«Χελιδονίσματα»: Τα Κάλαντα της Άνοιξης από το Λύκειο Ελληνίδων Σερρών (Βίντεο)

Τα Κάλαντα της Άνοιξης, τα επονομαζόμενα «Χελιδονίσματα» τραγούδησαν τα παιδιά του Λυκείου Ελληνίδων Σερρών στους δρόμους της πόλης. Σύμφωνα με το έθιμο τα παιδιά τραγουδούν την 1ηυ Μαρτίου την άφιξη των χελιδονιών κρατώντας ένα ξύλινο ομοίωμά τους. 
Ως τραγούδι και ως τελετουργικό εντάσσεται σε έναν ευρύτερο εθιμικό κύκλο της ημέρας αυτής, της Πρωτομαρτιάς, η οποία ως πρώτη ημέρα του χρόνου παλαιότερα, συνδέεται με πολλά δρώμενα μαντικού, μαγικού και λατρευτικού περιεχομένου
Τα παιδιά του Λυκείου Ελληνίδων Σερρών είχαν στα καλαθάκια τους το γνωστό Μάρτη που πρόσφεραν σε όλους για να μην τους κάψει ο ήλιος!

 


Το «κλουβί» αποτελείται από ένα ξύλινο σταυρό, στις άκρες του οποίου προσαρμόζονται  δυο ημικυκλικά ξύλινα τόξα, φτιαγμένα από κόντρα πλακέ ή άλλο ευλύγιστο λεπτό ξύλο, που κάνουν την κατασκευή να μοιάζει με κλουβί. Από το κέντρο τους, του σταυρού και των τόξων, περνάει ένας ξύλινος άξονας. Αυτός περιστρέφεται αριστερά-δεξιά με το τράβηγμα ενός κορδονιού. Πάνω στον ξύλινο άξονα και έξω από το «κλουβί» υπάρχει ένα ομοίωμα χελιδονιού που περιστρέφεται μαζί με τον άξονα. Όταν ο χειριστής της χελιδόνας τραβάει το κορδόνι του άξονα, εξαιτίας της αδράνειας συνεχίζει να περιστρέφεται η χελιδόνα και μετά το ξετύλιγμα του κορδονιού, με αποτέλεσμα το κορδόνι να τυλίγεται ξανά αλλά με αντίθετη φορά. Με την ολοκλήρωση αυτής της φάσης, ο χειριστής ξανατραβάει το κορδόνι, με αποτέλεσμα την αντίθετη περιστροφή της χελιδόνας κ.ο.κ. 
Το κλουβί στολίζεται με πρασινάδες και λουλούδια, καθώς και με διάφορες ασπροκόκκινες κλωστές, τις λεγόμενες «μάρτες». Παλιότερα μόλις ξημέρωνε η 1η Μαρτίου, τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια περιστρέφοντας τη χελιδόνα ενώ συγχρόνως τραγουδούσαν το τραγούδι της χελιδόνας. Η νοικοκυρά έδινε στα παιδιά αβγά ή χρήματα και αυτά της έδιναν «μάρτες» ως δώρο για τα μικρά κορίτσια του σπιτιού. Αυτές τις κλωστές τις έδεναν τα κορίτσια στο χέρι ή στο λαιμό. Πίστευαν ότι θα τα προστάτευαν από το μαύρισμα του Μάρτη κι έτσι θα ήταν όμορφα το Πάσχα με τα καινούργια φορέματα.  Τις φορούσαν 40 μέρες και μετά, άλλα κορίτσια τις κρεμούσαν στους φράχτες για τις πάρουν τα χελιδόνια και να φτιάξουν τις φωλιές τους κι άλλα τις έβαζαν κάτω από μια πέτρα για να δουν μετά από λίγες μέρες, ανάλογα με τα ευρήματα κάτω από την πέτρα, αν θα παντρεύονταν στο χωριό ή στην πόλη. 
Στην “Πρόοδο” είχαμε την χαρά να ακούσουμε τα “Χελιδονίσματα” από τα παιδιά του Λυκείου Ελληνίδων Σερρών, που τα τραγούδησαν έξω από τα γραφεία της εφημερίδας μας.

 

Τελευταία ενημέρωση: 
Παρ. 01 Μαρ. 2024 - 17:11