blog της γαλλικής εφημερίδας LE MONDE «Dans les pas des archéologues» του δημοσιογράφου Νικολά Κονστάν, το οποίο διαβάζουν πολλά εκατομμύρια αναγνωστών σ’ όλο τον κόσμο, τα σχόλια έδειχναν έναν απεριόριστο θαυμασμό γι’ αυτό το αρχαιολογικό αριστούργημα.
Όπως πάντα, σε κάθε περίπτωση που σχολιάζεται στα ευρωπαϊκά μέσα μαζικής ενημέρωσης ένα ιστορικό ή αρχαιολογικό γεγονός που αφορά στην αρχαία Μακεδονία, ξεπετάγονται μέσα από το αναγνωστικό κοινό ή τους ακροατές κάποιοι που παριστάνουν τους «ειδικούς» για να ερμηνεύσουν, με δήθεν επιστημονικό τρόπο, το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού της εθνικής ταυτότητας των Σκοπιανών και να διεκδικήσουν έτσι «τα προγονικά τους δικαιώματα στην αποκλειστικότητα της χρήσης του ονόματος της Μακεδονίας».
Αυτή η απαίτηση που βασίζεται σε πλαστογραφημένη ανάλυση ιστορικών γεγονότων και σε έντονο αλυτρωτισμό με την «τεχνητή κατασκευή ενός ανύπαρκτου σλαβικού μακεδονικού έθνους», έχει διερευνηθεί από πλευράς μου σε βιβλία μου αλλά και σε άρθρο που δημοσιεύτηκε πριν από λίγους μήνες σε ελληνική εφημερίδα. Στο παρόν κείμενο θα ήθελα μόνο να επισημάνω τη σπουδή που επέδειξαν αυτοί «οι ειδικοί», μόλις ανακοινώθηκε από τους έλληνες αρχαιολόγους η ανακάλυψη του εκπληκτικού τάφου της Αμφίπολης. Οι περισσότεροι (δυστυχώς) Έλληνες και πολλοί περισσότεροι ξένοι δεν γνωρίζουν την αρχαία ελληνική ιστορία. Όμως, υπάρχουν και φωτεινές εξαιρέσεις. Μια αναγνώστρια της «Le Monde», ξεπέρασε τις επιστημονικοφανείς γελοιότητες των σκοπιανών προπαγανδιστών και με δυο παρεμβάσεις της έθεσε ξεκάθαρα το πρόβλημα της «αρχαιοποίησης των Σκοπίων» και το ερώτημα της καταγωγής του Μέγα Αλέξανδρου. Η αναγνώστρια Sarah Epstein, η οποία όπως φάνηκε στη συνέχεια γνώριζε καλά την αρχαία ελληνική ιστορία, ζήτησε από τους άλλους σχολιαστές την κατάθεση επιστημονικών τεκμηρίων (ιστορικών και αρχαιολογικών) για το αν ο μακεδόνας στρατηλάτης «ήταν ή δεν ήταν Έλληνας».
Η S. Epstein, στο πρώτο της σχόλιο αναφέρθηκε στην «επιχείρηση αρχαιοποίησης» από έναν διακεκριμένο σκοπιανό απατεώνα αρχαιολόγο. Αφορμή υπήρξαν οι πληροφορίες μιας «βαλκανικής ιστοσελίδας» και κυρίως το άρθρο μιας σκοπιανής δημοσιογράφου, της Ζακλίνα Ναουμόφσκι. Το ρεπορτάζ αναφερόταν στην ποινική δίωξη του αρχαιολόγου Πάσκο Κούζμαν (δωροδοκία, αρχαιοκαπηλία κλπ) και στην ιδιότητά του ως οργανωτή και προπαγανδιστή της αρχαιοποίησης (antiquisation) της FYROM. Ο Κούζμαν, φανατικός κομμουνιστής κι’ αφοσιωμένος συνεργάτης του Τίτο, μεταλλάχτηκε (όπως πολλοί απατεώνες μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης) σε φανατικό εθνικιστή και τοποθετήθηκε σε πολλές εμπιστευτικές θέσεις. Στην κυβέρνηση Γκρούεφσκι, ήταν το μεγάλο αφεντικό (le grand patron) στην υπηρεσία προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Και ξαφνικά, αυτός ο εμπνευστής της διαλαλούμενης κατά τα τελευταία χρόνια πολιτικής θεωρίας για τους «σλαβογενείς απόγονους του Μεγάλου Αλεξάνδρου», φυλακίστηκε με μια πληθώρα συνεργατών του για διαφθορά, δωροδοκία, αρχαιοκαπηλία κλπ. Μερικοί ισχυρίστηκαν πως οι αντίπαλοί του αναφέρθηκαν σε παλιές απόψεις του, όταν έκανε ανασκαφές στην Οχρίδα, πως «ο βασιλιάς Σαμουήλ ήταν Βούλγαρος, αλλά και πως οι κάτοικοι της FYROM είναι βουλγαρικής καταγωγής». Παρά τις κατηγορίες που διατυπώθηκαν εναντίον του, η κυβέρνηση Γκρούεφσκι προσπάθησε να τον βοηθήσει (μόνον αυτόν από τη 19μελή ομάδα των αρχαιοκαπήλων) «για να πέσει στα μαλακά», επειδή κινδύνευε και η ίδια να κατηγορηθεί για επιλογή διεφθαρμένων συνεργατών.
Στα τέλη Αυγούστου 2014 αυτός ο ανεκδιήγητος αλλά διάσημος στη χώρα του σκοπιανός αρχαιολόγος, δήλωσε πως «η Αμφίπολη ανήκει στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας», με την έννοια φυσικά που δίνουν οι ψευτομακεδόνες σ’ αυτόν το γεωγραφικό χώρο. Αν και αποκλείει, όπως οι περισσότεροι αρχαιολόγοι, να βρίσκεται στην Αμφίπολη ο τάφος του Αλέξανδρου, δεν ξεφεύγει εντούτοις από τα προπαγανδιστικά σλόγκαν των Σκοπιανών, λέγοντας πως «κάποιες φήμες αναφέρουν ότι ο τάφος του στρατηλάτη βρίσκεται στο νότιο τμήμα της FYROM». Γκεμπελιστικές αθλιότητες ενός ταλαντούχου κι’ επαγγελματία απατεώνα! Κανένας σοβαρός ιστορικός ή αρχαιολόγος σ’ όλο τον κόσμο δε διατύπωσε ποτέ μια τέτοια θεωρία.
Στο ερώτημα της αναγνώστριας για την εθνικότητα του Μέγα Αλέξανδρου, έκανα παρέμβαση για να προβάλλω κάποια λίγα από τα αμέτρητα επιχειρήματα που μας προσφέρει η ιστορία και η αρχαιολογία και να λύσω την απορία της για τη σπουδή, όπως έγραψε η ίδια, «από κάποιους κλόουν» (par quelques pitres) να συνδέσουν τη σπουδαία και ολοφάνερα αρχαιοελληνική αποκάλυψη στην ελληνική Μακεδονία (όπως έδειχναν τα αγάλματα και οι παραστάσεις των θαυμάσιων μωσαϊκών) με ένα τεχνητό και προπαγανδιστικό πολιτικό γεγονός. Στο σχόλιό μου μνημόνευσα, όσο μου επέτρεπε ο απολύτως αναγκαίος χώρος της εφημερίδας, κάποια από τα βασικά επιχειρήματα που αποδεικνύουν την ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων. Το διευκρινιστικό σχόλιό μου προς την S. Epstein (μεταφρασμένο από τα γαλλικά) ήταν το εξής:
«Έχετε θέσει το θέμα της εθνικότητας του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ερώτηση: ο Αλέξανδρος ήταν ή δεν ήταν Έλληνας; Το πρόβλημα είναι πολιτικό και επιστημονικό. Το πρώτο έχει τεθεί από τη Σοβιετική Ένωση και τον Τίτο για γεωπολιτικούς λόγους (κάθοδος στο Αιγαίο) μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και έγινε αποδεκτό, μετά το 1992, από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την Ευρωπαϊκή Ένωση για άλλους, επίσης, γεωστρατηγικούς λόγους. Το δεύτερο απαιτεί επιστημονικές αποδείξεις. Ποιές αποδείξεις; Των αρχαίων ιστορικών συγγραφέων, των μνημείων, των τάφων, των αγαλμάτων, των νομισμάτων, των επιγραμμάτων, των ονομάτων των Μακεδόνων και άλλους πολιτιστικούς δεσμούς (θρησκεία, ολυμπιακοί αγώνες κλπ). Τα απολύτως μακεδονικά ονόματα είναι ελληνικά. Μακεδόνας σημαίνει ψηλός και δυνατός άνθρωπος, Αλέξανδρος αυτός που αντιμετωπίζει τους άντρες, Κλεοπάτρα η δόξα της πατρίδας, Φίλιππος αυτός που αγαπά τα άλογα, Κρατερός ο δυνατός ο ισχυρός, Αμύντας ο άνδρας της άμυνας, Αιγές (η πρωτεύουσα των Μακεδόνων που οι Ρωμαίοι την ονόμασαν Βεργίνα) σημαίνει στα ελληνικά «κατσίκες» κλπ. Οι Μακεδόνες συμμετείχαν στους ολυμπιακούς αγώνες (μόνο για Έλληνες) από την εποχή του Αλέξανδρου Α’ (5ος π.Χ. αιώνας). Να λοιπόν μόνο μερικές επιστημονικές αποδείξεις. Οι Σλάβοι, για να μπορέσουν να αμφισβητήσουν την εθνικότητα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, θα πρέπει να παρουσιάσουν έστω μια μόνο μικρή επιστημονική απόδειξη, για να δείξουν τους ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς ανάμεσα σε Σλάβους και Μακεδόνες».
Προσωπικά είμαι επίμονα, επί χρόνια, προσηλωμένος στην άποψη πως τα επιχειρήματα για την αποκάλυψη της μεγαλύτερης πολιτιστικής απάτης του 20ου αιώνα, δηλαδή για την πλαστογράφηση της ιστορίας του μακεδονικού ελληνισμού και τη δημιουργία ενός «ψευτομακεδονικού νέου έθνους», θα πρέπει να βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα. Για τους ειδικούς επιστήμονες των αρχαίων κειμένων, οι αποδείξεις της ιστορίας και αρχαιολογίας είναι αναμφισβήτητες. Με βάση αυτή την άποψη έχω πραγματοποιήσει και άλλα παρόμοια σχόλια στο ίδιο blog της «Le Monde».
